Factcheck: Nee, deze foto’s tonen geen overvolle Oostendse winkelstraat

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Een Facebookgebruiker klaagt over de drukte in een Oostendse winkelstraat vorig weekend, en wil zijn bekommernis kracht bijzetten met twee foto’s uit Het Laatste Nieuws. Uit een analyse van de foto’s blijkt echter dat er voldoende ruimte was om de afstandsregels te respecteren.

In een vaak gedeeld Facebookbericht maakt een Oostendenaar zich boos. Terwijl je op het strand een plek moet reserveren, zou je elders in Oostende mogen doen wat je wil. Dat zou tijdens het verlengd weekend tot razend drukke winkelstraten hebben geleid, wat de auteur van het bericht illustreert met twee foto’s die in de ‘Kapelstraat’ zouden zijn gemaakt in de namiddag van zaterdag 18 juli. De foto’s tonen een schijnbaar overvolle winkelstraat.

De post wordt 11.000 keer gedeeld en is intussen al door meer dan 300.000 mensen gezien. Maar klopt de inhoud wel? De locatie alvast niet. De foto blijkt niet gemaakt in de Kapellestraat, maar in de Vlaanderenstraat, zo zien we op Google Streetview.

Dat de foto’s vorige zaterdag zijn gemaakt, blijkt dan weer wel te kloppen. We vinden ze terug bij een artikel in Het Laatste Nieuws met als onderschrift ‘In de straten van Oostende was het over de koppen lopen.’ Het fotoagentschap Photonews, dat de beelden leverde, bevestigt ons via mail dat ze inderdaad op 18 juli zijn gemaakt. Uit het artikel kunnen we niet opmaken dat het overdreven druk was in de badstad, en ook de andere foto’s bij hetzelfde artikel suggereren dat niet.

1200 vierkante meter

We controleren de foto’s met de methode die Knack reeds toepaste in een eerdere factcheck. Om te beginnen kiezen we vier herkenningspunten om het gebied op de foto af te bakenen: Lunapark Reflex, Tearoom Benny, Hotel Albert II en de winkel van Base, en we controleren die op Google Streetview.

Dan tellen we hoeveel mensen zich binnen dat gebied op de foto bevinden. Dat moeten er ongeveer honderdvijftig zijn. We berekenen ook de oppervlakte van het gebied. Met behulp van Mapchecking berekenen we eerst de afstand tussen de uiterste twee herkenningspunten, Reflex en Base. Die liggen 150 meter van elkaar. De Vlaanderenstraat is ongeveer 8 meter breed. Dat betekent dat het gebied op de foto 1200 vierkante meter beslaat. Een oppervlakte van 1200 vierkante meter voor 150 mensen, dat betekent 8 vierkante meter per persoon, of meer dan voldoende om de afstandsregels te kunnen respecteren. ‘Over de koppen lopen’ lijkt hier dus sterk overdreven.

Perspectief

Zoals Knack ook al uitlegde in een eerdere factcheck, kunnen fotografen met het juiste camerastandpunt en de juiste lens misleidende foto’s maken. Op foto’s gemaakt met een telelens krijgt je een vlak effect, waardoor de afstand tussen de objecten kleiner lijkt. Op deze foto lijkt het bijvoorbeeld of de zaak FERM vlak naast Tearoom Benny ligt, terwijl daar in werkelijkheid 50 meter tussen zit. Wanneer het over mensen gaat, krijg je al snel de indruk van een massa.

Crowd controlling

Dat weet ook Bart Busschaert van het mobiliteitsbedrijf Scelta Mobility. Peter Craeymeersch, directeur van de dienst toerisme van Oostende, had ons naar Busschaert doorverwezen omdat Scelta Mobility voor Oostende een mobiliteitsplan en ‘crowd controlling plan’ uitwerkte en dat deze zomer uitvoert. ‘Van op ooghoogte lijkt het soms alsof het erg druk is in een straat of op de dijk, vooral als je de situatie vanuit de verte bekijkt’, zegt Busschaert. ‘Daarom staan de camera’s in Oostende hoger opgesteld: ze geven dan een correcter beeld. Als je dezelfde situatie van bovenaf bekijkt, dan merk je dat er vaak nog heel wat ruimte is tussen de bezoekers.’

Ter illustratie bezorgt Busschaert ons een foto, gemaakt op 21 juli. ‘Het was minder druk dan zaterdag, dus de situatie is niet helemaal vergelijkbaar, maar de beelden illustreren wel het verschil in beoordeling tussen een camerastandpunt op ooghoogte, één in vogelperspectief en een luchtfoto.’

Vorige zaterdag zijn er volgens Busschaert zo’n 26.000 bezoekers door de Kapellestraat gepasseerd. ‘Die tellingen zijn slechts één aspect’, voegt Busschaert toe. ‘Belangrijker is de verblijfsduur. Wordt een straat gebruikt als doorgangsstraat, dan is de capaciteit veel hoger dan wanneer bezoekers shoppen en voor de etalages blijven staan.’

‘Wanneer het té druk wordt in een bepaalde straat, dan sluiten we die af, maar dat doen we niet vanwege één kort piekmoment, dat bijvoorbeeld het gevolg kan zijn van een trein die net is aangekomen. We meten altijd over een iets langere periode, en we baseren ons voor onze beslissingen op verschillende gegevens: metingen zoals de druktebarometer en de cijfers over de treinbezetting die we van de NMBS krijgen, camerabeelden van de 60 camera’s die verspreid over de stad staan opgesteld, en feedback van mensen die de situatie op het terrein evalueren.’