Manon Quinet (Vlaamse Jeugdraad): ‘Sommige politici zijn verbaasd als ik mijn mond opendoe’

‘Veel jongeren hebben het gevoel dat politici meer kibbelen dan structureel aan oplossingen voor problemen werken’, zegt de Leuvense Manon Quinet (22),  VN-jongerenvertegenwoordiger van de Vlaamse Jeugdraad.

‘Jongeren zijn wel degelijk bezig met politiek’, klinkt het bevlogen bij Manon Quinet (22). De Leuvense vindt niet dat jongeren politieke desinteresse kan worden verweten. ‘Voor het klimaat en voor Black Lives Matter zijn we massaal op straat gekomen, maar evengoed engageren jongeren zich voor de leerlingenraad, geven ze hun input voor de aanleg van een nieuw plein in hun gemeente, of zijn ze actief bij hun jeugdbeweging. Dat toont aan dat politieke thema’s ons wel raken. Het is de partijpolitiek die minder aanslaat. De afgelopen jaren zijn er zo veel Twitterruzies en afrekeningen in debatprogramma’s geweest dat veel jongeren het gevoel hebben dat politici meer kibbelen dan structureel aan oplossingen voor problemen werken.’

Quinet kan het weten. Als VN-jongerenvertegenwoordiger van de Vlaamse Jeugdraad steunt ze voor het merendeel van haar functie op wat kinderen en jongeren haar vertellen. Die informatie neemt ze mee naar de grote Belgische overlegorganen, de VN-Commissie Sociale Ontwikkeling én de derde commissievergadering van Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, waar vooral gefocust wordt op internationaal jeugdbeleid.

Is jongerenparticipatie de sleutel om de afstand tussen jongeren en politiek te verkleinen?

Manon Quinet: Absoluut. Als jongeren betrokken worden bij het vormgeven van beleid, gaat het vertrouwen in de politiek omhoog. Als we bovendien het gevoel hebben dat we onze stempel kunnen drukken, motiveert dat om ons daarvoor in te zetten.

Het is belangrijk dat jongeren niet het gevoel hebben dat er boven hun hoofd over hun toekomst wordt beslist. Als je niets in de melk te brokken hebt, waarom zou je dan geïnteresseerd zijn? Jongeren denken wel degelijk na over de maatschappij, hebben daar ideeën over en willen inspraak. Dat merk ik elke dag.

Sommige politici tonen oprecht interesse, andere nodigen me uit en lijken dan verbaasd als ik mijn mond opendoe. Wij zijn er niet alleen om mee op de foto te gaan omdat dat goed is voor jullie imago. Dat noemen we youth washing. Het is belangrijk om écht naar ons te luisteren en om écht iets te doen met onze input. Alleen zo krijg je jongeren mee in de politiek.

Drie jaar geleden, in volle pandemie, onderzocht u samen met de Touristen van de Vlaamse Jeugdraad – jongeren die in heel Vlaanderen op zoek gingen naar de stem van hun gelijken – welke politieke thema’s hen ’s nachts wakker houden. Wat waren de resultaten?

Quinet: Uit interviews met meer dan 1000 kinderen en jongeren bleek dat klimaat, mentale gezondheid en gelijke kansen de thema’s waren die zij toen het belangrijkst vonden. Rond die thema’s werken we vandaag nog altijd. We brengen onze adviezen daarover uit naar politici, naar het middenveld, en naar iedereen die maar wil luisteren.

Is het klimaatthema intussen wat op z’n retour?

Quinet: Het jaar van de klimaatmarsen stond ik heel vaak tussen de protesterende jongeren. Op een bepaald moment is er misschien wat klimaatmoeheid ontstaan, maar dat betekent niet dat jongeren er niet meer wakker van liggen. Als we nadenken over onze toekomst speelt klimaat daarin zeker nog een grote rol. Het bepaalt wat we eten en waar we kunnen wonen, maar evengoed krijgen we steeds vaker te maken met extreme hitte en droogte, en zullen er steeds meer klimaatvluchtelingen komen. Dat valt allemaal moeilijk te negeren en weegt door op grote vragen, zoals: wil je kinderen?

Uit de gesprekken die wij met jongeren hadden, blijkt het thema mentale gezondheid vandaag uitgesproken op nummer één te staan.

Quinet: Dat verbaast me niet. Als de pandemie iets positiefs met zich heeft meegebracht, is het dat het taboe op mentale gezondheid verkleind is. Maar die crisis heeft veel druk gelegd op jongeren. Terwijl de wereld tot stilstand leek te komen, werd van ons net méér verwacht, omdat we zogezegd meer tijd hadden om voor school te werken. En dat in een periode vol eenzaamheid, waarin je veel tijd had om te piekeren.

Toch zijn de mentale problemen waar jongeren vandaag mee kampen niet uitsluitend aan de pandemie te wijten. Die crisis heeft eerder als katalysator gewerkt. We zijn hyperverbonden met onze telefoons. Pesterijen die vroeger stopten aan de schoolpoort gaan vandaag via de sociale media mee naar huis. Bovendien worden we constant overspoeld door slecht nieuws. Een paar minuten scrollen op TikTok is genoeg om drie politici op je scherm te krijgen die vertellen wat er allemaal mis is met de wereld. Slecht nieuws is een verdienmodel, ook voor de klassieke media. Dat is best heftig, en we worden daar al vanaf een hele jonge leeftijd mee geconfronteerd.

Als je dan met mentale problemen te maken krijgt, blijken de wachtlijsten zo lang dat je niet meteen hulp kunt krijgen. Er moet meer aan preventie gedaan worden door mensen weerbaarder te maken, én er moeten meer plekken gecreëerd worden waar je terecht kunt, ook met kleinere problemen.

Gelijke kansen is wel een erg breed thema.

Quinet: Daarom hebben we dat in onze werkgroep toegespitst op wonen en jonge nieuwkomers in België. Maar gelijke kansen gaan natuurlijk veel verder. Zo gaat het recht op onderwijs ook over gelijke kansen, en daar wordt vandaag sterk aan geraakt wanneer jongeren uren in de studie zitten te wachten op een leerkracht. Er zijn helaas veel dingen die de gelijke kansen van jongeren inperken.

Met het project ‘’t Is aan u!’ wilt u het komende jaar samen met de Brusselse jeugdorganisatie De Ambrassade jongeren klaarstomen voor de stembus.

Quinet: Samen met honderd jonge ambassadeurs gaan we overal jongeren informeren en ze ook echt betrekken bij het project. Over een jaar zal 10 procent van de stempopulatie voor het eerst naar de stembus trekken. Dat zijn bijna een miljoen mensen. Wij willen dat ze over alle informatie beschikken om goed geïnformeerd te gaan stemmen. Vanaf de zomer gaan we op zoek naar dé nieuwe jongerenthema’s voor de verkiezingen van 2024. Waar liggen jongeren nu van wakker, en hoe willen ze dat de politiek daarmee omgaat? Zo zijn jongeren én politici beter over elkaar geïnformeerd.