Sinds zijn voorstel over de ereloonsupplementen vorige week bekend werd, ligt minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) op ramkoers met de artsen. Zijn de radicale hervormingen die hij wil doorvoeren wel haalbaar? ‘De hertekening van onze gezondheidszorg is noodzakelijk, maar het zal niet volstaan om alleen de supplementen aan banden te leggen.’
Artsen(vakbonden) zijn woedend omdat minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) de ereloonsupplementen die ze patiënten kunnen aanrekenen vergaand aan banden wil leggen. Ze vallen ook over het feit dat de minister meer macht naar zich toe lijkt te willen trekken. Zo zou hij de officiële erkenningsnummers van artsen kunnen intrekken en ook maximumtarieven vast kunnen leggen wanneer de zorgsector niet tot een akkoord kan komen.
Voor de minister is de beperking van de ereloonsupplementen een eerste stap in de richting van de hervorming van de artsenlonen die in het regeerakkoord is aangekondigd. Daarbij is het onder meer de bedoeling om de grote verschillen tussen de bezoldiging van de verschillende specialisaties in te perken. Vandaag verdienen artsen die vooral technische prestaties leveren, zoals radiologen en nefrologen, een pak meer dan veel andere specialisten en staan ze doorgaans ook een groter stuk van hun inkomen af aan het ziekenhuis waar ze werken.
Dat de artsen vandaag in opstand komen tegen Vandenbrouckes plannen, is dus niet zo vreemd. Zijn voorstel zal velen van hen onvermijdelijk in hun portemonnee raken. U, daarentegen, zou er wel eens beter van kunnen worden.
U betaalt minder ereloonsupplementen
Steeds meer ambulante zorgverleners, van specialisten tot kinesisten en tandartsen, houden zich niet aan de tarieven die in overleg met de ziekenfondsen in een zogenaamde conventie zijn vastgelegd. Wanneer ze uit die conventie stappen, mogen ze hun patiënten zo veel aanrekenen als ze willen.
Ook als je in een ziekenhuis wordt opgenomen, kunnen er ereloonsupplementen in rekening worden gebracht. In een kamer voor twee of meer patiënten mag dat niet meer, maar kies je voor een eenpersoonskamer dan kunnen alle artsen die je behandelen, van de chirurg tot de anesthesist, een extra bedrag boven op het officiële tarief aanrekenen. Die supplementen lopen in Vlaanderen al snel op tot 150 procent. Dat die bedragen jaar na jaar stijgen, komt ook doordat steeds meer mensen – zelf of via hun werkgever – een hospitalisatieverzekering hebben die vaak (sommige) ereloonsupplementen dekt.
Wat wil Frank Vandenbroucke daaraan doen? In de ambulante zorg zouden ereloonsupplementen vanaf 2028 niet hoger mogen zijn 25 procent. In ziekenhuizen wordt het plafond op 125 procent gelegd. Dat zal grote gevolgen hebben, want een deel van die supplementen vloeit via de afdrachten van artsen naar het ziekenhuis terug. Gemiddeld halen ziekenhuizen daar meer dan een derde van hun inkomsten uit. ‘Doordat de financiering van de overheid voor een stuk ontoereikend is en zelfs lichtjes afneemt, groeit het aandeel dat artsen moeten bijpassen stelselmatig aan’, zegt gezondheidseconoom Dominique Vandijck. ‘Daardoor kan hun inkomen kleiner worden en zullen ze eerder geneigd zijn om uit de conventie te stappen en supplementen aan te rekenen.’
U vindt sneller een geconventioneerde dokter
Veel mensen hebben geen idee hoe het conventiesysteem in elkaar zit. Laat staan dat ze weten of de arts bij wie ze een afspraak hebben al dan niet geconventioneerd is. Zorgverleners zijn wel verplicht om dat in hun wachtkamer te afficheren, maar dat zie je natuurlijk pas wanneer je er al bent. Soms heb je ook geen keuze: in sommige regio’s is er vandaag simpelweg geen geconventioneerde orthodontist, dermatoloog of orthopedist meer te vinden.
Om het helemaal ingewikkeld te maken, zijn heel wat artsen gedeeltelijk geconventioneerd: soms wel en soms niet. In de praktijk betekent dat vaak dat ze zich in het ziekenhuis aan de afgesproken tarieven houden, maar supplementen aanrekenen als je in hun privépraktijk op consultatie gaat. Anderen zijn in de namiddag geconventioneerd, maar ’s avonds niet. Het gevolg is dat patiënten die (veel) meer willen betalen sneller een afspraak kunnen krijgen dan wie zich geen ereloonsupplementen kan veroorloven.
Wat wil Frank Vandenbroucke daaraan doen? Gedeeltelijke conventionering zal niet meer mogelijk zijn. Artsen zullen moeten kiezen: altijd en overal geconventioneerd zijn of helemaal uit de conventie stappen. Wie niet geconventioneerd is, zal als het aan hem ligt ook geen recht meer hebben op allerlei voordelen, zoals opleidingspremies of een vergoeding voor de organisatie van de dokterspraktijk. ‘Ik betwijfel nochtans of veel artsen door die eerder magere maatregel over de streep zullen worden getrokken’, zegt Van Dijck. ‘Vallen die premies weg, dan vrees ik dat sommigen eerder geneigd zullen zijn om hogere supplementen te vragen.’
Artsen zullen moeten kiezen: altijd en overal geconventioneerd zijn of helemaal uit de conventie stappen.
Daarnaast wil Vandenbroucke dat de financiering van de artsenvakbonden gebeurt op basis van het aantal geconventioneerde leden. Artsen zullen ook nóg duidelijker moeten aangeven of ze al dan niet geconventioneerd zijn zodat patiënten niet meer voor onaangename verrassingen komen te staan.