Peter De Roover (N-VA): ‘Nieuwe verkiezingen zouden het faillissement van het Belgische niveau betekenen’

Peter De Roover (N-VA) © Ilia Lavrysen

De N-VA-fractieleider vraagt opnieuw een gesprek met de PS. Samen regeren blijft moeilijk, aangezien België dan grondig hervormd moet worden. ‘Maar het lukt hen niet eens om het met ons oneens te zijn.’

In de eerste week van september komt de parlementaire machine weer stilaan op gang. N-VA-fractieleider Peter De Roover heeft niet gewacht tot het einde van het politieke reces om van zich te laten horen. De vlaggenkwestie tijdens Pukkelpop plaatste hem meteen op de voorgrond van een heftige discussie. Daarna was hij vernietigend voor de voordracht van Didier Reynders (MR) als Eurocommissaris, die zonder goedkeuring van het parlement gebeurde. Die kritiek contrasteerde met de boodschap van de regering-Michel, die erop wees dat ze contact had opgenomen met N-VA-voorzitter Bart De Wever.

Heeft u niet voor uw beurt gesproken? Zowel binnen als buiten uw partij klonk de kritiek milder.

Peter De Roover: Ik heb nochtans gewoon herhaald wat wij al weken zeggen. Premier Charles Michel (MR) heeft op 19 juli een officiële brief gekregen van de volgende Commissievoorzitter Ursula von der Leyen met de vraag om iemand voor te stellen. Al op 18 juli had ik gevraagd om het parlement te betrekken. Behalve CD&V, Open VLD en MR zegt trouwens iedereen dat.

Heeft de PS de werkwijze van Michel niet gelegitimeerd door Laurette Onkelinx (PS) naar voren te schuiven als kandidaat-Commissaris?

De Roover: Wij hebben dat in elk geval niet gedaan, terwijl wij met bijvoorbeeld Geert Bourgeois wel kwaliteit in huis hebben. Het gaat echter niet over kwaliteit alleen. Als je de keuze niet kan legitimeren, dan verval je al snel in een technocratie. Het wordt trouwens tijd dat de deelstaten worden betrokken. Wij hebben een Overlegcomité dat de kandidatuur zou versterken.

Die vergadering is nu ook niet bepaald…

De Roover: (onderbreekt) Transparant en open? Nee. Maar het is opener dan wat nu gebeurt.

Peter De Roover (N-VA)
Peter De Roover (N-VA)© Ilia Lavrysen

Alexander De Croo (Open VLD) zei in De Standaard dat uw partij beter gebruik had gemaakt van de voordracht in het kader van de regeringsvorming. ‘Een gemiste kans’, zei hij.

De Roover: (gespeeld verbaasd) Is er dan een federale formatie?

De partijvoorzitters en de informateurs vergaderen toch? Bovendien wordt de discretie grotendeels bewaard.

De Roover: Die discretie is er omdat men schijnbaar niet in staat is om mensen rond de tafel te krijgen. En dat ligt niet aan ons. Ik zeg niet dat het gemakkelijk zou zijn voor ons om tot een akkoord te komen. Maar Ecolo zegt de facto dat de tweede grootste partij, het Vlaams Belang, niet bestaat en dat ze met de grootste partij, N-VA, niet wil spreken. Ik kwam zonet iemand van Ecolo tegen. Ik hoop dat hij niet is gestikt door het inhouden van zijn adem.

Wij willen met iedereen praten, zélfs met Ecolo.

En de PS?

De Roover: Er zijn nu twee sessies geweest met zeven partijen. Die waren wat ze waren. De PS stuurt het signaal uit dat ze niet geïnteresseerd is in een gesprek met ons alleen. Wij zeggen: nodig ons uit en wij komen. Puur cijfermatig mag je aannemen dat er een theoretische as tussen N-VA en PS zou kunnen zijn. Inhoudelijk is het een ander paar mouwen.

Willen spreken is één ding, maar willen jullie ook regeren met de PS?

