Op het terrorismeproces tegen Sharia4Belgium en zijn woordvoerder Foaud Belkacem staan 47 verdachten, waaronder teruggekeerde Syriëstrijders, terecht. ‘Sharia4Belgium wordt sterk overschat, zij hebben nooit opgeroepen om te gaan vechten in Syrië’, zegt onderzoeker Montasser AlDe’emeh.
Het grote terrorismeproces tegen Sharia4Belgium en zijn woordvoerder Foaud Belkacem gaat van start in Antwerpen. Daar staat Michael Delefortrie samen met 46 andere verdachten terecht. Delefortrie of Younes, is geboren en getogen in Antwerpen. Toch vertrok hij naar Syrië. Maar na vijf weken keerde hij gedegouteerd terug. ‘Foaud Belkacem en Sharia4Belgium worden overschat, ze hebben nooit rechtstreeks opgeroepen om te gaan vechten in Syrië’, zegt Montasser AlDe’emeh, onderzoeker aan de UAntwerpen naar Belgische Syriëstrijders. Knack publiceerde vorige week zijn gesprek met de Syriëstrijder in ruste.
Waarvoor stond de beweging Sharia4Belgium?
Montasser AlDe’emeh: ‘Sharia4Belgium is een beweging die jongeren met een radicaal islamitisch gedachtegoed verzamelde. Eigenlijk kan de groep gezien worden als de amateuristische versie van de salafi-jihadi-beweging in Jordanië. Ik heb in Jordanië onderzoek gedaan en in tegenstelling tot Sharia4Belgium bestaat de Jordaanse beweging uit heel wat universitairen, professoren, geleerden en prominente jihad-ideologen.’
De Belgische Staatsveiligheid was aanvankelijk tevreden met de oprichting van Sharia4Belgium. Individuen zijn moeilijk te volgen, terwijl een groep eenvoudiger is om te bestuderen
‘De leden van Sharia4Belgium wilden zichzelf geen salafisten noemen, daarom onderscheiden ze zichzelf ervan door het woord jihad, toe te voegen.’
‘Tijdens de bijeenkomsten van Sharia4Belgium werd gesproken over de loyaliteit aan de islam en verwerping van anderen die niet zijn zoals zij (al wala’ wa l-bara’). Daarom ook hun afkeer voor democratie en de Belgische maatschappij. Ook de gewapende jihad en het martelaarschap werden besproken. Islamitische landen moesten zich tegen het westerse imperialisme verenigen in een grensoverschrijdend kalifaat. Alle moslims waren volgens de organisatie verplicht om onder de sharia te leven. Vanuit deze ideologie is het niet vreemd dat jongeren snakken om te leven in een islamitische staat onder hun eigen waarden en normen.’
De Staatsveiligheid noemde Sharia4Belgium in 2012 de grootste bedreiging voor de democratie. Toch werd de organisatie al opgericht in 2010, vanwaar die ‘late’ reactie?
AlDe’emeh: ‘Een Syriëstrijder vertelde mij dat de Belgische Staatsveiligheid aanvankelijk tevreden was met de oprichting van Sharia4Belgium. Individuen zijn moeilijk te volgen, terwijl een groep eenvoudiger is om te bestuderen.’
Welke rol speelde Foaud Belkacem in de organisatie?
AlDe’emeh: ‘Belkacem zorgde ervoor dat jongeren in contact kwamen met de leer van de internationale jihadbeweging. Dat is duidelijk te zien op verschillende YouTube-filmpjes waarin hij jihad-ideologen citeerde. Hij verspreidde radicale ideeën, onder meer door de woorden van Osama bin Laden te verheerlijken, dat is een vorm van indirect ronselen. Maar er is geen enkel bewijs dat hij rechtstreeks heeft geronseld voor de gewapende strijd in Syrië. Heel wat jongeren zijn zelfs vertrokken terwijl Belkacem al in de gevangenis zat. Toekomstige strijders woorden voornamelijk door filmpjes en boodschappen die ze op het internet zien, overtuigd om te vertrekken. Net zoals de rol van Sharia4Belgium, wordt ook de rol van Belkacem overschat.’
‘Sharia4Belgium heeft naar mijn weten ook geen aanslag gepleegd of gepland. Tot daadwerkelijke uitoefening van terrorisme is het nooit gekomen.’
Vanwaar kwam die bedreiging ten aanzien van het Atomium dan?
AlDe’emeh: ‘Het klopt inderdaad dat heel België geschokt was toen Sharia4Belgium ‘dreigde’ om het Atomium in Brussel af te breken. Maar voor mensen die de ideologie van groeperingen als Sharia4Belgium bestuderen, was de oproep eigenlijk niet verwonderlijk. Wanneer je hun boodschap onder loep neemt, kun je vaststellen dat ze niets zeggen over een aanslag. Ze provoceren door te stellen dat het Atomium weg moet. Want in hun ogen is het gebouw een afgod, want niets mag de mens afleiden van de aanbidding van God.’
Hoe staat u tegenover het nakende proces?
AlDe’emeh: ‘Zoals advocaat Sven Mary in het verleden ook al zei, is het vooral een politiek proces. Wat is de meerwaarde van zo’n proces voor al de gesneuvelde Belgische jongeren, vraag ik me af. Met of zonder proces, er vertrekken vandaag nog steeds een heleboel jongeren om te gaan vechten. Wat wél belangrijk is om te blijven herhalen, en zeker in de schaduw van dit proces, is dat niet elke teruggekeerde strijder een gevaar vormt voor de maatschappij. Trouwens iemand die een aanslag wil plegen, moet niet perse naar Syrië vertrekken. Ook hier kan een eenzaat een wapen krijgen, en gevaarlijke dingen doen.’
Leeft Sharia4Belgium, mogelijks onder een andere naam of leider, nog verder?
AlDe’emeh: ‘De groepering werd ontbonden, maar het gedachtegoed is niet zomaar verdwenen. Onder de naam The Way Of Live kent de beweging een heropleving. Na de straatprotesten en de arrestatie van verschillende moslims in Antwerpen, groeide op sociale media een vorm van protest. Cruciaal is daarom hoe we omgaan met dit broeiende ongenoegen, want door repressief op te treden, wordt de polarisatie alleen maar groter. Maar ook deze beweging roept niet rechtstreeks op om de wapens op te nemen en te gaan vechten in Syrië of Irak. Wel uiten ze hun sympathie voor jihadisten die een strijd leveren voor hun “broeders”.’
‘Belangrijk om in het achterhoofd te houden: er zijn twee soorten vertrekkers. Enerzijds de gezinnen, die definitief migreren om een nieuw leven op te bouwen binnen de muren van het kalifaat. Anderzijds de misnoegde jongeren die willen strijden. Deze laatste groep is problematisch en met hen moeten we in dialoog treden.’
De volledige getuigenis van Michael Delefortrie kon u vorige week in Knack lezen. Neem hier een voordelig abonnement op Knack.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier