Historicus Koert Debeuf: ‘Ik had veel vooroordelen tegenover het Midden-Oosten’

‘Ik ben van gedachte veranderd over het Midden-Oosten’, zegt Koert Debeuf. ‘Na 9/11 dacht ik: die Arabieren zijn altijd boos. Ik had veel vooroordelen tegenover die regio. Ik vond het vooral een vreemde wereld waar mensen woonden die geloofden in een religie waar ik helemaal niets mee te maken wilde hebben. Tot ik in 2009 de Omajjadden-moskee in Damascus bezocht. Een prachtige plek. Mensen luisterden er naar de imam, terwijl op een binnenplein kinderen aan het spelen waren. Het was allemaal zo mooi, zo vredevol, zo rustgevend ook. Net zoals Paulus werd ik in Damascus van mijn paard gebliksemd. Dat moment heeft ook grote gevolgen gehad. Van 2011 tot 2016 heb ik in Caïro gewoond. Mijn gezin en ik leerden Arabisch. Zo werd ik Midden-Oostenexpert en later directeur van het Tahrir Institute for Middle East Policy Europe.’

In Damascus werd ik zoals Paulus van mijn paard gebliksemd.

Hoe kijkt u vandaag naar de islam?

Koert Debeuf: Het is een heel complexe religie met verschillende stromingen. Je hebt extremisten, maar er zijn net zo goed moslims die amper praktiseren. Merkwaardig genoeg wordt de islam in Europa nog altijd als één grote religie beschouwd. Dat klopt natuurlijk niet. Kijk alleen al naar de Moslimexecutieve, die de moslims moet vertegenwoordigen in België. Dat orgaan werkt moeilijk omdat daar mensen van verschillende stromingen en nationaliteiten in zitten: die verschillen onderling allemaal van mening. Dat is heel anders in het katholicisme, dat hiërarchisch is georganiseerd. Als een bisschop iets zegt, mag je ervan uitgaan dat het is goedgekeurd door het college van bisschoppen en het Vaticaan. En als dat niet zo is, kan een priester teruggefloten of zelfs geëxcommuniceerd worden. Bij de islam bestaat die hiërarchie niet. Als een imam iets zots zegt, denken we dat dat de mening is van alle moslims. Terwijl dat helemaal niet zo is. Het is jammer dat we de islam steeds vanuit ons eigen oogpunt bekijken.

Begrijpt u dat mensen vooroordelen hebben?

Debeuf: Ja, want ik heb ze zelf ook gehad. Ik heb er begrip voor dat mensen de islam niet begrijpen. Ik probeer hen altijd te overtuigen om genuanceerder over de islam na te denken, dan wordt het ook interessanter. Ook als de overheid iets beslist over de islam, is dat vaak niet erg genuanceerd.

Twijfelt u veel?

Debeuf: Nee, maar ik probeer wel elke mening die ik heb ter discussie te stellen. Is dit wel de juiste mening? Klopt dit wel? Dat is essentieel als je dingen onderzoekt. Maar dat vind ik dus iets anders dan twijfelen: dat betekent dat je niet goed weet of je nu voor of tegen bent. Dat overkomt me zelden.