De VRT krijgt zijn digitaal cultuurnet (voorlopig) niet. Dat opent perspectieven.
Vlaams minister van Media Geert Bourgeois (N-VA) heeft beslist: de digitale cultuurzender van de VRT komt er niet voor 2007. De plannen die coördinator Walter Couvreur enkele weken geleden apetrots aan de pers voorstelde, zijn te duur (13 miljoen euro per jaar). Bovendien zijn er in Vlaanderen nog niet genoeg mensen die digitale televisie hebben en is er nog geen duidelijkheid over de samenwerking met de Nederlandse openbare omroep.
De VRT is erg ontgoocheld en plooit zich nu terug op Eén en Canvas. Naar verluidt staat er een culturele praatshow aan te komen, en zelfs een boekenprogramma. Benieuwd wie die zullen mogen maken. Woestijnvis? Wedden?
Het ‘njet’ van Geert Bourgeois opent perspectieven… voor Bert Anciaux. Als de minister van Cultuur slim is, dan start hij zelf met zijn eigen (al dan niet digitale) cultuurnet. Daar is eigenlijk niet veel meer voor nodig dan een kleine ploeg mensen die uit het bestaande aanbod het beste plukt, een aantal hiaten opvult en een kant-en-klaar programmaschema aanbiedt aan een broadcaster (op de kabel, via de satelliet, via een digitale provider of – simpel – via het internet).
Welk bestaand aanbod? Neem nu de AB. Die kondigde vorige week AB2 aan, een digitaal verlengstuk. Via het internet zullen concerten kunnen worden bekeken en beluisterd. Er komt ook een AB-radio. Andere concertzalen en muziekclubs zullen het voorbeeld volgen. Eerder kondigde Vooruit ook al aan dat het een virtuele tegenhanger van het kunstencentrum wil maken. Dan kan het zijn schitterende boekenprogramma Uitgelezen aan heel Vlaanderen tonen. Het Initiatief Audiovisuele Kunsten (IAK) werkt aan een Digitaal Platform om de mediakunst in al haar facetten te promoten. Onze Vlaamse videokunstenaars behoren tot de wereldtop (Francis Alÿs! Hans Op De Beeck!) maar zijn in België vaak volslagen onbekend. Met dank aan de VRT en zijn Kunstzaken-trauma. King Kong, Vlaanderens enige echte web-tv, filmt nu al op de Boekenbeurs, De Nachten of op de Kunstbende en levert aan Vitaya een frivool boekenprogramma. Open Doek toont nu schitterende ‘wereldfilms’ in een bioscoop in Turnhout. Allemaal initiatieven die bestaan dankzij de belastingbetaler en die dankzij de televisie en een krachtig breedbandplatform op het internet (archief), nog meer hun publiek zouden kunnen bereiken.
Bert Anciaux heeft van ‘samenwerking’ zijn stokpaardje gemaakt. Welnu, waar wacht hij dan op? Het is tijd voor Bert TV. Geen zender die de minister zelf in het zonnetje zet, maar eentje die laat zien hoe rijk en creatief de Vlaamse cultuur- en kunstensector nu al is. De productie van literatuur, film, muziek, theater, beeldende kunst en strip wordt tegenwoordig behoorlijk gesubsidieerd. Maar in het digitale tijdperk is er veel meer mogelijk. Evenementen voor een klein publiek kunnen hun volledig potentieel bereiken via een cultuurkanaal.
De VRT vertekent het hele debat over een cultuurzender omdat de openbare omroep vooral zélf content wil produceren. Dat is niet nodig. Er wordt al gigantisch veel kunst en cultuur geproduceerd die perfect op het scherm kan worden getoond. Maar de VRT wil alleen eigen producties tonen. Om bevriende productiehuizen een plezier te doen? En tegen welke prijs? Vlaanderen stopt elk jaar 12 miljoen in de volledige filmsector (via het Vlaams Audiovisueel Fonds). De VRT vraagt nu doodleuk 13 miljoen euro per jaar voor een digitaal cultuurkanaal. Dat is obsceen. Met een tiende van dat bedrag kunnen bestaande spelers in het veld met het bestaande aanbod een heel cultuurnet vullen. En als de VPRO of de NPS dan nog eens willen meewerken, valt misschien ook Nederland voor al die Vlaamse schoonheid die nu de weg niet vindt naar het publiek omdat de publieke omroep vooral zijn eigen belangen wil dienen.
Karl van den Broeck
