Laten wij geen verbanden zoeken waar er geen zijn, maar laten wij evenmin blind zijn voor de naakte feiten: exact vijf jaar nadat George W. Bush Irak is begonnen te bombarderen, viel u binnen in de Wetstraat 16. Al ging dat in uw geval gepaard met iets minder shock and awe dan u zich negen maanden geleden wellicht had voorgesteld. Zowat alle commentaarschrijvers zijn het erover eens: dat regeerakkoord van u is het slechtste regeerakkoord aller tijden, die regering van u zal haar zelfopgelegde vervaldatum – 15 juli 2008 – niet overleven.
Het contrast met uw voorganger had niet groter kunnen zijn: terwijl u weer maar eens louter ongeloof en minachting oogstte, werd Guy Verhofstadt vorige week ongeveer heilig verklaard. Ongeveer – want tussen de talloze lofbetuigingen hielden zich ook giftige zinnetjes schuil. In De Morgen zei Johan Vande Lanotte: ‘Ook meesterlijk was hij in het opblazen van iets kleins tot iets fantastisch. Als hij twee keer zijn eigen speech had gelezen, geloofde hij er zelf in. Dat kunnen alleen goede politici: hun eigen overdrijvingen geloven.’ Met andere woorden: Verhofstadt kon niet alleen ons, maar ook zichzelf alles wijsmaken. Een levensgevaarlijke eigenschap waarover ook George W. Bush en Tony Blair vijf jaar geleden leken te beschikken, toen ze ons voorhielden dat ze de wereld een dienst bewezen. Vooral Blair kon die oorlog zo geestdriftig verdedigen dat ik mij sindsdien geregeld afvraag: als je zo goed kunt liegen dat je het zelf gelooft, lieg je dan eigenlijk nog wel?
U zal dat niet overkomen. Liegen dat u het zelf gelooft, bedoel ik. U kunt dat niet. Het voordeel daarvan is dat er aan uw premierschap minder risico’s kleven dan aan dat van Verhofstadt: u zult het land niet van pure begeestering in een of ander groots project storten – niemand zou u volgen, zelfs uw eigen ministers niet. Het nadeel daarvan is dat niemand u gelooft, aangezien u het zelf niet doet. Mijn tenen gingen spontaan krom staan van plaatsvervangende gêne toen ik u tijdens de beleidsverklaring voor de zoveelste keer hoorde zeggen dat u ‘de volle verantwoordelijkheid’ neemt om met ‘krachtig beleid’ en ‘doeltreffende maatregelen’ het land te leiden, dat u ‘het vertrouwen van de mensen’ in de politiek wilt versterken, ‘niet met mooie toespraken en ijdele beloftes, maar met haalbare programma’s en herkenbare daden’.
Als ik de analogie met Irak nog eventjes mag doortrekken, dan lijkt u meer op Comical Ali. Kent u hem nog? Mohammed Saeed Al-Sahaf, de Iraakse minister van Informatie die ons tijdens die eerste weken zo vermakelijk wist te onderhouden over de militaire krachtsverhoudingen. Terwijl de Amerikaanse tanks op de achtergrond al voorbij rolden, stond hij nog te verklaren dat het Iraakse leger de volle verantwoordelijkheid opnam om met krachtig beleid en doeltreffende maatregelen de vijand te verjagen. ‘We zullen hen allemaal afslachten!’‘Ze hebben allemaal zelfmoord gepleegd.’ ‘Ze zijn gevlucht, de lafaards!’
Even ernstig evenwel. Vijf jaar geleden, bij het begin van de invasie in Irak, zei de Britse historicus John Gray in Knack: ‘Er daalt een gevoel van historisch fatalisme over mij neer. Vannacht wordt iets gelanceerd dat het leven op deze planeet wel eens ingrijpend zou kunnen veranderen. Dat is ontnuchterend. Kan iemand dit nog tegenhouden? Nee. Deze beslissing is maanden geleden al genomen.’
Vervang ‘op deze planeet’ door ‘in België’ en deze uitspraak past perfect bij de start van uw regering. Op 15 juli 2008 springt uw kartel en zal Vlaanderen een ingrijpende politieke herverkaveling ondergaan – en niet de herverkaveling waar men ter progressieve zijde al zolang van droomt. Wie heeft gezien met welke haast fysieke weerzin Bart De Wever na uw beleidsverklaring deed alsof hij applaudisseerde, weet dat die beslissing misschien al is genomen. De man die u in 2007 heeft grootgemaakt, zal u in 2009 klein krijgen.
Of er ook goed nieuws is? Jawel. Omdat het oordeel over uw ploeg zo vernietigend is, lopen bij Het Laatste Nieuws al brieven binnen waarin lezers zich afvragen of het niet wat constructiever kan. ‘Vlaanderen’, schreef de krant, ‘lijkt de negatieve toon van de berichtgeving beu’. Er zijn écht geen zekerheden meer.
door Joël De Ceulaer
