Tijdens de G20-top dit voorjaar in Londen kreeg de Amerikaanse president Barack Obama zijn Braziliaanse collega Luiz Inacio Lula da Silva in het vizier en zei luid genoeg, zodat iedereen het kon horen: ‘ That’s my man!, de populairste president ter wereld.’
Zondag arriveert die Lula da Silva in Brussel voor een tweedaags bezoek. ‘Het is zijn laatste grote bilaterale buitenlandse reis in die functie’, zegt Ivan Oliveira Canabrava, Braziliaans ambassadeur in Brussel. In oktober 2010 loopt Lula da Silva’s tweede enlaatste ambtstermijn af.
Het bezoek van Lula daSilva aan Brussel past in de intense economische betrekkingen die Brazilië al sinds het begin van de 20e eeuw met België onderhoudt. Dat Brazilië na China aan de beurt komt voor het prestigieuze Europaliafestival (in 2011), vindt ambassadeur Canabrava een passende bezegeling van die aloude handelsrelatie met België.
Hugo Chavez van Venezuela mag dan luidruchtiger zijn, toch is de 63-jarige Lula da Silva, vorige week nog prominent aanwezig op de G20 in Pittsburgh, de belangrijkste politieke figuur op het Zuid-Amerikaanse continent. Hij heeft in Washington in elk geval het oor van president Obama.
Tijdens Lula’s presidentschap werden zo’n 20 miljoen Brazilianen uit de armoede gehaald en in het arbeidscircuit ingepast. Lula heeft van de strijd tegen de armoede een hefboom voor economische groei gemaakt en dat verschaft hem, ondanks verhalen over corruptie in zijn omgeving, een buitengewoon prestigein binnen- en buitenland.
Lula da Silva wist de hard-liners in zijn arbeiderspartij PT te neutraliseren en een eigen derde weg te bewandelen. Dat lag niet voor de hand.
Lula, geboren in Caetès, groeide op als dagloner in de straten van Sao Paolo. Zijn vakbondsactie bracht hem in 1980 tot de oprichting van de radicale PT. Maar Lula da Silva is een pragmaticus die de wereldorde niet wil verstoren. In eigen land onderhoudt hij de beste relaties met de Braziliaanse ondernemers die hem steunen in de strijd tegen de armoede. De financiële situatie van Brazilië, waar hyperinflatie vaak grote schade aanrichtte, was al gesaneerd door zijn voorganger Fernando Henrique Cardoso. Lula bouwde daarop voort.
Op de internationale scène eist Lula da Silva een faire behandeling van de ontwikkelingslanden. ‘Vandaar ook’, verduidelijkt Canabrava, ‘zijn aandacht voor Afrika. En dan niet alleen voor de voormalige Portugese kolonies, waar Brazilië via de organisatie van Portugeessprekende landen een aparte band mee heeft, maar voor heel zwart Afrika. Brazilië stelt alles in het werk om de landbouw in de Afrikaanse landen te stimuleren en leent hen zelfs de technologie voor de aanmaak van biobrandstoffen.’
Lula heeft zich altijd verzet tegen de subsidies waarmee het Westen de eigen landbouw overeind houdt, ten nadele van de ontwikkelingslanden. De Amerikanen hebben al stappen in zijn richting gezet. Maar met de Europese Unie verlopen de gesprekken moeilijk.
Intussen is in Brazilië de strijd om Lula’s opvolgingal begonnen.
‘Wie hem ook opvolgt, weet nu al dat er na Lula da Silva geen weg terug meer is’, zegt Canabrava. ‘Zo diep is het spoor dat hij heeft getrokken.’
Rik Van Cauwelaert
