Radiomaker Pat Donnez ontpopt zich met ‘Lichterlaaie’ tot fabelschrijver

Pat Donnez in duplo. © Wikimedia (Paul Van Welden)

Na enkele literaire vingeroefeningen schreef Pat Donnez met ‘Lichterlaaie’ een filosofisch sprookje dat indruk maakt.

Met ‘Lichterlaaie’ is Pat Donnez niet aan zijn literair proefstuk toe. Maar voor het eerst heeft hij zich als auteur echt ‘gesmeten’ en het resultaat mag worden gezien én gelezen: ‘Lichterlaaie’ is een meer dan geslaagde conte philosophique waarin het groteske het filosofische niet ondersneeuwt, en omgekeerd de boodschap het vertelplezier niet verstikt.

Wereldrecord grafliggen

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Donnez groef in het tv-archief van ‘zijn’ VRT – waar hij momenteel bij Radio Klara het mooie weer maakt – en kwam uit op een reportage uit la Flandre profonde waarin een zekere Louis Luypaerts uit Hechtel-Eksel anno 1974 een wereldpoging grafliggen organiseerde. Dat is meteen de ene streng van ‘Lichterlaaie’: brouwersgast Louis uit het mythische Bouweldonk wil voor het Guiness Book of Records het record grafliggen verbeteren. De andere streng van het verhaal zoomt in op de mondaine Johanna, de ongelukkige echtgenote van de minister van Buitenlandse Zaken die ook wel eens iets anders wil dan de vrouw zijn van, en ondertussen lijdzaam de kapsones ondergaat van manlief die het niet nauw neemt met de huwelijkse trouw.

Radiomaker Pat Donnez ontpopt zich met 'Lichterlaaie' tot fabelschrijver
© GF

Beiden komen elkaar toevallig tegen en van het een komt het ander. Zal Louis het record verbeteren? En gaat Johanna, alias Barbara Streisand, haar man verlaten voor een nobody uit een boerengat?

Het zou de stof kunnen zijn voor een zoveelste Vlaamse tv-feuilleton met karikaturale ondertoon. En het moet gezegd dat Donnez de dorpse kant van het verhaal met Louis als hoofdpersonage soms te dik in de verf zet: het archaïsche taaleigen van la Flandre profonde met ‘comiteit’, ‘pertang’, ‘contentement’,’ verstomakeerd’ en ‘verdestrueren’ in de gallicistische hoofdrol wordt ietsje te veel opgevoerd.

Moedige keuze op het juiste moment

Maar de ingenieuze en hilarische manier waarop Donnez de twee verhaallijnen in elkaar verweeft, is knap gedaan. Donnez wil immers, zoals de betere verteller van het filosofisch sprookje, wel degelijk een punt maken: niemand leeft alleen, maar uiteindelijk doe je het wel voor jezelf. Of nog anders: ja, toeval bepaalt ons leven, maar een moedige keuze op het juiste moment kan allesbepalend zijn. Durf ervoor te gaan!

Donnez beperkt zich dus niet tot de makkelijke lach met een grandguinolesk Vlaanderen. Hij doet het een beetje zoals Dimitri Verhulst in ‘De helaasheid der dingen’: enerzijds laat hij de lezer lachen met het exotisch-absurde Vlaamse volksleven maar anderzijds is hij er zelf bij betrokken en toont hij zich vol mededogen voor de spartelende protagonisten in wie de lezer – en de schrijver – zichzelf maar al te goed herkent.

Spreuken

Donnez heeft zich deze keer uit de naad geschreven om beklijvend proza te componeren dat vaak te denken geeft door de spreuken-achtige manier waarop hij formuleert. Ook de manier waarop hij met het contrast tussen licht en donker speelt, geeft ‘Lichterlaaie’ een exta dimensie. Donnez wou geen levensecht verhaal vertellen vol psychologische herkenbaarheid, zoals in het geval van Griet Op De Beeck waar zelfverwerkelijking eveneens hoog in het vaandel staat geschreven, maar kiest voor het moeilijke genre van de fabel. ‘Lichterlaaie’ is dus zeker geen zoveelste BV-verhaal maar authentiek literair proza dat het beste van Verhulst en Marnix Peeters evenaart.

Pat Donnez, ‘Lichterlaaie’, Uitgeverij Vrijdag, Antwerpen, 288 blz., 19,95 euro

Frank Hellemans

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content