Verschillende topfiguren binnen het leger wisten dat de Belgische toestellen langer kunnen meegaan dan voorzien én hielden die informatie actief tegen, zo moet blijken uit gelekte mails en documenten.
Intussen gaan de kolonels Harold Van Pee en Peter Letten, samen met nog enkele andere hooggeplaatste militairen, tijdelijk op non-actief in afwachting van het onderzoek, bevestigt chef Defensie Marc Compernol.
De eerste heeft de leiding over de vervangingsprocedure van de F-16’s, de tweede is de beheerder van de vloot van de luchtvaart. Beiden zijn mogelijk betrokken bij het (bewust) niet doorspelen van een studie uit 2017 over de Belgische F-16’s waaruit blijkt dat die tot zes jaar langer in dienst kunnen worden gehouden zonder veel extra kosten.
‘De betrokken personen hebben aangeboden om zich voor de duur van het onderzoek terug te trekken uit hun functie,’ aldus Compernol. ‘Ze blijven ter beschikking van het onderzoek. De minister en ikzelf hebben het volste vertrouwen in het verloop van het onderzoek.’
Klokkenluider
Zowel De Morgen als de openbare omroep VRT NWS kregen informatie van een klokkenluider binnen defensie. Die zegt dat hij in de zomer van 2016 informatie kreeg van straaljagerbouwer Lockheed Martin (de fabrikant van de F-35, kandidaat-vervanger van de F-16, nvdr.), waarin staat dat de F-16’s langer kunnen vliegen. De bron vroeg meer gedetailleerde cijfers om zeker te zijn.
Wanneer hij dat meldde aan kolonel Letten, zijn overste, kwam luchtmachtgeneraal Frederik Vansina rechtstreeks tussen bij de producent. Maar de klokkenluider zette door, al vroeg zijn overste hem wel om voorzichtig te zijn, aldus de VRT. In een mail schreef die: ‘Zolang maar niemand gaat denken dat de F-16’s meer dan 8.000 uren kunnen vliegen. Kijk goed uit!’.
Bij de voorstelling van de resultaten van de Lockheed-studie aan een groep hogere officieren kreeg de klokkenluider naar eigen zeggen van zijn overste de opmerking om de slide met de cijfers over de langere levensduur niet te gebruiken. ‘Het is niet het juiste moment. Het aankoopprogramma zit in een cruciale fase nu. We willen dit gevoelige moment niet verstoren.’
De bron mailde de gegevens dan door naar twee generaals en projectleider Van Pee, waarin hij vraagt alles aan de stafchef en minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) over te maken, maar dat is blijkbaar nooit gebeurd. Ook chef Defensie Marc Compernol was naar eigen zeggen niet op de hoogte van de studie.
Als de informatie klopt, lijkt er inderdaad sprake van manipulatie in het dossier, zoals minister Vandeput dinsdag in de Kamer suggereerde.
‘Gerust’
Volgens kolonel Van Pee is de bewuste studie overroepen. In een reactie aan persagentschap Belga zegt hij dat hij ‘vrij gerust’ is in de conclusies van het onderzoek naar wat er is gebeurd met de Lockheed-studie. Van Pee gaat nu vrijwillig enkele dagen op non-actief ‘in de hoop dat de onderzoekers daardoor snel(ler) kunnen uitzoeken wat er nu echt gebeurd is.’
Van Pee blijft wel beschikbaar voor de onderzoekers. ‘Het spreek vanzelf dat van zodra de onderzoekers mij nodig hebben, ze op mij kunnen rekenen.’
