Jozefien Mombaerts van TAZ: ‘Meer liefde en verzet, dat is wat we nodig hebben’

‘Het zit in onze natuur om dicht op elkaars vel te zitten’, zegt Jozefien Mombaerts, artistiek leider van Theater aan Zee. ‘We willen geraakt en vooral ook aangeraakt worden. Maar na de pandemie is het op de een of andere manier toch wat blijven hangen, dat we elkaar minder aanraken.’

Theater Aan Zee (TAZ), het theaterfestival in Oostende dat inmiddels aan zijn zesentwintigste editie toe is, biedt deze zomer door middel van voorstellingen, muziek, literatuur, expo’s en toevallige ontmoetingen een remedie tegen dat gebrek aan aanraking. ‘De meeste mensen komen naar het festival om door iets of iemand geraakt te worden.’

Wat gaat er schuil achter ‘Bemin & Betoog’, de ondertitel van TAZ#23?

Jozefien Mombaerts: Voor co-artistiek leider Cindy Godefroi en mij omvat die ondertitel alles wat we nodig hebben: meer liefde en meer verzet. Dat zijn volgens ons geen tegenpolen: je gaat alleen in verzet voor dingen die je na aan het hart liggen, en andersom moet je je binnen de liefde soms ook verzetten of je grenzen stellen.

Docente arbeidssociologie Peggy De Prins zei eens dat de burn-out het nieuwe staken is. Vroeger verzetten we ons vaker samen met de massa, vandaag plooien we eerder naar binnen en is het ons lichaam dat zich verzet. Niet alleen door middel van een burn-out, maar ook door allerlei allergieën en intoleranties te ontwikkelen. Dat we geen gluten of lactose meer verdragen, is een reactie van ons lijf. Maar we moeten het wel doen met dat lichaam. Het is de inzet van ons verzet.

Jullie gaan deze editie dan ook toepasselijk voor een lichamelijk manifest.

Mombaerts: En dat mag je heel letterlijk lezen: ons lijf ís het manifest. We schrijven het manifest op en onder onze huid. We tatoeëren en beminnen ons lichaam, en zetten het in bij betogingen om de wereld te veranderen. Maar ook iemand betekenisvol in de ogen kijken kan deel uitmaken van dat manifest. Het is pas wanneer al die hyperpersoonlijke, sterke en tegelijk kwetsbare lichamen van onze bezoekers fysiek aanwezig zijn op het festival, dat we dat manifest zullen kunnen schrijven.

Waar kijkt u vooral naar uit tijdens TAZ#23?

Mombaerts: Naar Inland Island, een intieme audioperformance van Tineke De Meyer, die je met acht personen via een hoofdtelefoon beleeft. Het is een erg verbindende en meditatieve voorstelling. Ze raakte me zo diep dat ik achteraf zin had om met die acht mensen een week op een camping te gaan zitten om elkaar beter te leren kennen. (lacht)

The Sheep Song van FC Bergman is ook een grote aanrader. Productioneel alles-behalve evident – er komt zelfs een hele kudde schapen aan te pas – maar net daarom vind ik het fantastisch dat we die voorstelling op TAZ kunnen brengen. Het stuk gaat over een schaap dat mens wil zijn, over een onbereikbaar verlangen en de vraag of we dat niet moeten leren loslaten. Dat is toch wat ik erin lees: of we niet moeten stoppen met die individuele groei zo sterk na te streven.

NUGGETS van acteur Maxim Storms is ook zeker de moeite. Hij wordt weleens de Charlie Chaplin van de theaterwereld genoemd. In deze fysieke solo speelt hij de laatste mens op aarde die aan de hand van tutorials probeert te overleven. Onze behoefte om onszelf een soort waarde toe te kennen in alles wat we doen, maar ook onze behoefte aan zingeving zijn heel duidelijk in het stuk verwerkt. Het is tegelijk grappig en pijnlijk om naar te kijken, maar dat maakt het geheel net prachtig.

Ik wil ook De zaak Shell van Anoek Nuyens en Rebekka de Wit aanbevelen. Zij brengen daarin alle belangrijke stemmen uit het klimaatdebat samen. Deze voorstelling staat bovendien op de mooiste openluchtlocatie van TAZ: de scheepswerf. Dat wordt dus een hele beleving.

Ten slotte is er ook een Klein duet van verzet. Twee dansers, een uit Gambia en een uit België, brengen samen een duet dat slechts één nummer duurt. Ze vertrekken daarvoor vanuit een dialoog over de dingen waar ze zich tegen verzetten en die ze liefhebben, en gaan na in welke mate dat cultureel bepaald is. Het duet zal tijdens het festival op verschillende momenten en locaties gedanst worden.