De sociale sector in Antwerpen is in de ban van de meerjarenbegroting. Uit begrotingstabellen blijkt dat meerdere organisaties worden geraakt door besparingen van de coalitie van de N-VA en Vooruit. Officiële toelichting blijft voorlopig uit. ‘Maar het is niet slecht om eens aan de boom te schudden van al die vzw’s.’
Al enkele dagen doen verschillende doemberichten de ronde in Antwerpen. Tal van organisaties dreigen getroffen te worden door besparingen van de coalitie van de N-VA en Vooruit onder leiding van burgemeester Els van Doesburg (N-VA).
Een van de redenen voor de onrust is dat de begrotingsgesprekken langer duurden dan voorzien. Normaliter werd in november meer klaarheid verwacht, nu is dat pas in december. En dat terwijl de maatregelen al in januari ingaan.
Organisaties sturen de begrotingstabellen, verdeeld door de administratie, naar elkaar door. Oppositiepartijen interpreteren de cijfers op hun eigen manier en maken volgens de meerderheid rekenfouten. Maar aangezien de schepenen pas willen reageren vanaf volgende week in de bevoegde commissies, blijft er veel onduidelijkheid. De sociale sector bibbert.
‘Er is weinig tot geen overleg, wat alles extra moeilijk maakt.’
1 miljoen euro geschrapt
Al is het voor sommigen duidelijker dan voor anderen. Dat zegt An-Rose Vandewinckele, algemeen directeur van CAW Antwerpen, dat mensen helpt met vragen over welzijn. ‘Het nieuws komt druppelsgewijs binnen, het is moeilijk om het volledige plaatje te zien. Wij weten alleszins dat we het met iets meer dan 1 miljoen euro minder zullen moeten doen. Een vijftiental medewerkers zal hierdoor worden geraakt, en een veelvoud aan cliënten.’
Uit verschillende projecten wordt definitief de stekker getrokken. Zoals Gezondheid in de wijken, een project waarbij experts in de CAW-huizen de brug legden tussen kwetsbare burgers en bijvoorbeeld een huisarts. Ook een samenwerking met gerechtsdeurwaarders, die mensen met veel schulden preventief moest helpen, valt weg.
Ook de sociale organisatie SAAMO Antwerpen zal de besparingen voelen, zegt directeur Ilse Hackethal. ‘Zo proberen we via sociaal leegstandsbeheer de leegstand in sociale huisvesting te benutten voor mensen met de grootste woonnood. 26 jongeren wonen er vandaag effectief, 45 staan op de wachtlijst. Nooit hebben we een negatieve evaluatie gekregen. Maar de middelen die we vanuit Sociale Zaken krijgen, worden wel geschrapt.’ Ook bij het buurtwerk van SAAMO zullen er opdrachten en budgetten verschuiven, maar om welke het gaat, is nog niet duidelijk. In de hele vzw sneuvelen er nu tien contracten.
‘Er is een duidelijke rode draad in de besparingen: vooral preventieve begeleiding van kwetsbare mensen wordt getroffen’, zegt Peter Raeymaeckers, voorzitter van het Antwerps Platform van Sociale Middenveldorganisaties (APSMO). ‘Zo zou ook een initiatief rond woonbegeleiding geraakt worden. Het begeleidt mensen in een kwetsbare positie naar een kwaliteitsvolle woning. Zonder die ondersteuning zouden nog meer mensen in de dak- en thuisloosheid belanden.’
Meer geld voor cultuur
Niet alleen bij armoedebestrijding zou geld gehaald worden. Donderdag verspreidde de PVDA het bericht dat er 6 miljoen euro bespaard zou worden bij Atlas, het stedelijke agentschap voor integratie en inburgering in Antwerpen. Bij Atlas wenste niemand te reageren. Ook binnen de meerderheid kon het bericht niet bevestigd worden.
Groen-fractieleider Bogdan Vanden Berghe ontwaart een patroon. ‘Het is alsof de N-VA en Vooruit onafhankelijk van elkaar werken. Op de domeinen waarvoor Vooruit een schepen levert, komt er geld bij. Dat is het geval voor Stadsontwikkeling van Patrick Janssens, Cultuur van Lien Van de Kelder en Jeugd van Karim Bachar.’
Maar in tegenstelling tot de vorige beleidsperiode, toen Vooruit-politicus Tom Meeuws bevoegd was voor Sociale Zaken, is dat nu N-VA’ster Nathalie van Baren. ‘Alles wat betreft het sociale en armoedebestrijding laten de socialistische schepenen los’, zegt Vanden Berghe. ‘Vooruit laat de N-VA haar goesting doen.’
Binnen de meerderheid wordt dat tegengesproken. Vooruit haalde nu eenmaal maar 13 procent. Volgens bronnen geeft dit bestuur net meer geld uit aan sociaal beleid. Sommige armoedeorganisaties zullen inderdaad getroffen worden. ‘Dat is niet fijn, maar er mocht ook wel eens aan de boom van die vzw’s geschud worden. Velen doen uitstekend werk, maar dat kan niet van iedereen gezegd worden.’
Amper overleg
Antwerpen beschikt elk jaar over een budget van zo’n 2,35 miljard euro. Titelvoerend burgemeester Bart De Wever (N-VA) benadrukte afgelopen week op een evenement van Franstalige katholieken in Bozar nog de gezonde financiële toestand van de koekenstad. ‘Waarom moet er dan zo zwaar bespaard worden?’ zegt Vanden Berghe. ‘De besparingen zijn zeer ideologisch van aard. Net als op federaal niveau kiest het Antwerpse stadsbestuur ervoor om in te zetten op werk ten koste van armoedebestrijding. Dan zie je toch dat de N-VA de wet dicteert. Investeren in werk betekent óók investeren in taalopleidingen en inburgering.’
Volgens de linkse oppositie is het fout om niet in armoedebestrijding te investeren. Zo verwacht de stad dat 10.700 langdurig werklozen hun uitkering zullen verliezen in de loop van de komende maanden. Er wordt fors geïnvesteerd in het OCMW, maar het valt niet uit te sluiten dat heel wat mensen een leefloon of andere hulp zullen mislopen. ‘En dan zullen we de armoedeorganisaties nodig hebben.’
De komende weken staan normaal gezien nog gesprekken op de agenda. Er zouden nog middelen uit de brand gesleept kunnen worden. In elk geval smeekt de sector om meer communicatie. ‘Er is weinig tot geen overleg, wat alles extra moeilijk maakt’, zegt An-Rose Vandewinckele. ‘Zelfs nu verandert de informatie nog. Wij begrijpen dat er gekozen moet worden in een stad die kampt met uitdagingen rond drugs, agressie en overlast. Maar we hadden graag meer uitleg gekregen bij de keuzes.’
‘Kappen op de armen, investeren in de rijken: Smaakhaven in Antwerpen mist elk schaamtegevoel’