De Roover: Dat zal moeten blijken. Pas na een gesprek weten we waar wij nee op zouden zeggen en waar zij nee op zouden zeggen. It takes two to tango. Wij willen een structuurhervorming. Met de PS regeren betekent België hervormen. We vangen allerlei signalen op van die partij, die bovendien soms tegenstrijdig zijn. Wij willen buiten de sfeer van de signalen treden.

Volgens De Croo is een snelle regeringsvorming best mogelijk.

De Roover: Als je vlot met je programma omspringt, zoals de liberalen dat gebruikelijk doen, kan ik me dat voorstellen. Als je wil vertalen wat de kiezer heeft gezegd, weet je dat het in beide landsdelen anders moet. Dat noemen wij confederalisme.

De kaarten liggen er nu en we moeten ermee spelen. Als De Croo zegt dat het eenvoudig kan met de PS, dan vraag ik hem dat hij een basis van een regeerakkoord suggereert. Misschien inspireert het ons. Al vrees ik dat zijn ballonnetje leeg is. We zijn nog niet aan het begin van een gesprek over een oplossing. Het lukt de PS niet eens om het met ons oneens te zijn.

Nieuwe verkiezingen dan maar?

De Roover: Een democraat mag niet bang zijn voor nieuwe verkiezingen, maar het zou wel gek zijn om die te organiseren wanneer je nog niet eens hebt kunnen vaststellen dat er geen akkoord is. Hoe dan ook zouden nieuwe verkiezingen het faillissement van het Belgische niveau betekenen.

Een soort referendum voor of tegen België. Klinkt dat niet aanlokkelijk?

De Roover: Dat is allemaal te speculatief. Laten we eerst zien wie waarop nee zegt. Ecolo komt niet, de PS is onduidelijk. Wij zeggen duidelijk: wij willen met iedereen praten, zélfs met Ecolo.

Peter De Roover (N-VA)
Peter De Roover (N-VA)© Ilia Lavrysen

Binnen uw partij kijken er mensen uit naar de federale oppositie. Er zou maar weinig te winnen zijn bij regeringsdeelname, luidt het off the record.

De Roover: Uitkijken naar de oppositie? Dat is niet onze ingesteldheid. We willen in eerste instantie wegen op de besluitvorming. In 2010 hebben we op een gegeven moment beslist dat er niets in zat. In 2014 wel. De opties zijn er.

Begin er maar aan, regeren met de hete adem van het Vlaams Belang in jullie nek.

De Roover: We zitten niet naar hen te staren als een konijn naar een lichtbak. Als we springen, dan verdedigen we onze beslissing ten volste.

Ik ben er geen voorstander van om elke Vlaams Belang-kiezer proberen naar ons toe te trekken.

Is het geen fijner vooruitzicht om fractieleider te zijn van de oppositie?

De Roover: Wij zijn niet vies van de oppositie, dat klopt. Herman Van Rompuy (CD&V) zei me ooit dat je als lid van de meerderheid niets mag zeggen, maar dat iedereen wel luistert. Voor de oppositie is het vice versa. Hoe dan ook kan je vanuit de oppositie ook wegen op het beleid.

Als N-VA naar de oppositie vliegt, lijkt Theo Francken wel de uitgelezen man om te beuken tegen de regering.

De Roover: (afgemeten) Ik heb geen indicaties dat mensen ontevreden zijn over de manier waarop ik mijn functie uitoefen.

Was de verhuis van Jan Jambon van het federale naar het Vlaamse niveau geen bewijs dat jullie de handdoek in de ring werpen? Hij is toch iemand die wordt vertrouwd in Franstalig België.

De Roover: Let op, men heeft Jan Jambon pas leren kennen tijdens zijn tijd als vicepremier. Lees de interviews erop na: vooraf was er geen applaus voor zijn benoeming. Nu gaat hij vijf jaar lang de kans hebben om Vlaanderen mee zijn gestalte te geven.

Uw partij rekent erop dat hij dat beter zal doen dan Geert Bourgeois, niet?

