‘Dankzij wetenschap en solidariteit zullen we dit virus en andere grote uitdagingen overwinnen’

‘Of het nu gaat over het redden van het klimaat of het opvangen van de migratiecrisis, er is maar één uitweg en dat is die van de samenwerking en van het vertrouwen in de wetenschap’, schrijft Tom Garcia van Vlinks. ‘Het is de wetenschap die ons de hoge levensstandaard heeft gebracht waar we vandaag van kunnen genieten. Het is de onderlinge solidariteit die ons het welzijn heeft gebracht waar we vandaag van kunnen genieten.’

We worden nu al een hele tijd geteisterd door grote crisissen die we maar moeilijk, of zelfs niet, onder controle lijken te kunnen krijgen. Corona, het klimaat, terrorisme, vluchtelingen… ze beuken allemaal ongenadig in op onze samenleving en er lijkt maar geen oplossing voor te komen. Laat dat nu net zijn wat we allemaal nodig hebben: de zon die opkomt aan de einder, licht aan het einde van de donkere tunnel. ‘De mensen hebben nood aan perspectief’, heette dat in het begin van de pandemie.

Helaas blijft de coronacrisis maar aanslepen, met een jojo van verstrengingen en versoepelingen. Blijven vluchtelingen en migranten aanspoelen of duiken ze op aan de Oost-Europese grenzen. Blijft het klimaat ons bestoken met natuurrampen en blijven er dagelijks mensen sterven bij bom- en andere aanslagen van terroristische gekken. Als individu hebben we daar totaal geen vat op, dat zorgt al voor onzekerheid en vervreemding. Daar komt nu bij dat ook onze beleidsmakers te kort lijken te schieten, wat maakt dat er ook daar geen houvast meer is.

Allerlei populistische en andere groeperingen en verenigingen poken dat ongenoegen en die onzekerheid met graagte verder op voor hun eigen doeleinden. Met weinig opbeurende boodschappen als: ‘we worden overspoeld door horden vluchtelingen die onze beschaving komen kapotmaken’ of ‘onze planeet zal helemaal kapot zijn, tenzij we onze manier van leven helemaal omgooien’. Niet echt mooie perspectieven.

Om met die negativiteit om te kunnen gaan, zoeken we verschillende oplossingen. We klampen ons vast aan heuglijker tijden (vroeger was alles beter, weet u wel) en vestigen onze hoop op het terugbrengen van een veelal geromantiseerd verleden. Van tijden waar iedereen nog iedereen kende in het dorp, waar je overdag je werk deed en ’s avonds in je zetel plofte, waar het enige nieuws gefilterd en in kleine brokjes op ons afkwam via radio, tv en krant, waar migranten nog een curiosum waren en waar politici nog minstens de indruk wekten te weten waar ze mee bezig waren. Of we keren ons in onszelf en trachten onze wereld zo klein en zo overzichtelijk mogelijk te maken. Ons gezin, onze familie, misschien nog een beperkte vriendenkring en een handvol collega’s, kortom onze eigen kleine wereld waarin we de gebeurtenissen nog kunnen beheersen.

Toch weten we allemaal wel dat we niet terug naar het verleden kunnen en dat we ook niet van dag tot dag kunnen leven want de acties die we vandaag ondernemen, hebben gevolgen voor de toekomst. We weten dat we vooruit moeten kijken, als we dat licht aan het einde van de tunnel willen zien, als we dat zicht op perspectief willen hebben. We zullen opnieuw moeten leren vertrouwen en leren geloven in ons eigen kunnen. We kunnen de toekomst niet voorspellen, maar we kunnen ze wel vormgeven of in een bepaalde richting sturen. En we zullen dat samen moeten doen, want alleen raak je niet uit de put.

De mensheid heeft al wel vaker voor hete vuren gestaan. Okee, we hebben een sterke neiging tot zelfdestructie, maar onze drang naar vooruitgang en innovatie is nog vele malen groter. Niet dat we allemaal ruimtevaarders of topondernemers moeten worden. We onderscheiden ons ieder op onze eigen manier, met de creativiteit die in elk van ons ingebakken zit. Om uit de huidige duistere impasse te geraken, moeten we opnieuw dat vertrouwen terugvinden in onszelf en in het kennen en kunnen van onze mensensoort.

We moeten opnieuw geloven dat we een oplossing kunnen vinden voor al die ogenschijnlijk onoplosbare problemen waar we vandaag mee te kampen hebben. Ja, er zullen altijd wel doemdenkers blijven zijn, maar zelfs hun kritiek kan soms leiden tot nieuwe inzichten, tot nieuwe oplossingen. We moeten dus ook opnieuw onze geesten durven opengooien, durven afstappen van ons grote gelijk waar we ons zo comfortabel in voelen. Dat is het perspectief waar we naar op zoek zijn.

Van onze overheid moeten we verwachten, mogen we zelfs eisen, dat ze ons in dat streven naar oplossingen steunen. Onze overheid is er om ons te dienen, ze staat midden in de samenleving, niet erboven. Politieke spelletjes zijn wellicht ook des mensen en dus onvermijdelijk, maar laat die ook dienen voor dan het eigen belang of dat van de partij.

We moeten opnieuw beseffen dat ‘de politiek’ geen autonoom wezen is dat de samenleving bestuurt als was het een stroeve ossenkar. Neen, de politiek dat zijn wij allemaal. En het zijn wij die een paar van de onzen verkiezen om onze samenleving draaiende te houden, om ons veilig en gezond te houden, en vooral om ervoor te zorgen dat we onszelf en onze talenten voluit kunnen ontplooien zodat we onze wereld almaar sterker en mooier kunnen maken voor diegenen die na ons komen. Dat is het perspectief waar we naar op zoek zijn.

Dus of het nu gaat over het redden van het klimaat of het opvangen van de migratiecrisis, er is maar één uitweg en dat is die van de samenwerking en van het vertrouwen in de wetenschap. Het is de wetenschap die ons de hoge levensstandaard heeft gebracht waar we vandaag van kunnen genieten. Het is de onderlinge solidariteit die ons het welzijn heeft gebracht waar we vandaag van kunnen genieten.

Dankzij wetenschap en solidariteit kunnen en zullen we bijvoorbeeld dit virus de baas worden, ondanks de doemberichten over vermeend slecht werkende vaccins en het afnemen van onze vrijheden. En het is ook dankzij wetenschap en solidariteit dat we de andere grote uitdagingen waar we voor staan zullen overwinnen. Dat is het perspectief waar we naar op zoek zijn en al wie daar aan wil werken, moet zich nu verenigen.

Tom Garcia is kernlid van Vlinks.