Sara Matthieu

‘Groene strategische autonomie: EU moet dringend afhankelijkheid verminderen van energie uit Rusland’

Sara Matthieu Europees parlementslid en gemeenteraadslid (Groen) 

‘De EU moet haar afhankelijkheid van energie en kritische grondstoffen uit Rusland verminderen. Om onze onafhankelijkheid en veerkracht op korte én lange termijn te versterken moeten we dringend inzetten op groene strategische autonomie’, schrijft europarlementslid Sara Matthieu (Groen).

Dinsdag stelde de Europese Commissie een plan voor om onze afhankelijkheid van gas, olie en steenkool uit Rusland af te bouwen. Door de exploderende energieprijzen betaalt de EU elke dag 1 miljard euro aan import van olie en gas aan Rusland. Volgens Europees Commissaris Frans Timmermans kunnen we met het plan onze afhankelijkheid van Russisch gas tegen eind dit jaar verminderen met twee derde.

Het ziet ernaar uit dat Poetin mikt op een verdere escalatie van de Russische invasie. Om dat te vermijden moeten we het regime financieel droogleggen. De ongeziene sancties tegen rijke russen in het Kremlin en de bevriezing van 630 miljard dollar aan buitenlandse tegoeden van de Centrale Bank van Rusland zijn een belangrijke eerste stap.

Nu bouwen aan lange termijn

Het plan dat de Commissie eerder deze week presenteerde is een tweede essentiële stap. Het bevat goede voorstellen om de fors stijgende energiefacturen te verlagen en tegelijk de Green Deal te versnellen. Dat moet Europa als eerste continent klimaatneutraal maken en tegelijk onze veiligheid en onafhankelijkheid versterken. De Green Deal is tegelijk een Peace Deal.

Groene strategische autonomie: EU moet dringend afhankelijkheid verminderen van energie uit Rusland.

Toch stellen Timmermans en Commissievoorzitter Von der Leyen weinig nieuws voor, en laten ze het initiatief vooral aan de lidstaten over. Dat staat in fel contrast tot de ongeziene sancties of het Covid-herstelpakket van meer dan 800 miljard euro.

De groenen in het Europees Parlement doen een voorstel om het grote geschut opnieuw boven te halen, want momenteel onderhandelt onze regering en het Europees Parlement over de concrete wetgeving van de Green Deal. Bovendien bespreekt premier Alexander De Croo vandaag en morgen de strategische reactie van de EU op de Europese top in Versailles.

Om onze onafhankelijkheid en veerkracht op korte én lange termijn te versterken hebben de Groenen in het Europees Parlement enkele ambitieuze maar haalbare voorstellen:

  • Maak een wet voor energieonafhankelijkheid: zorg dat minstens 1% van het BBP ingezet wordt voor energie-efficiëntie en hernieuwbare energie, naar analogie met de doelstellingen voor militaire uitgaven. Richt in samenwerking met de Europese Investeringsbank een fonds op voor energieonafhankelijkheid, naar het voorbeeld van het coronaherstelfonds, om de energietransitie te versnellen met extra middelen.
  • Herinvesteer overwinsten in de energiesector: volgens het Internationaal Energieagentschap gaat de energiesector met 200 miljard dollar aan overwinsten lopen. Volgens Global Witness hebben 8 bedrijven actief in fossiele brandstoffen meer dan 119 miljard winsten vergaard sinds de herfst van 2021. De overwinsten als gevolg van de exploderende gasprijzen moeten we belasten en investeren in de transitie.
  • Verhoog de ambities van de Green Deal: voor elke procent energiebesparing reduceren we onze gasimport met 2,6%. Om sneller onafhankelijk te worden van Rusland moeten we onze doelstellingen voor hernieuwbare energie verhogen van 40% naar 50% tegen 2030, en onze energie-efficiëntie van 36% naar 45%. Nieuwe fossiele wagens moeten we ten laatste uitfaseren tegen 2030, vliegtuigtickets eindelijk eerlijk belasten.
  • Creëer een hernieuwbare energiegemeenschap per gemeente tegen 2023: zonnepanelen op onze daken kunnen tegen 2030 minstens 20-25% van de energievraag dekken. Laten we in elke Europese gemeente een actieplan opstellen en burgers verenigen in energiegemeenschappen.
  • Schakel renovatiegolf een versnelling hoger: tegen 2030 moeten we mensen financieel ondersteunen om minstens 100 miljoen warmtepompen en 70 miljoen PV-installaties te installeren. Bijkomende middelen voor renovatie moeten het mogelijk maken om olie- en gasboilers te verbieden in nieuwe en te renoveren gebouwen.
  • Een reconversieplan voor klimaatneutrale en circulaire industrie: we moeten nu de bouwstenen leggen voor een circulaire industrie. Dat kan door recyclage van kritische grondstoffen competitiever te maken en onder meer recyclagedoelstellingen te verhogen. Tot slot moeten we de arbeidstekorten aanpakken en mensen omscholen naar nieuwe circulaire sectoren.

Ongekende tijden vergen ongekende maatregelen. We mogen niet de illusie koesteren dat we met het huidige ambitieniveau verder kunnen. Autocraten zoals Poetin en Xi Jinping zijn niet onder de indruk zolang ze ons kunnen chanteren door de grondstoffenkraan naar eigen goeddunken dicht te draaien. We kunnen decennialang getalm met de energietransitie niet van vandaag op morgen oplossen. Wel kan Europa in de toekomst haar lot in eigen handen nemen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content