Opvangcrisis: Vooruit wil vluchtelingen matchen met gastgezinnen

Tex Van berlaer
Tex Van berlaer Journalist Knack

De Vlaamse socialisten zijn fan van het Nederlandse Takecarebnb, dat gastgezinnen voor een beperkte periode met vluchtelingen koppelt. ‘Gastgezinnen treden op als buddy, zodat erkende vluchtelingen beter hun weg vinden in de samenleving’, zegt Kamerlid Ben Segers.

2000 extra opvangplaatsen en de bouw van twee nooddorpen met containers: met de winter in aantocht schakelt de federale regering een versnelling hoger. Tegen de achtergrond van een nu al twee jaar durende opvangcrisis startte de ministerraad afgelopen vrijdag de zoektocht naar die extra capaciteit voor asielzoekers, die bovenop het recordaantal van zowat 34.000 bestaande plaatsen in de opvang moet komen.

Naast de focus op grote opvanglocaties wordt er ook ingezet op een snellere doorstroming vanuit opvanglocaties. Volgens het kabinet van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) verblijven er maar liefst 2600 reeds erkende mensen in de opvangcentra van Fedasil, terwijl die dienen voor asielzoekers die hun procedure doorlopen. De voornaamste reden is de wooncrisis: een tekort aan betaalbare (huur)woningen voor mensen met een beperkt inkomen.

Die wooncrisis laat zich ook voelen bij de lokale opvanginitiatieven (LOI’s), waar de opvang individueler en kleinschaliger is. Uit cijfers die Knack kon inkijken, blijkt dat het aantal LOI’s sinds het begin van de opvangcrisis (september 2021) met 16 procent is gedaald. In juli waren er nog 4731 plaatsen gespreid over alle 581 Belgische gemeenten.

Wanneer een asielzoeker finaal erkend wordt, moet die eigenlijk de LOI-plek verlaten. Maar vanwege de verzadiging van de woonmarkt blijft de erkende asielzoeker vaak ter plekke, waardoor die LOI-plek wordt geschorst. Ook die plaatsen vallen dus weg voor ‘echte’ asielzoekers. Om het probleem aan te kaarten, gaat De Moor in gesprek met alle provinciegouverneurs.

(Lees verder onder de preview)

Takecarebnb

Daarnaast zet de CD&V-politica in op samenwerking met het middenveld en organisaties om huisvesting voor vluchtelingen te zoeken. Een oproep moet leiden tot twee à drie projecten om erkenden een verblijfslocatie toe te wijzen. Het inzetten van gastgezinnen is niet de grote prioriteit maar behoort tot de mogelijkheden.

Daar hamert regeringspartij Vooruit al een tijdje op. De Vlaamse socialisten zijn fan van het Nederlandse project Takecarebnb, dat gastgezinnen voor een beperkte periode met vluchtelingen koppelt. ‘Gastgezinnen treden op als buddy tijdens een transitiefase, zodat erkende vluchtelingen beter hun weg vinden in de samenleving’, zegt Kamerlid Ben Segers.

(Lees verder onder de foto)

Nicole de Moor (CD&V). © Photonews

Takecarebnb bestaat zo’n acht jaar. Aan de hand van een aantal criteria worden vluchtelingen gelinkt aan geschikte gastgezinnen. Vrijwilligers, die matchmakers worden genoemd, houden zoveel mogelijk rekening met de wensen van beide partijen. In principe bedraagt de maximale termijn drie maanden, een periode waarin het gastgezin de vluchteling kan helpen bij de zoektocht naar een woning. ‘Maar door de woningnood in Nederland is de kans groot dat we na drie maanden opnieuw rond de tafel zitten’, zegt woordvoerster Marilène Eijgenraam. ‘Als het klikt, zal het gezin opnieuw verblijf aanbieden. Gaat het niet goed, dat zoekt de matchmaker een nieuwe thuis. Lukt dat niet, dan kan de statushouder (een vluchteling met een verblijfsvergunning, nvdr) opnieuw naar het opvangcentrum.’ De gastgezinnen krijgen geen financiële vergoeding.

PlekVrij

Volgens Vluchtelingenwerk Vlaanderen, dat het idee genegen is, zou er een groot draagvlak bestaan voor een Belgische variant op Takecarebnb. ‘In de begindagen van de Oekraïneoorlog zagen we hoeveel mensen hun deuren openden’, zegt beleidsmedewerker Thomas Willekens. ‘Een studie van Odisee Hogeschool wijst uit dat 83,5 procent van de gastgezinnen van #PlekVrij er een positieve ervaring aan overhield. Dus ja, er is solidariteit voor mensen op de vlucht.’

In Vlaanderen werkt Orbit vzw al vier jaar via het programma ‘Onder1Dak’ met eigenaars die een woonruimte willen delen met een erkende vluchteling. ‘Vanaf volgend jaar willen we een begeleidingsdienst uitbouwen om geïnteresseerde gasten en gastzinnen met elkaar in contact te brengen’, zegt projectmedewerker Gilles Salem. ‘Dat we meestrijden tegen de opvangcrisis is mooi meegenomen, maar wij doen het eerder van het oogpunt van integratie. Erkende vluchtelingen die bij Vlaamse gezinnen verblijven, zullen sneller de taal en cultuur begrijpen. Bovendien bouwen ze een netwerk op, wat de kans op een baan vergroot.’

‘Het logeren heeft niet alleen impact op de gasten, maar ook op hun omgeving’, meent Marilène Eijgenraam van Takecarebnb. ‘Tientallen Nederlanders komen in aanraking met statushouders. Ze zullen dromen, ambities of verdriet delen. Dat kan de beeldvorming van deze mensen veranderen.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content