Is het echt nodig om een klik te hebben met je psycholoog?

‘Je psycholoog hoeft je vriend niet te worden. Je moet je er veilig bij voelen’, zegt Nathalie Haeck. Ze werkt als eerstelijnspsychologe in Gent.

‘Ik vind het altijd jammer als iemand me vertelt dat hij al bij verschillende psychologen is geweest, maar dat het nooit echt klikte. Als ik dan doorvraag blijkt vaak dat die cliënt het gevoel had dat er zomaar wat werd gepraat, zonder richting of doel. Alleen vinden veel mensen het blijkbaar moeilijk om dat tegen hun psycholoog te zeggen. In plaats daarvan blijven ze weg of zoeken ze iemand anders.

Is het dan niet belangrijk dat je een klik hebt met je psycholoog? Toch wel. Alleen betekent dat niet wat veel mensen denken. Je hoeft je psycholoog helemaal niet leuk te vinden of het gevoel te hebben dat jullie vrienden zouden kunnen zijn. Wel moet je je bij hem of haar veilig en op je gemak voelen. Je moet erop kunnen vertrouwen dat je werkelijk alles met je psycholoog kunt bespreken zonder veroordeeld te worden.

Om een echte klik te hebben – of een goede therapeutische relatie, zoals wij dat noemen – moet je daarnaast niet alleen vertrouwen hebben in de therapie, maar ook in de deskundigheid van de psycholoog.

Veel hangt natuurlijk van je verwachtingen af. Verloopt de sessie zoals je het vooraf in gedachten had? Heb je het gevoel dat er aan je hulpvraag tegemoet wordt gekomen? Het kan zeker helpen om aan het begin samen te bepalen welke doelstellingen jullie willen bereiken.

Al speelt de relatie tussen een cliënt en zijn psycholoog natuurlijk ook altijd mee. Wij zijn nu eenmaal een beetje ons eigen werkinstrument. Allemaal hebben we een eigen stijl – de ene al meer uitgesproken dan de andere – die sommige cliënten aanspreekt terwijl anderen er net door dreigen af te haken.

Wanneer je cliënten na een traject vraagt wat hen heeft geholpen, beginnen ze vaak over de psycholoog die hen zo goed begreep en hen hielp om bepaalde dingen in te zien. Wij moeten dus veel meer in de relatie met onze cliënten investeren dan de meeste andere zorgverleners, maar onze wetenschappelijke kennis en interventies zijn minstens even belangrijk.

Zelf leg ik mijn cliënten tijdens het eerste gesprek altijd uit dat ik eerst samen met hen wil nagaan of ze hier wel op hun plek zijn, of ik hen zal kunnen helpen en of ze zich daar goed bij voelen. Door dat meteen te benoemen, voelen ze zich minder geremd om het me te vertellen als ze ergens problemen mee hebben. Door daar openlijk over te praten, ontstaat er soms alsnog een klik. Gebeurt dat niet, dan is dat ook oké. Mijn cliënten weten dat ze dat tegen me kunnen zeggen.

Wanneer iemand na één of twee sessies toch zomaar wegblijft, is dat natuurlijk spijtig. Als psycholoog krijgen we liever feedback, want we kunnen daar altijd iets uit leren. Als een cliënt gewoon niet meer komt opdagen, krijgen we ook niet de kans om na te gaan of we onze aanpak meer op zijn verwachtingen kunnen afstemmen of om een collega te vinden met wie hij wel een klik heeft.

Voel je je dus niet goed bij je psycholoog, laat dat dan op de een of andere manier weten. Dat kan in een gesprek, maar je kunt ook altijd een e-mail sturen waarin je rustig uitlegt waarom je geen nieuwe afspraak meer wilt maken.’