Over het handelsakkoord tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten is al heel wat gezegd en geschreven. Maar dat de deal met Donald Trump onze verkeersveiligheid drastisch zou kunnen ondermijnen, bleef tot nu toe onderbelicht.
Alles valt te herleiden tot één zinnetje in de gezamenlijke verklaring van de EU en de VS die op 21 augustus werd gepubliceerd. ‘Wat auto’s betreft,’ zo luidt het, ‘willen de Verenigde Staten en de Europese Unie elkaars normen aanvaarden en wederzijds erkennen.’
Volgens William Todts, Vlaams directeur van de denktank Transport & Environment, dreigt Europa overspoeld te worden door pick-uptrucks, bij ons vooral bekend van het merk RAM Trucks. ‘Om de Amerikaanse invoertarieven vast te leggen op “slechts” 15 procent, is Europa bereid heel wat toe te geven, zelfs op het vlak van verkeersveiligheid.’
Vorig jaar werden zo’n 7000 pick-uptrucks van RAM verkocht in Europa. Wat is het probleem precies?
William Todts: De RAM’s die je vandaag ziet rijden, voldoen eigenlijk niet aan onze Europese veiligheidsvoorwaarden. Ze werden goedgekeurd via een uitzonderlijke procedure, een soort achterpoortje in de wetgeving. Die belemmering was Donald Trump al lang een doorn in het oog. In het handelsakkoord met de EU is dat obstakel eindelijk opgelost. Daarmee komt het akkoord tegemoet aan een verzuchting die al lang bestaat bij zowel de Amerikaanse regering als Amerikaanse en Europese autobouwers.
‘Door het verlagen van de tarieven worden de RAM’s 6000 euro per stuk goedkoper’
‘Ik snap dat ruimte voor de kinderen en een grote koffer belangrijk zijn, maar een pick-up is daar geen juist antwoord op.’
Didier Lebrun © Photo News © Photo News
Wat is die verzuchting?
Todts: Voor de auto-industrie is het lastig dat Amerika en Europa verschillende normen hanteren. Autobouwers moeten dus verschillende wagens bouwen voor verschillende markten. Dat probleem kun je verhelpen door elkaars normen te erkennen – precies wat nu in het akkoord staat. Het probleem is dat Europa op die manier afhankelijk wordt van Washington.
Wat is er mis met een Amerikaanse pick-uptruck?
Todts: Die monstertrucks zijn totaal onaangepast aan Europese wegen, ze zijn een echte aberratie. Bovendien is de voorkant zo hoog en breed dat de kans op ernstig letsel of de dood bij een aanrijding veel keren groter is voor voetgangers en fietsers.
In 2009 lagen de cijfers voor verkeersdoden onder voetgangers in de VS en de EU ongeveer gelijk. Sindsdien zijn ze in Europa gedaald, maar in de VS gestegen. In Europa moeten auto’s voldoen aan normen om voetgangers te beschermen in geval van een crash. In de VS bestaat dat niet. Pick-ups in Europa toelaten zou een stap achteruit zijn.
Bovendien zijn ze erg vervuilend: een RAM stoot ongeveer dubbel zoveel CO₂ uit als een nieuwe bestelwagen. Met dit akkoord zetten we de turbo op een wagen die we hier niet willen. Sterker nog: door het verlagen van de tarieven worden ze 6000 euro goedkoper. Vandaag kost een model ongeveer 65.000 euro. Dat lijkt heel duur, maar is er wel degelijk een grote markt voor zo’n dure wagens, BMW is niet voor niets het grootse automerk in België.
Past de populariteit niet gewoon in de wens van de consument voor ruimere wagens?
Todts: Ik heb zelf een gezin en rijd met een kleine SUV. Ik snap dat ruimte voor de kinderen en een grote koffer belangrijk zijn, maar een pick-up is daar geen juist antwoord op. Zo’n model dient enkel om te imponeren en straalt zelfs een zekere vorm van agressie uit.
Wat wint Europa met deze deal?
Todts: Weinig tot niets. Bovendien is dit slecht nieuws voor de autoproductie in Europa. Om de tarieven van 15 procent te ontlopen, zal het voor een aantal autobouwers aantrekkelijker worden om in de VS te bouwen – het liefst in een staat zonder vakbonden.
Valt hier nog een mouw aan te passen?
Todts: De Europese Commissie heeft veel macht over handelsverdragen. Maar als ze in de hele Europese Unie de milieu- en veiligheidsnormen wil verlagen, moet ze de wet veranderen. Dat betekent dat ook de Raad van Ministers en het Europees Parlement hun zegje krijgen. De vraag is in welke mate dit onderdeel van het akkoord nog aangepast kan worden zonder het hele akkoord op te blazen. Ik ben benieuwd hoeveel Europese mobiliteitsministers straks zonder blikken of blozen durven zeggen dat een RAM even veilig is als een Fiat Panda.
