Van 12 naar 4 maanden na seks met andere man: wachtperiode ingekort voor homo’s die bloed willen geven

Mannen die seks hebben met mannen kunnen vanaf juli volgend jaar bloed geven na een wachttijd van vier maanden in plaats van twaalf. De plenaire vergadering van de Kamer heeft daarvoor donderdagavond het licht op groen gezet.

Mannen die seks hebben met mannen mochten jarenlang geen bloed geven. Dat moest het risico verkleinen dat patiënten besmet zouden raken met bloedoverdraagbare infectieziekten, zoals HIV. In 2017 kwam er een versoepeling. Homomannen mogen sindsdien bloed geven, maar pas als ze twaalf maanden lang geen seksuele betrekkingen met een man hebben gehad. In de praktijk betekent dat echter dat het gros van de homomannen nog steeds wordt uitgesloten.

De PS diende daarom een wetsvoorstel in om de wachttijd vanaf juli 2023 terug te brengen tot vier maanden. Nieuwe wetenschappelijke inzichten tonen volgens de Franstalige socialisten aan dat er geen enkele reden is om de termijn op een jaar te houden.

Het socialistische wetsvoorstel kreeg donderdagavond in de plenaire vergadering steun van de meerderheidspartijen en de extreemlinkse oppositiepartij PVDA. Die laatste voerde wel aan dat het om een veeleer symbolische ingreep gaat, en de grote meerderheid van de homoseksuele mannen nog altijd geen bloed zal kunnen geven.

Ook de groene partijen Ecolo en Groen wilden verder gaan en de wachttermijn volledig afschaffen, zoals al het geval is in Italië, Spanje, Nederland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, maar daarover bestond geen consensus binnen de meerderheid. Verschillende fracties gaven wel aan dat het wetsvoorstel wat hen betreft nog maar een eerste etappe is, en er verdere stappen kunnen worden gezet als er meer wetenschappelijke evidentie is.

Oppositiepartijen N-VA en Vlaams Belang onthielden zich bij de stemming. Beide partijen verwijzen naar een advies van het Rode Kruis, dat aanmaant tot voorzichtigheid.

Rode Kruis is bezorgd

Rode Kruis-Vlaanderen (RKV), dat in Vlaanderen instaat voor de bloedinzamelingen, is bezorgd over de beslissing. ‘Het Rode Kruis stelt vast dat de wetswijziging gestemd is zonder dat er een helder plan voor de broodnodige flankerende maatregelen op tafel ligt’, klinkt het bij de organisatie. ‘Deze flankerende maatregelen zijn een absolute noodzaak voor de goede uitvoering van de wet en de garantie op voldoende veilig bloed. Want dat is voor Rode Kruis-Vlaanderen de prioriteit: het recht van elke patiënt op veilig bloed.’

Rode Kruis-Vlaanderen denkt aan drie grote lijnen van flankerende maatregelen: de overgang naar individuele genomische screening (ID-NAT) van de bloedstalen, waarbij elk bloedstaal apart getest wordt op hiv en hepatitis B en C. Daarnaast ook een meer doorgedreven bevraging door de collecte-artsen tijdens de donorselectie.

Tot slot wil RKV dat gezocht wordt naar alternatieven voor de huidige mobiele bloedcollectes. ‘Een doorgedreven bevraging vereist een setting met meer privacy, die een groot aantal mobiele collectes niet kunnen garanderen’, klinkt het. ‘Mobiele collectes zijn momenteel goed voor 85 procent van de volbloeddonaties, er dreigt dus een risico op bloedtekorten.’

‘Zonder de flankerende maatregelen neemt de kans op besmet bloed én de kans op bloedtekorten toe. Het gaat bovendien om technisch complexe en grootschalige operationele aanpassingen, die de nodige tijd, financiële en menselijke middelen zullen vragen. Het lopende overleg met het kabinet van de minister van Volksgezondheid gaat daarom zowel over de flankerende maatregelen zelf, als over de timing en de specificaties van de implementatie’, besluit Rode Kruis-Vlaanderen.