‘Tom Van Grieken moet flauwekul verspreiden om nog een beetje de underdog te kunnen spelen’

Mag het eindelijk nog eens over migratie gaan? Als die vraag een beetje raar klinkt, dan niet voor Tom Van Grieken. Naar het gevoel van de Vlaams Belang-voorzitter heerst er in Vlaanderen een soort van omerta over dat onderwerp. De andere partijen, zo zei hij afgelopen weekend, willen het niet over immigratie hebben. ‘En waarom mag het daarover niet gaan? Hou u vast: omdat dat strategisch in de kaarten van het Vlaams Belang zou spelen.’

Dat is opmerkelijk, want weinig onderwerpen zijn de laatste jaren zo druk besproken als de toestroom van nieuwe Belgen. N-VA-voorzitter Bart De Wever en zijn partijgenoot Theo Francken hebben het voortdurend over migratie. Alle andere partijen hebben al jaren weloverwogen standpunten klaar. Zelfs Groen heeft een uitgebreid verhaal, waarbij ‘gedwongen terugkeer’ – weliswaar als ‘allerlaatste optie’ – gewoon deel van het programma is. Net als bij het Vlaams Belang.

Laten we wel wezen: dat het in Vlaanderen ‘niet mag gaan’ over migratie is complete onzin. De waarheid is eerder het omgekeerde. Alle andere partijen zijn de laatste jaren zodanig opgeschoven richting de standpunten van het Vlaams Belang, dat Van Grieken lichtjes paranoïde flauwekul moet verspreiden om toch nog een beetje de underdog te kunnen spelen. Daar komt hij nog mee weg ook.

Erger is dat zijn verhaal maar de halve waarheid vertelt. Kijk naar Nederland. Ook daar gaat het debat al jarenlang over migratie. In de week waarin Van Grieken een eed van stilte in Vlaanderen meende te hebben ontdekt verscheen het rapport van de zogenaamde Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050. Daar valt wel iets uit te leren.

Met een deel van het rapport zal Van Grieken in zijn nopjes zijn. De voorzitter van die commissie, de christendemocraat Richard van Zwol, pleit onverbloemd voor minder migratie. Hij onderzocht onder meer een maximaal scenario met maar liefst 5 miljoen migranten extra tegen 2050, en besluit dat het land zoiets niet aankan. ‘Hoge en snelle bevolkingsgroei leidt’, aldus Van Zwol in de Nederlandse krant NRC, ‘op termijn tot schaarste en ongelijkheid.’

Anders dan wat Tom Van Grieken beweert, zal het de komende maanden voortdurend over migratie gaan.

Onder meer vanwege die bezorgdheid over ongelijkheid kun je Van Zwol niet zomaar wegzetten in het rechtse kamp. Zijn rapport doet minstens een poging om de discussie te objectiveren. Het idee dat we de migratie moeten matigen is daarmee niet langer controversieel. Naar aanleiding van het rapport kopte de Volkskrant: ‘Een rem op migratie is definitief geen rechts verkiezingsthema meer’.

Maar die rem is niet het hele verhaal van Van Zwol. De rest van zijn analyse zal Van Grieken minder aanspreken. Zo mogelijk nog belangrijker dan de aanbeveling tot remmen is dat die ingreep ook niet mag doorschieten. Een totale migratiestop is niet wenselijk. De Nederlanders hebben namelijk ook een ander scenario doorgerekend, dat van een bevolkingskrimp. Dat scenario is, zegt Van Zwol onomwonden, ‘echt nadelig voor de economische ontwikkeling’. Dat doet denken aan wat Vlaamse werkgevers al jaren zeggen, zij het meestal en sourdine: dat we simpelweg een positief migratiesaldo nodig hebben om de vergrijzing op te vangen. Denk aan de oproep van Voka West-Vlaanderen om Mexicaanse of Indiase arbeiders naar hier te halen.

Het is de achilleshiel van elk pleidooi voor een resolute migratiestop. Gesteld dat zoiets al haalbaar zou zijn – met een peperduur leger van zwaarbewapende grenswachten, bijvoorbeeld – dan zal dat tot aanzienlijke problemen op de arbeidsmarkt leiden. De productiviteit stagneert, de groei stokt, het welvaartsniveau daalt. Dat zijn problemen die ook nogal wat kiezers van het Vlaams Belang zouden treffen, niet het minst die uit de middenklasse. Samengevat: we moeten selectiever worden – en bijvoorbeeld meer hoogopgeleiden binnenhalen – maar de migratie mag niet naar nul.

Anders dan wat Van Grieken beweert, zal het de komende maanden voortdurend over migratie gaan. De klassieke argumenten tegen het Vlaams Belang-verhaal zijn doorgaans van morele of praktische aard: het is ‘onmenselijk’ om migranten buiten te houden, of het is door de lange grenzen van Europa niet mogelijk om dat te doen. Het verdient aanbeveling om er ook de argumenten van Van Zwol bij te nemen: met een bruuske migratiestop begint de economie te sputteren. En dat zal zich laten voelen in de portemonnee, ook in die van de Vlaams Belang-kiezer. Of mag het daar niet over gaan, meneer Van Grieken?