Het sociaal plan voor Sabena is niet royaal.
De werklozen van Sabena zijn niet tevreden over het sociaal plan. Bovendien is de bureaucratie hardvochtig en zal het lange tijd wachten zijn op het beloofde geld. In de nabije toekomst moeten de meeste personeelsleden rondkomen met een uitkering van ongeveer 35.000 frank per maand.
Het plan moet de kloof verkleinen tussen de begrensde opzeggingsvergoedingen van het Sluitingsfonds en de wettelijke opzeggingsvergoedingen die bij een gewoon ontslag uitgekeerd zouden worden. De vakbonden berekenen dat 80 procent van de ontslagen Sabena-werknemers een bedrag gelijk aan het normale ontslaggeld zal ontvangen. Piloten en kaderleden vallen buiten de prijzen.
Het sociaal plan is berekend op het ontslag van 5100 voltijdse equivalenten, wat betekent dat 68 procent van de werkgelegenheid in het eigenlijke Sabena verloren gaat. Dat zou, gezien de lotgevallen van DAT-plus een onderschatting kunnen blijken. Het kost 15,9 miljard frank, vooral ten laste van de sociale zekerheid. De sluiting van Sabena kost de schatkist slechts 4 miljard frank.
Ruim eenderde van de kosten van het sociaal plan valt ten laste van het Fonds voor Sluiting van Ondernemingen. Dat is een afdeling van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening die instaat voor de (begrensde) betaling van achterstallige lonen en ontslagvergoedingen van werknemers uit failliete ondernemingen. Hier geldt voor de werknemers van Sabena dezelfde regeling als voor elke werknemer van een failliet bedrijf.
Zoals eerste minister Guy Verhofstadt de privésector de luchtvaart toeschuift, zo zadelt hij de sociale zekerheid op met de lasten van het sociaal plan. Het Sluitingsfonds is daardoor zwaar getroffen. Tot 6 miljard contractuele vergoedingen moeten worden uitbetaald, terwijl het fonds slechts 4 miljard in kas heeft. Wat betekent dat de werkgevers verhoogde sociale bijdragen aan het fonds zullen moeten storten. De regering heeft dus niet alleen haar belofte om de algemene sociale lasten voor het bedrijfsleven te verlagen niet gehouden, zij verhoogt nu via het Sabena-drama ook nog eens de sociale kosten voor de ondernemingen. Het is niet onwaarschijnlijk dat het Sluitingsfonds zijn deel van het sociaal plan zal betwisten, met het argument dat de regering en Sabena het faillissement hebben ‘georganiseerd’.
Tegelijk is van de crisis gebruik gemaakt om de loon- en arbeidsvoorwaarden bij Sabena-dochter DAT te wijzigen. De nieuwe collectieve arbeidsovereenkomsten leiden tot een stevige inlevering van het personeel. Sabena-werklozen overgenomen door DAT-plus komen in een andere wereld terecht. De piloten vliegen voor ongeveer 40 procent minder.