De Roover: De verpakking van Jan past meer bij onze communicatieve tijden dan die van Geert. Het is spijtig dat men Geert daarop afrekent, want dat doet hem onrecht aan. Binnen de huidige wettelijke contouren moet Vlaanderen zijn bevoegdheden tot op het gaatje invullen. Jan zal assertief zijn, maar de Vlaamse regering wordt geen vechtmachine.

Volgens gewezen Kamervoorzitter Siegfried Bracke (N-VA) was er binnen de partij heel wat discussie over die ‘Vlaamse frontvorming’ tussen de N-VA en het Vlaams Belang.

De Roover: Kijk, het cordon sanitaire betekent dat Groen niet samenwerkt met het Vlaams Belang, ook al neemt die laatste het integrale programma van Groen over. Als het Vlaams Belang het programma van de N-VA wil uitvoeren, dan zullen we dat ernstig in overweging nemen. Enkel de inhoud telt. Hadden we een meerderheid gehad, dan vermoed ik dat het Belang zich gemakkelijk zou hebben opgesteld. Dan zouden we aan het programma gebonden zijn dat we eventueel hadden afgesproken. Ik betreur dat het Vlaams Belang er opnieuw aan ontkomen is zijn verantwoordelijkheid op te nemen.

Volgende kans in 2024?

De Roover: (fel) De N-VA is niet opgericht om het Belang te dedouaneren. Opnieuw: er komen kaarten op tafel, we lijsten alle mogelijkheden op en we zien welke ons het best uitkomt. Wij hebben geen exclusieven. Als de PVDA ons programma wil uitvoeren, dan is zij welkom.

Hoeveel stemmen hopen jullie terug te winnen van de 18 procent Vlaams Belang-kiezers?

De Roover: Ik ben er geen voorstander van om elke Vlaams Belang-kiezer proberen naar ons toe te trekken. Maar 18 procent is te veel. In een West-Europees land mag je rekening houden met zo’n 10 procent die nooit tevreden zal zijn in het huidige systeem.

U kan dus nog 8 procentpunten inpikken. Maar kan de N-VA die kiezers wel terugwinnen door met dezelfde Zweedse coalitie in zee te gaan?

De Roover: (denkt na) Je kan Vlaanderen niet gebruiken als chantagemiddel. De pragmaticus in mij zegt me dat de kleurencombinatie er niet toe doet, wel het beleid. Er is een meerderheid mogelijk. Is die perfect? Nee. Zou een meerderheid met het Vlaams Belang perfect zijn? Ook niet.

Laten we het even hebben over Pukkelpop. U kwam in een storm terecht na uw open brief aan de organisatie over de vlaggenkwestie. Was dat achteraf bekeken geen gemiste kans om te zwijgen?

De Roover: Integendeel. Uren voor Meyrem Almaci (Groen) heb ik de belaging van die jongeren op de camping veroordeeld. Daarna kwam het idee van de organisatie om het woord ‘collaboratievlag’ te gebruiken. Zo speelde ze in de kaart van de extremisten die die vlag willen monopoliseren, terwijl het ook mijn vlag is. Ik heb niets tegen de leeuwenvlag met rode klauwen. Niemand in mijn familie heeft een collaboratieverleden. En toch ben ik opgegroeid met die zwarte leeuw.

Pukkelpop duwde de zwarte leeuw in bruin vaarwater.

Heel wat mensen zullen uw redenering volgen. Maar voor velen was de timing en de toon van uw brief ongelukkig, net wanneer iedereen het had over mogelijke agressie tegen tieners vanuit extremistische hoek.

De Roover: Ik heb tot drie keer toe de belaging aangekaart in mijn brief. Maar mijn vraag aan organisator Chokri Mahassine betrof inderdaad die vlag. Pukkelpop duwde de zwarte leeuw in bruin vaarwater. Dat is iets anders dan die belaging, die ook degoutant en afkeurenswaardig is.

Vorige week kwam u met een nieuwe Facebookpost, ditmaal over de rel rond een racistisch bericht van een Vlaams Belanger uit Mechelen op de datingapp Tinder. Waarom mengt u zich zo graag in zulke licht ontvlambare debatten?

