‘Met nieuwe bossen alleen redden we de natuur niet’

‘Zonder een beter stikstofbeleid en zonder een plan om droogte aan te pakken, kan de natuur zich echter niet herstellen’, schrijft Vlaams parlementslid Mieke Schauvliege (Groen) naar aanleiding van de internationale dag voor de biodiversiteit.

Door de droogte en de hoge stikstofconcentratie is de diversiteit van dieren en planten in Vlaanderen de laatste 10 jaren enorm afgenomen. Een op drie soorten dreigt te verdwijnen. Wat doet minister Demir? Zij plant bomen. Tegen 2030 moet er in Vlaanderen 10.000 hectare bos bijkomen. Leuk om te wandelen en goed om op termijn CO2 op te slaan. Maar zonder een beter stikstofbeleid en zonder een plan om droogte aan te pakken, kan de natuur zich echter niet herstellen.

Met nieuwe bossen alleen redden we de natuur niet.

De nieuwe bossen zullen sneuvelen aan de gevolgen van droogte en dit nekt de biodiversiteit. De vierde opeenvolgende bloedhete zomer wordt er voor bossen te veel aan. Elk jaar komt er een rapport over de gezondheid van onze bossen. Die gaat zienerogen achteruit: minder dan 10 procent van de bomen blaakt van gezondheid. 23 procent van al de bomen in Vlaanderen is beschadigd en ligt bij wijze van spreken op de IC-afdeling.

Dikke laag beton

Aan droge zomers kan de Vlaamse regering vandaag weinig doen. Ze kan wél met concrete maatregelen op de proppen komen. Zo zou bijvoorbeeld de verharding kunnen aanpakken. De verharding – het beton zeg maar- zorgt ervoor dat als het regent het water niet kan doordringen tot de bodem. Er wordt wel es gezegd dat het platteland de spons is van Vlaanderen. Als er daar telkens een dikke laag beton overgegooid wordt, kan het regenwater niet opgezogen worden. Bijgevolg stijgt ons waterpeil niet en blijven we worstelen met droogte. Minder grondwater heeft ernstige gevolgen voor de natuur en is slecht voor de biodiversiteit. Alleen een echte betonstop kan dat verhinderen.

Stikstof eist tol

De stikstofellende van de landbouw en in mindere mate van het verkeer is een tweede grote boosdoener die onze biodiversiteit aantast. Wanneer te veel stikstof neerkomt op de natuur heeft dat een vernietigend effect : het verzuurt de bodem, er verdwijnen plantensoorten en insecten sterven af.

Stallen verduurzamen, mest verdunnen of veevoer met minder eiwit – technische maatregelen die de Vlaamse regering aanmoedigt om stikstof te lijf te gaan – zijn doekjes voor het bloeden, ze mogen de chte oplossing niet van tafel vegen. Dat is: de landbouw maakt een omslag.

Al decennia worden boeren gestimuleerd om hun schaal te vergroten en te produceren voor het buitenland. Die vleesproductie leidt tot enorme veestapels wat dan weer de stikstofuitstoot de hoogte in stuwt. De ommezwaai naar kringlooplandbouw kan de regering in de hand werken. De verkleinde veestapel voedt zich dan vooral met gras en gewas van dichterbij.

Green deal à la Flamande?

De achteruitgang van de biodiversiteit is één van de gevaren die het internationale bedrijfsleven letterlijk benoemde in het Global Risk Report van het World Economic Forum. Het rapport verscheen vlak voor de corona-uitbraak en liet er geen twijfel over: CEO’s en politici vinden dat veranderingen gelinkt aan het klimaat het grootste gevaar vormen voor onze economische welvaart.

Opvallend genoeg blijft de regering, in het bijzonder de Vlaamse, onrustwekkend stil over een groene wederopbouw. Zou ze in alle discretie werken aan een Green Deal à la Flamande? De samenstelling van de twee relancecomités om Vlaanderen terug op de rails te zetten, doet het ergste vermoeden. Niemand met een uitgesproken oog voor het ecologische luik terwijl stilaan iedereen ziet dat ecologie en economie twee kanten van dezelfde munt zijn.

Boom opzetten

De ecologische uitdagingen vergen ingrijpende maatregelen. Ondertussen weten we dat minister Demir volgende week haar bosuitbreidingsplannen uit de doeken doet. Dat betekent niet dat ze achterover kan leunen. Het effect van nieuwe boompjes op de stikstofuitstoot en de droogte is klein. Er moet dus meer gebeuren om de afname van onze biodiversiteit een halt toe te roepen. De samenhang in de plannen lijkt er niet te zijn en de inspanningen zijn beperkt. Kunnen we daar eens een boom over opzetten, minister Demir?

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content