Rik Daems (Open VLD) had grote plannen voor een wijngaard op de Keizersberg, in het noorden van Leuven, en burgemeester Louis Tobback (SP.A) wilde hem daarbij helpen. Maar na klachten van buurtbewoners, de milieubeweging en de oppositie stak de provinciegouverneur daar een stokje voor.
In 2009 kreeg de stad Leuven het park van de abdij van Keizersberg in erfpacht. Al in de middeleeuwen stond daar een burcht, waar keizer Karel V een deel van zijn jeugd doorbracht. Later woonden er nog tempeliers en hospitaalridders, en in de negentiende eeuw bouwden de benedictijnen er de huidige abdij. De stad investeerde de voorbije jaren stevig in stabiliteitswerken aan de Keizersberg zelf en in de toegankelijkheid en biodiversiteit van het park, met een samengaan van hoogstambomen en graslanden. De Keizersberg, die uitkijkt op de hippe Vaartkom, wordt op zijn beurt al een ’toplocatie’ genoemd.
Dat had ook oude vos Rik Daems gezien. Als fractieleider van de Open VLD is hij een van de belangrijkste Leuvense oppositieleden. Toch diende hij bij het schepencollege een aanvraag in om op de zuidflank van de Keizersberg voor 70 hectare een ‘recht van opstal’ van dertig jaar te krijgen. Zijn familiebedrijf, de nv Vinobelga, zou in de plaats van het park een wijngaard aanleggen. ‘Al in 1121 was er een wijngaard’, zo verkocht hij zijn project. ‘Ook voor toeristen kan de plek aantrekkelijk zijn. In de hele wereld is er nog maar één stad met een wijngaard binnen haar muren: Parijs, met Clos Montmartre. Wij gaan voor 2700 wijnstokken, om zeker de grootste wijngaard te hebben.”
Vinobelga mocht de wijngaard alleen aanleggen als Rik Daems zich uit het familiebedrijf terugtrok. Dat was voor hem een brug te ver.
De pers was mee. ‘Binnen vijf jaar echte Leuvense wijn’, kopte een krant in september 2016. En dat dankzij een gulle investering van Daems ‘op gronden waar nu nog fruitbomen en schapen staan’. Er werd al gedroomd van een ‘Chateau Mont César’.
Dat was buiten de buurtbewoners en de milieubeweging gerekend. Imkers, Natuurpunt, organisaties als Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud vreesden schade door de chemicaliën die bij wijnbouw gebruikt worden. De huidige boomgaard, zo klonk hun verweer, ‘vormt een fantastisch leefmilieu voor vlinders, solitaire bijen, hommels, honingbijen en andere insecten. Zeldzame soorten zoals de eikelmuis en hazelworm komen hier ook voor.’ De vijanden van de wijngaard stampten het actiecomité Appelgaard Keizersberg uit de grond en organiseerden een picknick: ‘Samen kunnen wij een berg verzetten.’
Rik Daems zelf probeerde de gemoederen te bedaren (‘Het wordt een biowijn’), burgemeester Tobback wuifde de kritiek weg: ‘Die fauna en flora waaraan die actievoerders zo gehecht zijn? Alstublieft, zeg. De “merkwaardige bomen” zijn appelbomen zoals er in elke weide staan. En als ze er niet hadden gestaan, hadden de actievoerders wel een speciaal soort meikever gevonden waardoor er aan dat park niet geraakt mag worden.’ Tobback gaf geen krimp: ‘De meerderheid gelooft erin.’
Maar geloof alleen volstaat niet meer, ook als het om een abdijsite gaat. In de gemeenteraad hadden Groen en de N-VA aangestipt dat Daems de grond zonder openbare aanbesteding had gekregen. Er werd een klacht ingediend bij Lodewijk De Witte, gouverneur van Vlaams-Brabant. Waarop De Witte, in december 2016, de beslissing van het schepencollege schorste, omdat ze in strijd was met artikel 27 van het gemeentedecreet. Dat bepaalt dat een gemeenteraadslid rechtstreeks noch onrechtstreeks een overeenkomst met de gemeente mag sluiten. Als Vinobelga de wijngaard op de Keizersberg toch wilde aanleggen, kon dat alleen als Rik Daems zich uit het bedrijf terugtrok. Dat was voor hem een brug te ver. Waarop ook de pers zijn conclusies trok: ‘Daems kan fluiten naar wijngaard.’
Knack peilt de stemming: Leuven
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