De Roover: Het is sterker dan mezelf. Hier zag ik ook een maatschappelijk belang. Wat houdt een mens tegen om kwaad te doen? De eigen interne remmen, de externe wetten en de sociale controle. Die laatste, in de vorm van algemene verontwaardiging op sociale media, heeft geleid tot een straf voor die jongeman. En dat vind ik zeer goed. We moeten dus niet alles via wetgeving regelen, want dan wordt de overheid een kerk zonder god, met het wetboek als bijbel.

In 2016 kwam u wel met een omstreden voorstel om zonder taboes na te denken over het inperken van de vrijheid van meningsuiting van radicale moslims. Wat is het verschil?

De Roover: Als politicus blijf ik bijna helemaal af van de vrijheid van meningsuiting. Ik had het toen over het aanzetten tot en verheerlijken van terrorisme en ik heb de vraag bewust open gehouden. Bij de verheerlijking kunnen we als overheid misschien wel optreden.

Peter De Roover (N-VA)
Peter De Roover (N-VA)© Ilia Lavrysen

‘De cultuuroorlog woedt in alle hevigheid, met alle polarisering van dien’, zei literatuurwetenschapper Kevin Absillis vorige week in Knack. Vecht u mee aan dat front?

De Roover: Het woord ‘oorlog’ is ongepast. Het debat is stevig, maar iemand met een andere opvatting is geen vijand. Dat gezegd zijnde, naast mijn praktisch werk als fractieleider wil ik het maatschappelijk debat niet loslaten. Ik denk dat ik daarin een beredeneerde bijdrage lever.

Is er dan echt een Kulturkampf gaande?

De Roover: De toekomst zal uitwijzen of we in een scharniermoment leven. Maar er zijn wel indicaties.

Legt u eens uit.

De Roover: Enkele dagen geleden was ik in het Watersnoodmuseum in Zeeland, ter nagedachtenis van de verschrikkelijke ramp in 1953. Na de vernietiging hebben de Zeeuwen alles terug opgebouwd, ze kleefden aan hun grond. Ecologisch gesproken is het niet slecht dat iedereen beseft dat er maar één stuk grond is. Het kosmopolitisme geeft de indruk dat je kan ontsnappen. Dat heeft voordelen, maar er zijn ernstige risico’s aan verbonden.

Welke risico’s?

De discussie rond het klimaat gaat ruimer dan het milieu. Bij de klimaatmarsen zag ik voor een stuk het willen uitbesteden van een reëel probleem naar een abstracte discussie. Ik heb zonet iets gelezen van Jérôme Heldring, ooit hoofdredacteur van NRC Handelsblad. Ik parafraseer: je te zeer richten op het redden van de mensheid dreigt ten koste te gaan van de verzorging van de mens. Ik vind het mooi om de mensheid te redden, maar ontloop je je verantwoordelijkheid voor je directe omgeving dan niet? Die vraag geldt zowel voor de wereldhervormers van links, als voor de markfundamentalisten van rechts.

Ik vind de N-VA dé partij van het middenveld.

Tot slot: Absillis vraagt zich af wat de N-VA gaat doen met al die ‘bakfiets-Vlamingen’ en ‘Vlaamse culturo’s’, die uw partij weleens viseert, in een onafhankelijk Vlaanderen.

De Roover: Ik begrijp wat hij aanhaalt. Ik zit er ook mee. Ik vind de N-VA dé partij van het middenveld. Let wel: niet het politiek georganiseerde middenveld, maar het middenveld waarin Vlamingen gebruik maken van hun zelfbestuur in de cultuur, sport, economie, noem maar op. We moeten opletten dat we onze terechte kritiek op dat politieke middenveld niet vertalen als een aanval op alle ondernemende Vlamingen. Ik geef toe dat bij sommigen in mijn partij de afkeer van het politieke middenveld de sympathie voor dat andere middenveld wel eens overschaduwt.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content