Factcheck: nee, Amerikaanse overheid meldt geen groot aantal overlijdens door coronavaccin

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op Facebook circuleert een bericht dat er in de Verenigde Staten ‘in de laatste 20 jaar evenveel mensen stierven aan alle vaccins als aan de covid-19-prik’. Dat klopt niet. De cijfers waarop die berichten zich baseren gaan niet over overlijdens door vaccinatie, maar na vaccinatie. Een oorzakelijk verband is niet aangetoond.

Op 19 mei plaatst de Facebookpagina RT Dutch het volgende bericht online: ‘Er zijn in de laatste 20 jaar evenveel mensen gestorven aan alle vaccins als aan de covid-19-prik.’ Als bron verwijzen ze hiervoor naar data van de Amerikaanse overheidsorganisatie Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Het bericht wordt 70 keer gedeeld en 8600 mensen zien het op hun tijdlijn passeren.

Het Facebookbericht linkt naar de site van RT Dutch met daarop quasi hetzelfde korte bericht.

We googelen naar meer informatie en komen al snel uit bij artikels van de erkende factcheckers van persagentschappen Reuters, AFP en DPA.

De claim van RT Dutch blijkt gebaseerd op data uit het Amerikaanse monitoringsysteem Vaccine Adverse Reporting System (VAERS), dat wordt beheerd door het CDC. Op die site kunnen burgers bijwerkingen van vaccinaties melden.

Op de site van VAERS staat duidelijk vermeld dat de database ‘niet als enige bron mag worden gebruikt om te bepalen of een vaccin een bepaalde kwaal of onverwachte gebeurtenis heeft veroorzaakt’. Volgen de site ‘bevatten de rapportages mogelijk informatie die onvolledig, onjuist, toevallig of niet te verifiëren is’. Bovendien, zo staat er te lezen, ‘zijn een groot deel van de meldingen aan VAERS vrijwillig, wat betekent dat ze onderhevig zijn aan vooroordelen’.

Tussen 14 december 2020 en 17 mei 2021 waren er in VAERS 4647 meldingen van overlijden na ontvangst van een covid-19-vaccin. Dit betekent niet dat deze sterfte werd veroorzaakt door het vaccin. Daarbij is deze sterfte in verhouding tot het aantal prikken dat in de VS werd gezet 0,0017 procent, zo berekende de CDC.

De mensen zijn dus voor zover we weten niet gestorven aan het vaccin – daarvoor is voor die 4647 casussen geen bewijs – maar na vaccinatie. Omdat een groot aantal Amerikanen al gevaccineerd is tegen het coronavirus, is het logisch dat er ook een klein aantal onder hen is overleden aan diverse doodsoorzaken.

Gevallen waarbij toch een link met het vaccin wordt vermoed, worden ernstig onderzocht. Zo onderzocht het CDC zes gevallen waarbij Amerikaanse vrouwen bloedklonters kregen na toediening van het Johnson & Johnson-vaccin, waarvan in de Verenigde Staten al 6,8 miljoen dosissens werden toegediend. Het CDC laat weten ‘dat de ernstige bijwerkingen uiterst zeldzaam zijn’. Over de meldingen in het VAERS: ‘De veiligheid van de covid-19-vaccins is een topprioriteit van de federale overheid, en we onderzoeken ernstig alle meldingen van gezondheidsproblemen na toediening van een covid-19-vaccin.’ Op basis van rapportage worden er ook klinische testen opgezet om uiterst zeldzame allergische bijwerkingen verder te onderzoeken, meldt Nature.