De Vlaamse regering zal nog harde noten mogen kraken om tegen eind 2011 een begroting in evenwicht te bereiken.

door Patrick Martens

De eerste balans van Vlaams minister van Begroting Philippe Muyters (N-VA) ziet er niet fraai uit. De Vlaamse begroting duikt in 2009 voor 1,2 miljard euro in het rood. De financiële en economische crisis heeft de dotaties van de federale overheid en de gewestelijke belastinginkomsten zwaar aangetast, zodat 1,8 miljard minder ontvangsten zijn gerealiseerd dan geraamd. Tegelijk is 270 miljoen meer uitgegeven dan gepland. Het eindresultaat is een gat van – in oude munt – bijna 50 miljard Belgische frank.

Muyters vindt dat dit uiteindelijk nog meevalt, gezien het budgetkader dat hij van zijn voorganger Dirk Van Mechelen (Open VLD) heeft geërfd. Hij zegt dat Peeters I een begroting voor 2009 maakte, die door de crisis op drijfzand rustte en door de Vlaamse verkiezingen niet tijdig is bijgestuurd. Van Mechelen is het daar vanzelfsprekend niet mee eens en meent dat Peeters II vooral met de vingers heeft zitten draaien, in plaats van het tekort in te dijken.

De verwijten over en weer zijn een rookgordijn voor gedeelde verantwoordelijkheid. Drie voorbeelden uit het begrotingsparcours van Peeters I en II illustreren dat.

In februari vorig jaar haalde Peeters I in één klap 750 miljoen uit de Vlaamse overheidskas voor de beruchte jobkorting. Nochtans woedde de crisis toen al ettelijke maanden, maar in het vooruitzicht van de Vlaamse verkiezingen ontbrak het aan politieke moed om de burger dat geschenk te ontzeggen en de tering naar de nering te zetten.

Vervolgens werd bij de vorming van Peeters II vorige zomer afgesproken dat in de rest van 2009 nog 200 miljoen bespaard zou worden om het oplopende tekort tot goed 800 miljoen te beperken. Maar in september was die ambitie al teruggeschroefd tot minus 1 miljard in een meerjarenplan, met eind 2011 opnieuw een begroting in evenwicht. En nu is dus afgeklokt op een negatief resultaat van 1,2 miljard. Dat is niet 200, maar 400 miljoen slechter dan aangekondigd.

Peeters II ging er ook van uit dat niet minder dan 750 miljoen aan voorziene uitgaven niet zou worden besteed. Het Rekenhof uitte terecht kritiek op die niet gemotiveerde hypothese. In realiteit werd slechts 480 miljoen niet benut.

De Vlaamse regering had, geholpen door een paars-groene wijziging van de financieringswet, in het voorbije decennium steeds meer geld om nieuw beleid te voeren, alle meerderheidspartijen te laten scoren en Vlaanderen schuldenvrij te maken. Maar dat feest is voorbij. De Vlaamse schuldenberg loopt weer op tot 6 miljard en mogelijk strooit het peperdure mobiliteitsdebacle in Antwerpen nog veel meer roet in het eten. Als de huidige Vlaamse regering desondanks vasthoudt aan een snelle terugkeer naar een begroting in evenwicht, zullen nog harde noten moeten worden gekraakt. Benieuwd of de samenhang van Peeters II, na een moeizame start, daartegen bestand is.

De Vlaamse schuldenberg loopt op tot 6 miljard en mogelijk strooit het mobiliteitsdebacle in Antwerpen nog meer roet in het eten.