Denemarken zet een gedurfde stap: het verhoogt de pensioenleeftijd naar zeventig jaar. De pensioenleeftijd is er gekoppeld aan de levensverwachting, een systeem dat ook in andere Europese landen aan populariteit wint. In België blijft zo’n automatische koppeling uit, ondanks aanbevelingen uit Europa en van pensioenexperts.
In Denemarken is de officiële pensioenleeftijd sinds 2006 gekoppeld aan de levensverwachting. Om de 5 jaar wordt de pensioenleeftijd in dat kader herzien. Vandaag is de pensioenleeftijd 67 jaar en dat zal stijgen naar 68 jaar in 2030 en 69 jaar in 2035. De levensverwachting in Denemarken is 81,7 jaar en gisteren besliste het Deense parlement dat de pensioenleeftijd in 2040 opgetrokken wordt naar 70 jaar. Dat geldt voor iedereen die na 31 december 1970 is geboren.
Veel regeringen van Europese landen hebben de afgelopen jaren de pensioenleeftijd verhoogd om rekening te houden met de langere levensverwachting en om begrotingstekorten aan te pakken. Ook in België wordt de wettelijke pensioenleeftijd geleidelijk aan opgetrokken.
Bij ons hangt de wettelijke pensioenleeftijd af van uw geboortedatum. Sinds 1 januari 2025 is de wettelijke pensioenleeftijd voor mensen die geboren zijn tussen 1 januari 1960 en 31 december 1963 66 jaar. Voor wie geboren is vanaf 1 januari 1964 bedraagt de wettelijke pensioenleeftijd 67 jaar. Dat geldt zowel voor mannen als vrouwen. Het maakt daarbij niet uit in welk stelsel je werkte: als ambtenaar, werknemer of zelfstandige.
Zware beroepen
De verhoging van de pensioenleeftijd in Denemarken werd aangenomen met 81 stemmen voor en 21 stemmen tegen. De verhoging van de pensioenleeftijd naar 70 jaar werd gesteund door een brede coalitie van centrumlinkse en centrumrechtse partijen, waaronder de sociaaldemocraten van premier Mette Frederiksen, de Venstre, de Moderaterne en de Radikale Venstre.
Er is in Denemarken kritiek op de verhoging van de pensioenleeftijd, vooral van vakbonden en werknemers in fysiek zware beroepen, die het onrealistisch vinden om tot 70 jaar te werken. In Denemarken zijn er geen uitzonderingen voor zware beroepen.
Niet alleen in Denemarken wordt de pensioenleeftijd automatisch aangepast aan de levensverwachting. Dat is ook het geval in Estland, Griekenland en Italië. In Italië en Griekenland is de wettelijke pensioenleeftijd nu 67 jaar. Europa beveelt al langer aan om de pensioenleeftijd te koppelen aan de levensverwachting.
In België is er dus geen koppeling tussen de pensioenleeftijd en de levensverwachting en dat staat ook niet in de hervormingsplannen van de regering–De Wever. Pensioenexperte Marjan Maes (KU Leuven), die op het kabinet van minister van Pensioen Jan Jambon (N-VA) werkt, heeft dat al eerder in Knack betreurd: ‘Ik vind het jammer dat men de wettelijke pensioenleeftijd niet heeft aangepast aan de levensverwachting. Dat is een gemiste kans, die ook Europa had kunnen bekoren want dat heeft daar al vaker op aangedrongen.
‘Als je de levensverwachting automatisch in het pensioenstelsel inbouwt, zullen mensen er rekening mee houden dat ze langer moeten werken en hoeft er niet om de zo veel tijd gediscussieerd te worden over de pensioenleeftijd, wat steeds zorgt voor politieke crisissen.’
Waarom zijn we zo obsessief bezig met ons pensioen en onze oude dag?