Lig je met ellendige hoofdpijn in de zetel na een glaasje te veel op? Dan is dit misschien het uitgelezen moment om te weten te komen wat er in je lichaam precies aan het gebeuren is.
Barstende hoofdpijn, een droge mond, misselijkheid, braken, ledematen van rubber, bibberende handen, overmatig zweten, slecht slapen en een toegenomen prikkelbaarheid, een kater is een ellendige ervaring. Wat zegt de wetenschap over het mechanisme?
Overmatig drinken veroorzaakt vochtverlies : alcohol prikkelt een hormoon in de nieren dat de urineproductie verhoogt. De consumptie van 50 gram alcohol in 250 milliliter vocht (ongeveer vier glazen alcoholische drank) heeft maar liefst 600 milliliter tot 1 liter vochtverlies in de daar opvolgende uren tot gevolg. Hoofdpijn, duizeligheid, nadorst en een droge mond zijn typische uitdrogingsverschijnselen.
Grote hoeveelheden alcohol irriteren het maag- en darmslijmvlies, wat de misselijkheid, het braken en de buikpijn verklaart. De suikerhuishouding in de lever wordt verstoord, met als onaangenaam gevolg een te lage suikerspiegel in de hersenen. Dat levert neerslachtigheid, prikkelbaarheid, vermoeidheid en een zwaktegevoel op.
Naast de alcohol zelf spelen nog diverse andere substanties van de drank een rol. Rode wijn doet bijvoorbeeld de histaminespiegel stijgen, met mogelijke nare gevolgen als daling van de bloeddruk, secretie van maagzuur en versnelling van de hartslag.
Champagne!
De kater duikt op enkele uren nadat je met drinken bent gestopt. De klachten zijn het hevigst wanneer de alcohol nagenoeg uit het bloed verdwenen is. Vanaf dat punt kunnen de symptomen nog 8 tot 24 uur aanwezig blijven. Daarmee doet een kater denken aan ontwenningsverschijnselen die ook optreden na het stoppen met illegaal druggebruik, met dat verschil dat mensen met een kater nog vrijwel normaal presteren voor taken waarvoor een beperkte mentale inspanning is vereist.
De ernst en de hevigheid hebben te maken met de hoeveelheid drank, de gevoeligheid van de drinker en het type alcoholische drank. Champagne wordt bijvoorbeeld beter verdragen dan goedkope wijn, want die laatste bevat bijproducten die rechtstreeks toxisch zijn.
Rauw ei of bloody mary?
Zoveel mogelijk water drinken om de uitdrogingsverschijnselen op te vangen, heeft weinig effect op de duur en de ernst van de kater, zo blijkt.
Er bestaan veel katerremedies, maar helaas werd er weinig wetenschappelijk onderzoek verricht naar hun effect. De sporadische studies beloofden weinig goeds. Zoveel mogelijk water drinken om de uitdrogingsverschijnselen op te vangen, heeft weinig effect op de duur en de ernst van de kater, zo blijkt. Water drinken tussen het pintelieren door helpt wel, vooral omdat je dan minder alcohol drinkt. Sportdrank en druivensuiker zouden zowel het vochttekort als de suikerreserve aanvullen, maar ook dat effect blijkt na onderzoek sterk overroepen. Bovendien veroorzaken sportdrankjes soms een opgeblazen gevoel, een extra ongemak dus.
Bloody mary
Bij overmatig drinken wordt de lever overspoeld met ethanol en bijproducten die moeten worden afgebroken. Bij die afbraak komen vrije radicalen vrij, stoffen die mee verantwoordelijk zijn voor de kater. Daarom zijn antioxidanten zo geliefd als katerremedie: ze ruimen de vrije radicalen op. Antioxidanten vind je in vitaminesupplementen, in bepaalde aminozuren waaronder cysteïne, in fruit en groentesapjes. Eieren bevatten veel cysteïne, een reden waarom een rauw ei of een stevige omelet zijn opgenomen in de lijst van populaire antikatermiddelen. Helaas zijn ook de effecten van antioxidanten niet overtuigend.
Het enige wat de kater wel klein krijgt, is opnieuw alcohol drinken, een bloody mary bijvoorbeeld. Maar dat is uitstel van executie. Gelukkig brengen de meeste mensen de moed niet op om zich opnieuw een stuk in de kraag te drinken. Uitzieken is de boodschap.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
