‘Waarom zou in lopende zaken geen verlaging van accijnzen of energiefacturen gestemd kunnen worden?’

‘De regering Michel II kan in lopende zaken geen nieuwe maatregelen nemen. Sta ons toe om dat voor de ene maatregel al erger te vinden dan de andere’, schrijft Zeger Collier van Vlinks. Eén element eindigt volgens hem wel in mineur: ‘Er breken naar alle waarschijnlijkheid opnieuw vijf jaren van communautaire stilstand aan.’

We zijn dus finaal toch in lopende zaken aanbeland, nadat N-VA de federale regering verliet omwille van het Marrakesh-pact. Of werden ze er toch uit geduwd? We hebben het trouwens over een pact dat ze eerst al had goedgekeurd op 12 september, maar soit. Opgehitst door de goede resultaten van het Vlaams Belang op 14 oktober, trok N-VA haar eerder fiat voor Marrakesh terug, op zoek naar de gratie van rechts Vlaanderen. De daarop volgende spartelingen van de minderheidsregering Michel II zullen we maar snel vergeten; het stond immers in de sterren geschreven dat dit kabinet niet in volle bevoegdheden kon regeren.

Waarom zou in lopende zaken geen verlaging van accijnzen of energiefacturen gestemd kunnen worden?

Nu de Koning het ontslag van de regering heeft aanvaard, zitten we dus in – wat men noemt – ‘lopende zaken’. Deze term geldt alvast niet voor de koning zelf, want hij krijgt vanaf 2019 zo’n 3 miljoen euro extra per jaar. De uitdrukking ‘lopende zaken’ klinkt op zich natuurlijk ook weinig belovend, maar is dat wel zo?

Lopende zaken betekent immers dat de regering Michel II nu nog enkel het eerder besliste beleid mag uitvoeren. Zo kan ze bijvoorbeeld de delen van het Zomerakkoord die reeds waren beslist, ook uitvoeren. Maar ze kan geen nieuwe maatregelen nemen dus: geen degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen, geen regeling voor de Arco-beleggers, geen vastlegging van de lijst van zware beroepen.

De regering in lopende zaken kan geen nieuwe maatregelen nemen.

Sta ons toe, beste lezer, om het ene al spijtiger te vinden dan het andere. Dat de uitkeringen voor werklozen niet sneller zullen dalen in de tijd, kunnen wij eigenlijk niet echt erg vinden. Dat de beleggers van Arco geen vergoeding zullen krijgen al evenmin. Maar dat er geen nieuwe lijst zal worden samengesteld van zware beroepen, zorgt voor extra wachttijd voor mensen die daadwerkelijk recht hebben op een lagere pensioenleeftijd.

In lopende zaken moet de regering het trouwens stellen met ‘voorlopige twaalfden’; elke maand krijgt ze één twaalfde van het budget van 2018. Volgens ons zal dit besparend werken, in tegendeel tot wat vicepremier Alexander De Croo (Open VLD) beweert.

Maar wat periodes van lopende zaken ook typeert, is dat de wetgevende macht het overneemt van de uitvoerende macht. We hebben die ervaring van 2010-2011, toen de recordbrekende regering Leterme wel erg lang in lopende zaken was, en het parlement het heft in handen nam om allerhande wetgevend werk te verrichten. En dat zou ook in deze periode van lopende zaken, de komende 5 maanden, wel eens het geval kunnen zijn.

De periode van lopende zaken kan een opportuniteit zijn voor het parlement.

Waarom zou de Kamer van Volksvertegenwoordigers immers niet het initiatief nemen voor een globaal klimaatpact? Er moet in het parlement een meerderheid te vinden zijn die echte, harde klimaatafspraken wil stemmen. De CO2-uitstoot drastisch naar beneden halen, is alvast een nobele en noodzakelijke evolutie. En tegelijk zou de kamer het heft in handen kunnen nemen voor koopkrachtverhogende maatregelen. De gele-hesjes-beweging heeft immers terecht aan de alarmbel getrokken. Waarom zou het parlement in lopende zaken geen verlaging van de energiefacturen, of een verlaging van de accijnzen op benzine kunnen stemmen? Ook dat zou een mooie vooruitgang zijn voor dit land.

De periode van lopende zaken kan met andere woorden een opportuniteit zijn voor het parlement. Een democratisch hoogtepunt als het ware om sociale en groene afspraken te stemmen, en niet verder te gaan met hardvochtig beleid. De coalitie die in datzelfde parlement werd gesmeed voor de goedkeuring van het Marrakesh-pact, was zo misschien de voorbode van iets moois. Laat het parlement maar initiatief nemen de komende maanden. Leve de lopende zaken!

Er breken opnieuw vijf jaren aan van communautaire stilstand.

Eén element eindigt wel in mineur. Naar alle waarschijnlijkheid is het onmogelijk geworden om een parlementaire meerderheid te vormen voor institutionele hervormingen na 26 mei 2019. Hier heeft N-VA immers een strategische blunder gemaakt, bij het verlaten van de federale regering. Terwijl ze zich profileerden op het migratiethema, vergaten ze steun te zoeken voor het aanduiden van grondwetsartikels die voor herziening vatbaar moeten worden verklaard. De kans dat er hiervoor nu, in lopende zaken, medestanders worden gevonden, is bijna onbestaande. Welke atoma-schriftjes er ook in de kluis van Bart De Wever (N-VA) mogen zitten. Er breken dus opnieuw vijf jaren aan van communautaire stilstand. En dat valt enkel te betreuren.