Professor Erik Buyst (KUL): ‘Ook levenslang huren heeft voordelen’

Kopers van een eigen woning worden in ons land stevig gesubsidieerd, zegt professor Economische Geschiedenis Erik Buyst (KU Leuven). ‘Dat is prima, maar ook de huurdersmarkt – en zeker het laagste segment – kan wel wat hulp gebruiken.’

Als 38-jarige alleenstaande zonder sponsoring van mijn ouders moet ik nog enkele jaren sparen om een eigen huis te kunnen kopen. Ben ik op mijn 45e te oud om nog een lening aan te gaan? (Stijn Van Bauwel, Deurne)

Erik Buyst: Normaal zou dat geen probleem mogen zijn. De meeste banken eisen wel dat je lening afbetaald is voor je op pensioen gaat, maar dat is op je 45e zeker nog mogelijk. Bijkomende voordelen zijn dat je zo minder impulsief koopt en meer tijd hebt om de woningmarkt af te speuren. Op die leeftijd weet je meestal ook al beter wat je wilt dan op je 25e.

Is een woning kopen sowieso voordeliger dan je hele leven lang iets huren? (Timothy Huyghens, Gent)

Buyst: Het woord ‘sowieso’ is hier nogal problematisch. Maar meestal klopt het wel, zeker omdat onze overheid het verwerven van een eigen woning subsidieert. Als levenslange huurder laat je dat aan je neus voorbijgaan. Maar er is ook een keerzijde: als het je enige belegging is, ben je zeer kwetsbaar. Een woning kan namelijk afnemen in waarde, terwijl je als huurder gespreid kunt beleggen. De kans dat alles (aandelen, goud, obligaties …) in waarde afneemt, is toch veel kleiner. Bovendien zijn huurders flexibeler op de arbeidsmarkt: ze verhuizen makkelijker.

Is de Griekse situatie een gevolg van te veel leningen (met lage rente) aan mensen of bedrijven die ze niet konden terugbetalen?(Georges Vanhaverbeke, Overijse)

Buyst: Niet echt. Na de toetreding tot de Eurozone lagen de rentes zo laag dat de Griekse overheid te veel heeft geleend. De Grieken hebben ook hun overheidsfinanciën nooit op orde gehad: de schuld bleef maar groeien, waardoor beleggers geen nieuw krediet meer wilden geven. Daarbovenop hebben te hoge loonkosten ook hun concurrentiekracht verzwakt. Dat zie je bijvoorbeeld in de toeristische sector: Griekenland verloor zeer veel marktaandeel aan Turkije.

Stimuleert de overheid niet beter huurders dan kopers? (Elias Driessen, Gent)

Buyst: Onze overheid kiest er al decennialang duidelijk voor om kopers te stimuleren. Op zich heb ik daar niets op tegen. Maar er is wel een probleem op de huurdersmarkt, zeker aan de zogenaamde onderkant, bij huurders met financiële moeilijkheden. Daar is de vraag groter dan het aanbod, waardoor de huurprijzen stijgen. Dat vraagt om oplossingen. Huursubsidies zijn een mogelijkheid, maar dan loop je het risico dat eigenaars de huur nog meer optrekken. Daarom is het beter om aan de aanbodzijde te werken. De overheid kan projectontwikkelaars ondersteunen die op grote schaal goedkope woningen bouwen. Er is ook een belangrijke rol weggelegd voor sociale verhuurkantoren. Zij kunnen huurders over bepaalde culturele drempels helpen, ze helpen met budgetbeheer of wegwijs maken in wat te doen bij schade in de woning bijvoorbeeld.

VRAAG VAN DE WEEK:

Welke invloed heeft Europa nog op de Belgische vastgoedprijzen? Europa waarschuwde al dat onze vastgoedmarkt overgewaardeerd is. Maar tegelijk houdt de Europese Centrale Bank de rentes laag om de economie te stimuleren. Dat zorgt voor nog meer investeringen in vastgoed. (Jan Moelans, Zoersel)

Buyst: De ECB voert inderdaad een beleid van zeer lage rentes om de Europese economie op te krikken. Zo worden consumenten aangemoedigd om meer te consumeren en bedrijven om meer te investeren. Dat heeft ook een effect op de vastgoedsector: de nieuwbouw wordt gestimuleerd, wat goed is voor de economie. Maar helaas heeft zo’n beleid ook een vervelend neveneffect: het doet de woningprijzen stijgen. Dat probeert de Nationale Bank nu tegen te gaan door banken te stimuleren om hogere tarieven op te leggen bij hypothecaire leningen voor meer dan 80 procent van de koopprijs.