Tijdens het vragenuurtje maakte CD&V-Kamerlid Nahima Lanjri aan minister van Pensioenen Jan Jambon (N-VA) duidelijk dat zijn voorstel rond de invoering van een pensioenmalus deels veel te achteloos (de regeling rond moederschapsrust) en te brutaal (de langdurig zieken) is gebeurd. Als het van de CD&V afhangt, mag de minister terug naar af.
Jan Jambon (N-VA), vicepremier en minister van Financiën en in dit geval vooral van Pensioenen, en zijn kabinetsmedewerkers zagen er aanvankelijk geen graten in: vrouwen zelf laten bewijzen dat ze bevallen zijn en daarna moederschapsrust hebben genomen. Toch als dat voor 2003 gebeurde. Tot dan werd moederschapsrust (in de volksmond: ‘bevallingsverlof’) namelijk nog als ‘ziekte’ geboekt.
Daar wringt het schoentje. In de onverdroten zoektocht naar technieken om minder te hoeven uitgeven aan pensioenen, heeft de regering-De Wever beslist om ook de periodes van ziekteverlof in rekening te brengen voor de zogeheten ‘pensioenmalus’. Dat maakt deel uit van het moeilijke debat rond de ‘langdurig zieken’. Kom op tegen Kanker had de vraag al uitdrukkelijk gesteld: ‘Moet het overleven van kanker ook al financieel bestraft worden?’
Pijnlijke zaken
Alleen dreigen om puur administratieve redenen uit het verleden zelfs vrouwen die kinderen kregen daarvan de klos te worden. Omdat hun moederschapsverlof tot 2003 als zodanig niet bestond, zo was de al te gemakkelijke redenering bij het kabinet-Jambon, moeten ze zelf maar bewijzen dat ze bevallen zijn en dat het ziekteverlof eigenlijk moederschapsverlof was. Hoe vrouwen dat moesten doen – door navraag bij ziekenhuizen of ziekenfondsen, en wat bij thuisbevallingen? – was en bleef hoogst onduidelijk. Onder meer de vrouwenbeweging liet van zich horen.
Probeer maar eens de administratie terug te vinden van bevallingen en moederschapsverlof uit de jaren negentig en zelfs tachtig van de vorige eeuw. En hoe kwalificeer je bijvoorbeeld miskramen en de herstelperiodes die daarop volgen. Tellen die mee voor het pensioen, of niet? Veel pijnlijker moet het allemaal niet worden.
Dat maakte Nahima Lanjri (CD&V) duidelijk aan Jan Jambon: ‘Stel u voor. Een vrouw van 64 jaar oud vraagt haar pensioen aan en men vraagt haar aan te tonen dat ze in 1987 geen ziekteverlof maar moederschapsrust heeft opgenomen. Dat is natuurlijk de wereld op zijn kop. Zorg ervoor dat die periodes gelijkgesteld worden.’
Dat had Jambon eigenlijk al eerder beloofd in de Kamercommissie, maar het is altijd nuttig om dat plenair te herhalen.
‘Niet alleen zwangerschapsrust, maar ook ziekteperiodes moeten volledig worden gelijkgesteld voor het pensioen.’
Lanjri gaat nog een belangrijke stap verder: ‘Niet alleen zwangerschapsrust, maar ook ziekteperiodes moeten worden gelijkgesteld voor het pensioen.’ (Eigenlijk is het: gelijkgesteld blijven, want dat is altijd het geval geweest.) Lanjri: ‘Mensen die ooit ernstig ziek zijn geweest, bijvoorbeeld door kanker, MS of een andere zware ziekte, krijgen binnenkort mogelijk een lagere pensioenuitkering als ze vervroegd met pensioen gaan. In die gevallen wil men ziektedagen niet volledig gelijkstellen met effectief gewerkte dagen. Wij willen vanuit de CD&V dat wie de pech had om ziek te worden, niet nogmaals wordt afgestraft bij het pensioen.’
Samengevat: ‘Op die manier slaat men twee vliegen in één klap: zieken en vrouwen worden niet afgestraft. Geen enkele vrouw zal nog gevraagd worden om te bewijzen dat ze bevallingsverlof heeft opgenomen in plaats van ziekteverlof. Dat is logisch en eerlijk.’
‘Ziektecorrectie’
In zijn antwoord gaf minister Jambon alvast toe op de kritiek rond de moederschapsrust: ‘Het voorstel ligt op tafel om alle vormen van moederschapsrust gelijk te stellen met effectief gewerkte dagen.’
Voor langdurig zieken wordt ‘de discussie over de gelijkstelling van periodes van langdurig ziekte nog verder gevoerd binnen de regering. Het spreekt voor zich dat ik niet kan vooruitlopen op het resultaat van deze besprekingen, maar ik kan wel bevestigen dat de voltallige regering volmondig achter de doelstelling staat om langdurig zieken niet aan hun lot over te laten.’ Het tegengestelde zou natuurlijk al te kras zijn.
Jambon wil ‘extra inzetten op hun re-integratie, bijvoorbeeld in de vorm van een deeltijdse progressieve werkhervatting’. Ook de ‘ziektecorrectie’ ligt op tafel, een nogal ingewikkeld formule om ziekte niet helemaal te laten meetellen (maar wel voor een stuk).
In haar repliek bedankte Nahima Lanjri de minister. Ze zei dat ze ‘blij’ is te horen dat hij nog bereid is om ‘binnen de regering te bekijken hoe we ook die ziektedagen kunnen meepakken’. Edoch: ‘Voor de CD&V moet het meer zijn dan een lichte correctie en moet die ziekteperiode volledig meetellen.’