Goedele De Clerck (UGent)

Burgerparticipatie op maat: het Vlaams Dovenparlement

Goedele De Clerck (UGent) Postdoctoraal onderzoeker van het FWO-Vlaanderen (UGent). Stelde met Rik Pinxten 'Gebarentaal zegt alles. Bijdragen rond gebarentaal en diversiteit vanuit emancipatorisch perspectief' samen.

De G-1000 burgertop inspireert niet alleen tal van lokale initiatieven, maar ook een democratische beweging in kansengroepen, schrijft onderzoekster Goedele De Clerck. In het Vlaams Dovenparlement buigt de Vlaamse Gebarentaalgemeenschap zich dit voorjaar over vragen rond de toekomst.

De G-1000 burgertop inspireert niet alleen tal van lokale initiatieven, maar ook een democratische beweging in kansengroepen. In het Vlaams Dovenparlement buigt de Vlaamse Gebarentaalgemeenschap zich dit voorjaar over vragen rond de toekomst.

De grote overgangen van dovenscholen naar het regulier onderwijs; de vraag die zich daardoor stelt naar het culturele erfgoed en het doorgeven van het sociale en talige kapitaal van de gemeenschap; gelijke onderwijskansen; sociale mobiliteit met meer mogelijkheden en tegelijkertijd blijvende beperkingen in toegankelijkheid en op de werkvloer; politieke participatie; dove senioren die opkomen voor een oude dag met leeftijdsgenoten en in Vlaamse Gebarentaal: complexe vragen en een rijke diversiteit aan antwoorden.

Het initiatief voor een vorm van overlegdemocratie kwam naar aanleiding van een grote vraag naar meer inspraak en een collectief aanvoelen van ‘kloven’ binnen de gemeenschap: tussen de gemeenschap en haar vertegenwoordiging, tussen jong en oud, tussen dove burgers met meer verschillende onderwijsachtergronden en andere vormen van diversiteit.

Burgers kunnen wel degelijk geïnformeerde beslissingen nemen over thema’s waarover de visies ver uiteenlopen. Het onderzoek van politicologen Didier Caluwaerts (VUB/Harvard), Kris Deschouwer (VUB) en Min Reuchamps (UCL (Knack, 4 maart 2014) rond participatieve democratie zette dit nog een keer in de verf.

Op welke manier kunnen we participatief burgerschap ontwikkelen op maat van kansengroepen? Voor dove/gebarentalige burgers die in de eerste plaats informatie verwerken via Vlaamse Gebarentaal en beperkt toegang hebben tot geschreven taal, blijft politiek moeilijk toegankelijk. Een eerste debat in Vlaamse Gebarentaal kwam er pas in 2012 naar aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen (Reynaert & De Clerck, Knack, 8 oktober 2012). Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat informatie rond de G-1000 of zelfs rond de participatie-initiatieven in Vlaamse steden de gemeenschap niet bereikt (of pas via het Vlaams Dovenparlement).

In open lokale bijeenkomsten spreken dove/gebarentalige burgers zich uit over de toekomst van de gemeenschap en het beleid dat voor hen wenselijk is. De grote respons op een eerste initiatief toont dat de tijdsgeest ook bij deze burgers sterk leeft. Op anderhalve maand tijd hebben al meer dan 250 deelnemers zich vrijwillig geëngageerd in het overlegplatform.

Voor het eerst is er een uitwisselingsforum voor dove/gebarentalige burgers van verschillende leeftijden rond de uitdaging om bruggen te slaan naar jongeren en gezinnen die nog niet in contact komen met Vlaamse Gebarentaal; de droom van een zorgaanbod voor ouderen met opleidings- en tewerkstellingsmogelijkheden voor jongere generaties; begeleiding naar de arbeidsmarkt enz.

De voorstellen die worden gegenereerd via het Vlaams Dovenparlement worden in een volgende fase verder afgetoetst aan beleid en onderzoek en dan opnieuw teruggekoppeld. Is een eenmalig initiatief voldoende of is er ruimte voor structurele ontwikkeling? Vinden verschillende groepen toegang tot het initiatief? Hoe kunnen de voorstellen van het dovenparlement doorstromen naar beleid en hoe kunnen dove mensen participeren aan burgerschapsinitiatieven?

Dat zijn vragen voor de volgende maanden, met als belangrijkste vraag wat we hieruit leren we over (verschillende vormen van) burgerparticipatie op maat van kansengroepen en oefeningen in democratie.

Het Vlaams Dovenparlement loopt nog tot begin mei in dovenclubs in verschillende steden in Vlaanderen. Het project is verbonden aan de UGent en wordt ontwikkeld in samenwerking met Fevlado en VisualBox vzw. De bevindingen van het Vlaams Dovenparlement en de filmreportage worden voorgesteld tijdens de Werelddovendag in september.

Goedele De Clerck is postdoctoraal onderzoeker van het FWO-Vlaanderen aan de Vakgroep Politieke Wetenschappen van de UGent.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content