Gewezen PTB-politicus Youssef Handichi naar de MR: ‘De persconferentie leek wel een grap’

Na een onwaarschijnlijk staaltje ideologische lenigheid krijgt Youssef Handichi, gewezen communist en PTB-stemmenkanon, de derde plaats op de Brusselse MR-lijst. ‘Apart,’ luidt het onderkoelde oordeel van politoloog Pascal Delwit (ULB).

Wat bezielt MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez om een bewonderaar van Che Guevara, en een pleitbezorger van gratis openbaar vervoer en een vermogensbelasting binnen te halen?

Pascal Delwit: Er staat veel op het spel. In het Brussels Gewest zitten de Franstalige liberalen al 20 jaar in de oppositie. Het wordt hoog tijd dat de partij haar boegbeelden eindelijk iets te bieden heeft. Zeker ook omdat de MR bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Brussel veel burgemeesters is kwijtgeraakt. Bij de federale verkiezingen is er in Brussel straks ook één zetel meer te verdelen – we gaan van 15 naar 16 Kamerzetels. Dat geeft de PS, de MR en zelfs de PTB een vrij makkelijke kans om minstens één extra zetel in Brussel te winnen. Toen Sophie Wilmès nog de Brusselse MR-Kamerlijst zou aanvoeren, leek een vierde zetel voor de MR binnen handbereik. Wilmès verkoos uiteindelijk de Europese lijst en dus moest Bouchez op zoek naar nieuwe electorale vuurkracht.

De slechte resultaten van MR in de hoofdstad zijn toegeschreven aan de mismatch tussen hoofdzakelijk wit politiek personeel en de superdiverse Brusselse bevolking. Die fout wil Bouchez niet opnieuw maken?

Delwit: Partijen analyseren zelden grondig wat is misgegaan, maar de MR-leiding heeft intussen wel door dat een partij van alleen witte mannen geen troef is bij kiezers met een migratieachtergrond. Daar probeert de MR sinds 2019 met wisselend succes verandering in te brengen. Om het protestants-evangelische electoraat te bedienen, hebben ze gewezen CDH-politicus Bertin Mampaka aangetrokken. Verder is er de komst van Hadja Lahbib als minister van Buitenlandse Zaken. En nu dus die toch heel aparte overstap van Youssef Handichi. Hij behaalde in 2019 13.000 voorkeurstemmen, de op drie na hoogste persoonlijke score in het Brussels Gewest, maar wel op een PTB-lijst natuurlijk. Georges-Louis Bouchez ging ook in gesprek met Emir Kir, gewezen PS-politicus en burgemeester van Sint-Joost, met het oog op kiezers van Turkse afkomst – voorlopig zonder resultaat. Er waren verder ook bezoekjes van MR-delegaties aan de Marokkaanse ambassade.

Gaat dat werken? Bij het binnenhalen van Handichi bijvoorbeeld lijkt echt alleen het stemmenpotentieel ertoe te doen. Politieke overtuigingen, principes of partijtrouw zijn van geen tel.

Delwit: In de Brusselse MR-federatie is er frustratie en twijfel over de strategie van Bouchez. Handichi krijgt de derde, verkiesbare plaats op de Kamerlijst, en dus krijgt een andere MR-kandidaat die niet. Handichi heeft als PTB-verkozene bovendien keiharde dingen gezegd over de MR en voorzitter Bouchez. Zijn uitgesproken pro-Palestina-standpunten staan mijlenver af van het dominante pro-Israël-discours binnen de MR. Zal die interne MR-scepsis straks ook door de MR-kiezers worden gedeeld? Het zou me niet verbazen. En gaan kiezers die voor Handichi-de- PTB’er hebben gestemd, echt mee verhuizen naar de MR?

Wat weten we over de beweegredenen van Youssef Handichi zelf? Is het vooral een financiële kwestie?

Delwit: Ik heb niet alle puzzelstukjes maar het is geen geheim dat Handichi niet blij was met de hoge afdrachten die PTB-verkozenen van hun loon in de partijkas moeten storten. Handichi heeft trouwens ook gesprekken gevoerd met de PS. Geld lijkt dus wel een factor, zij het niet de enige.

Maar er is echt geen enkel raakpunt tussen de standpunten van Handichi in het verleden en de MR, of het moest hun gezamenlijke verzet tegen het Gewestelijke Mobiliteitsplan Good Move zijn.

Delwit: Er is inderdaad helemáál niets. Die persconferentie om de overstap van Handichi bekend te maken, kan ik niet anders omschrijven dan als een grap. ‘Eigenlijk was ik altijd al een liberaal,’ zei Handichi ter legitimatie, ‘ik begrijp niet waarom ik ooit bij de PTB ben gegaan.’ Meer had het niet om het lijf. Ze hebben bij de MR niet eens geprobeerd om er een wat samenhangend bekeringsverhaal van te maken. We hebben hier volgens mij dan ook niet te maken met een politieke bekering, wel met een professionele bekering.

Wordt de MR zo straks wel de grootste partij in Brussel?

Delwit: Het is echt te vroeg om daar wat over te zeggen. Maar als ik toch mijn geld zou moeten verwedden, zou ik het niet inzetten op de PS in Brussel. De kansen van de MR lijken mij dan toch beter te liggen.