‘De procedure gezinshereniging wordt zo complex gemaakt dat nieuwkomers en hulpverleners ontmoedigd en uitgeput geraken’, schrijft Christophe Bell van CAW Antwerpen.
De overheid bemoeilijkt de integratie van nieuwkomers die bescherming krijgen in ons land. Ze maakt de procedure gezinshereniging zo complex dat nieuwkomers en hulpverleners ontmoedigd en uitgeput geraken. Het Adviescentrum Migratie van CAW Antwerpen zag zich daarom vorige week zelfs genoodzaakt te stoppen met het begeleiden van de procedures gezinshereniging die opgestart moeten worden in het land van herkomst. De werkdruk en wachtlijsten vallen niet langer te rijmen met een laagdrempelig en kwaliteitsvol hulpaanbod. Dit uitgeholde recht op gezinshereniging is een slechte zaak voor zowel de nieuwkomer als voor de samenleving.
Een vlotte gezinshereniging bevordert de integratie
De laatste jaren steeg het aantal aanvragen voor begeleiding bij de procedure gezinshereniging in alle CAW’s die deze begeleiding aanbieden. De aanvragers zijn mensen die in België een internationale beschermingsstatus kregen. Het recht op gezinshereniging is rechtstreeks verbonden met het integratieproces. Zolang onduidelijk is of een nieuwkomer herenigd wordt met gezinsleden, is er immers weinig mentale ruimte om andere zaken aan te pakken. Er is psychische stabiliteit nodig om Nederlandse lessen te volgen, werk te zoeken en een sociaal netwerk op te bouwen. Een vlotte gezinshereniging bevordert dus de integratie.
Omslachtige procedure
De procedure is niet transparant en is ontoegankelijk voor het grootste deel van de doelgroep. De gezinshereniging moet meestal opgestart worden in het land van herkomst, door de gezinsleden die ter plaatse bleven. Zij moeten zich aanmelden bij de bevoegde Belgische ambassade, die zich vaak zelfs niet in dat land zelf bevindt. Daardoor moeten aanvragers soms enorm moeilijke reizen ondernemen. Afghanen moeten bijvoorbeeld naar de Belgische ambassade in Pakistan reizen als ze herenigd willen zijn met hun familie in België.
De overheid bemoeilijkt de integratie van nieuwkomers die bescherming krijgen in ons land.
Gedurende 6 maanden tot soms verschillende jaren hebben mensen hulp nodig om documenten te verzamelen, afspraken te maken en te bemiddelen bij ambassades, visa centra en gemeentelijke diensten. De stroeve werking van de Dienst Vreemdelingenzaken in combinatie met de strakke indieningstermijnen zijn de bittere kers op een zure taart.
Werkdruk en wachtlijsten niet langer houdbaar
Omwille van de hoeveelheid aanvragen en de niet te onderschatte mentale druk op hulpverleners, bakenden verschillende hulporganisaties de laatste jaren hun aanbod rond begeleiding sterk af. Rechthebbenden kunnen enkel nog terecht bij een handvol gespecialiseerde diensten en advocaten, en bij een aantal CAW’s. Ook daar staat de dijk nu op breken. De werkdruk en de wachtlijsten vallen niet langer te rijmen met een laagdrempelig en kwaliteitsvol hulpaanbod. De CAW’s slibben dicht.
Oplossing ligt voor de hand
Er zijn verschillende manieren om ervoor te zorgen dat mensen hun recht op gezinshereniging gemakkelijker kunnen uitputten. De meest voor de hand liggende zijn de vereenvoudiging van de procedure, en de versoepeling van termijnen. Daarbij denken we bijvoorbeeld aan het Nederlandse model, waarbij de aanvraag niet in de ambassades bevoegd voor het land van herkomst plaatsvindt maar in het aankomstland. Maar ook versterking bij de Dienst Vreemdelingenzaken en het aantrekkelijk maken van migratierecht voor (vaak pro-Deo)advocaten zou zoden aan de dijk zetten. Ook de erkenning en versterking van de CAW’s als rechtenverzekeraar kan een deel van de oplossing zijn.
Gezinshereniging is een recht
De kwestie van de gezinshereniging voor erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden bevindt zich op het snijpunt van drie bevoegdheidsdomeinen, verdeeld over twee regeringen. De federale staatssecretaris voor Asiel en Migratie gaat over wetgeving en procedures. Alles wat hier schort, heeft een rechtstreekse impact op het welzijn van mensen. Het heeft ook impact op inburgeringstrajecten en integratie. De Vlaamse ministers van Welzijn en Inburgering zijn dus ook betrokken partij.
Het gaat hier om rechten en plichten. Elk dossier gezinshereniging gaat over het recht van een mens om herenigd te worden met kinderen, partner en ouders. Om dan te beginnen integreren. Dit recht wordt dan wel gewaarborgd door de wet, maar niet gefaciliteerd door de wetgever.
Wat is de waarde van de wet, wanneer overheden zich aan de plicht onttrekken deze te laten gelden?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier