Crombez: ‘Aanwezigheid van Puigdemont is een probleem voor België’

De komst van de afgezette Catalaanse minister-president Carles Puigdemont naar Brussel stelt ons land en onze regering voor problemen, vindt John Crombez.

‘België en de Belgische regering zitten in de problemen door de manier waarop dit Spaanse probleem is geïmporteerd. Dit stelt echt een diplomatiek probleem in het buitenland dat je niet kan afdoen met een paar nietszeggende verklaringen.’ Zo reageert SP.A-voorzitter John Crombez bij Belga op de komst van de afgezette Catalaanse minister-president Carles Puigdemont naar Brussel.

Volgens Crombez is er zowel binnen als buiten Europa kritiek op de houding van ons land in het Spaans-Catalaanse conflict. De SP.A-voorzitter wijst daarbij vooral op de uitspraken van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken. Francken heeft afgelopen weekend niet alleen gesproken over een mogelijk politiek asiel voor Puigdemont, hij heeft volgens Crombez ook openlijk getwijfeld aan een eerlijke rechtsgang in Spanje. Dat is volgens Crombez niet alleen diplomatiek problematisch, maar daardoor is nu ook ‘een Spaans probleem geïmporteerd in België’.

Dat premier Michel benadrukt dat Puigdemont niet op uitnodiging of op vraag van de Belgische regering naar België is gekomen, doet volgens Crombez ‘niet ter zake’.

‘De situatie is een probleem voor België. Men moet nu niet afkomen met nietszeggende verklaringen. De premier moet snel met tekst en uitleg naar het parlement komen’, vindt Crombez. De SP.A-voorzitter wijst niet alleen op het mogelijke Belgische isolement in de Spaans-Catalaanse kwestie, hij vraagt zich ook af wat België zal doen op het moment dat Spanje om de overlevering van Puigdemont vraagt. ‘Staatssecretaris Francken verwijst graag naar de wet. ‘De wet is de wet’, zegt hij. Maar wat als blijkt dat de beschuldigingen aan het adres van Puigdemont, aan het adres van de vriend van De Wever, waar zijn. Wat als bijvoorbeeld inderdaad blijkt dat hij voor zes miljoen euro zou gefraudeerd hebben?’, aldus nog Crombez.

Gesloten deur

Ook hoogleraar internationaal recht Jan Wouters van de KU Leuven denkt dat de afgezette Catalaanse minister-president Carles Puigdemont niet veel gehoor zal krijgen bij de Europese partners in Brussel. ‘Hij heeft geen statuut meer om met mensen te praten, want hij is afgezet. Ik vrees dat alle deuren voor hem gesloten zullen blijven, op een aantal sympathiserende parlementsleden na’, voorspelt de hoogleraar.

Puigdemont is naar België gekomen om ‘de democratische deficits van Spanje aan te kaarten in het hart van Europa’, zo zei hij dinsdag tijdens zijn toespraak. Maar Wouters vindt zijn komst eerder op een vaandelvlucht lijken, en vraagt zich luidop af wat Puigdemonts doelstellingen zijn. ‘Als hij hier niet was op uitnodiging van Belgische politici, dan is de vraag wat hij hier komt doen. Hij komt hier naar het hart van de Europese Unie, maar hij is bij niemand formeel te gast geweest.’

Last voor België

Wouters vernam dat Puigdemont de komende tijd in ons land wil blijven, wat volgens de hoogleraar hoe dan ook een last is voor België. Ook als Puigdemont hier geen politiek asiel aanvraagt, kan ons land in een penibele situatie terechtkomen als Spanje een Europees aanhoudingsbevel uitvaardigt tegen hem. ‘Dan wordt het geen zaak van de politiek, maar van het gerecht. Hij zou zijn uitlevering dan kunnen aanvechten met als argument dat hij in Spanje geen eerlijk proces zal krijgen. Als de rechter instemt en Puigdemont niet wordt overgeleverd, zal het tot een forse ruzie tussen België en Spanje komen’, aldus Wouters.

Volgens Wouters is er ook geen sprake van een ‘regering in ballingschap’, omdat Madrid alle bevoegdheden heeft overgenomen. Jogchum Vrielink, professor rechtstheorie aan de Brusselse universiteit Saint-Louis, stelt op Twitter dat voor Spanje geen succes gegarandeerd is via een Europees aanhoudingsbevel. Daarbij is immers altijd een ‘dubbele strafbaarheid’ vereist, wat wil zeggen dat de strafbare feiten ook in de lidstaat waaraan om overlevering wordt verzocht strafbaar moeten zijn. De Belgische strafwet kent wel een aantal misdrijven tegen de staat, maar volgens Vrielink lijkt het niet uitgesloten dat het om actievere vormen van verzet moet gaan. Een andere optie voor Spanje is terug te vallen op uitleveringsverdragen, maar daar geldt dan weer de zogenaamde ‘political crimes exeption’. Politieke misdrijven kunnen volgens Vrielink in principe geen grondslag voor uitlevering vormen.