De kleine partijen PNPb, Vivant en PvdA moeten de nodige handtekeningen verzamelen om te kunnen deelnemen aan de komende verkiezingen. Ben Smeets, verantwoordelijke voor de directie Verkiezingen bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, vindt dat ze daarvoor voldoende tijd hebben.
Ben Smeets
“Een partij kan haar kandidatuur voor deelname aan de verkiezingen op twee manieren stellen: met de steun van uittredende parlementsleden of met de steun van de kiezers. Aangezien Vivant, PvdA en PNPb niet kunnen rekenen op parlementsleden van andere partijen, moeten ze een wettelijk bepaald aantal handtekeningen van burgers voorleggen.
Nu klaagden bepaalde voorzitters van Collegehoofdbureaus, die de lijsten met handtekeningen moeten controleren, dat ze de mensen op de lijsten soms moeilijk kunnen identificeren. Bovendien liet een aantal kandidaat-partijen een petitie circuleren, waarvan de bijlage vervolgens werd gebruikt voor een kandidatuurstelling. Zonder dat een aantal tekenaars daarvan op de hoogte was. Wij hebben kennis van zulke fraudes. Daarom is er beslist om een systeem van één blad per kiezer in te voeren. Een heel expliciet formulier. Zoiets vergemakkelijkt de controle. Partijen die oprecht campagne voeren, kunnen moeilijk bezwaar hebben tegen zo’n voorzorgsmaatregel.
Het nieuwe formulier is nu pas in het Staatsblad verschenen, omdat de wetten terzake pas eind vorig jaar zijn aanvaard in het parlement. Let op, het gaat om een modelformulier. Dat betekent: niets belet de partijen om andere formulieren te gebruiken, zolang maar aan de inhoudelijke voorwaarden wordt voldaan die in het model staan omschreven. De meeste kleine partijen, ook Vivant en PNPb, hebben in de loop van december het ontwerpformulier al gekregen. Beide zijn op dat moment ook begonnen met het verzamelen van nieuwe handtekeningen. Onder voorbehoud natuurlijk, omdat sommige wetswijzigingen nog in het parlement zaten. Maar de voorwaarden in dat ontwerp zijn dezelfde als in het pas gepubliceerde formulier, dus alles is in orde, die namen zijn geldig. Over de klachten in verband met tijdgebrek voor het zoeken van handtekeningen: de publicatie is vroeger gebeurd dan bij vorige verkiezingen, de partijen hebben dus méér tijd. De indruk kan daarom ontstaan dat een aantal van die partijen deze kwestie aanwenden om publiciteit te krijgen.”
Paul Marchal
De handtekeningenkwestie is een manoeuvre van de traditionele politiek om de komst van kleine nieuwe partijen te verhinderen, aldus Paul Marchal, oprichter van de PNPb-partij. Die pesterijen leveren mogelijk sympathie op van de burger, maar PNPb wil ook op eigen kracht naar boven.
“Hoewel de verkiezingsdatum al jaren vastligt, worden de formulieren voor deelname aan de verkiezingen op het laatste moment nog aangepast. Bovendien mag de burger slechts één partij steunen via zo’n formulier. Dat is ondemocratisch. Dat mensen in juni wellicht voor één partij stemmen, betekent niet dat ze ook maar één partij mogen steunen. Trouwens, je stem uitbrengen moet volgens mij op de stembusdag, niet enkele maanden voordien. Nochtans is dat net wat nu verwacht wordt van de burger.
De nieuwe regels zijn opgesteld om te verhinderen dat nieuwe partijen kunnen meedoen. Men heeft blijkbaar schrik van ons, ofwel is men erg nonchalant. Wat het ook zij, het pleit niet voor de besluitvorming van ons land. Het argument dat het nieuwe formulier onmogelijk vroeger kon worden gepubliceerd, is flauw. Wij hebben moeten aandringen op spoed. Pas na een persconferentie van ons, op 10 maart, is alles eindelijk in een stroomversnelling gekomen. We hebben al sinds eind vorig jaar een ontwerpformulier in handen, alleen schreef Binnenlandse Zaken er uitdrukkelijk bij dat er nog veranderingen konden worden aangebracht aan de inhoud van de voorwaarden. Een afremmingsmanoeuvre. Uiteindelijk is de inhoud niét veranderd, maar dat konden we toen niet voorzien. Of we vorig jaar reeds handtekeningen hebben verzameld op basis van het nieuwe ontwerpformulier? Neen, natuurlijk niet, omdat we niet de zekerheid kregen dat het in voege zou treden. We wachtten op onderrichtingen, die niet kwamen. Ondertussen is het de vraag of we tijdig de nodige handtekeningen bij elkaar krijgen, maar we gaan er in ieder geval voor. Ik hoop dat mensen inzien dat we gepest worden. De aandacht in de pers is alvast mooi meegenomen, want zo krijgen we publiciteit die we met onze beperkte financiële middelen anders niet kunnen betalen. Deze zaak levert misschien ook de sympathie van een aantal mensen op, maar dat is bijkomstig, het gaat erom dat we een eerlijke kans moeten krijgen om ons te bewijzen. Tot nu toe hebben we die kans niet gekregen.”
Opgetekend door Bart Vandormael
