De invoering van het jeugddelinquentierecht in Vlaanderen wordt uitgesteld van 1 januari 2019 naar 1 september 2019. Het uitstel komt er nadat de voorbije weken twijfels waren gerezen over de haalbaarheid van de timing en uitvoerbaarheid van het decreet. De meerderheidspartijen gaan het decreet op een aantal punten bijsturen, al blijft veelbesproken uithandengeving in de plannen.
Het Vlaams Parlement organiseerde de voorbije weken een aantal hoorzittingen over het nieuwe jeugddelinquentierecht. Dat decreet, dat in principe op 1 januari 2019 zou ingaan, bepaalt hoe Vlaanderen zal omgaan met jongeren die delicten plegen. Rode draad in de plannen is dat jongeren meer zullen aangesproken worden op hun verantwoordelijkheid en dat ze tegelijk meer kansen krijgen om hun schade te herstellen.
Maar de hoorzittingen hebben aangetoond dat verschillende experts en betrokkenen nog met grote vragen en bezwaren zitten over de inhoud en de haalbaarheid de plannen. Daarom hebben meerderheidspartijen N-VA, CD&V en Open Vld nu beslist de invoering van het decreet uit te stellen naar 1 september 2019. Op die manier spoort de inwerkingtreding met de start van het nieuwe gerechtelijke jaar. Die nieuwe timing staat in één van de amendementen die de meerderheid zal indienen.
Het decreet zal via amendementen ook op een aantal punten inhoudelijk bijgestuurd worden om tegemoet te komen aan de kritiek van de experts. Zo wordt bijvoorbeeld de mogelijkheid om sancties en maatregelen te herzien (in het belang van de minderjarige) opnieuw ingevoerd. Ook aan de voorlopige fase – wanneer de eventuele schuld van de minderjarige dus nog niet bewezen is – wordt gesleuteld. De veelbesproken en bekritiseerde mogelijkheid tot uithandengeving, waarbij jongeren vanaf hun 16de in uitzonderlijke omstandigheden berecht worden als volwassenen, blijft wel in de plannen.
Kritiek
Onder meer de Kinderrechtencommissaris noemde de uithandengeving al herhaaldelijk strijdig met het kinderrechtenverdrag. Maar de meerderheidspartijen willen die ‘stok achter de deur’ graag behouden, met name om te gebruiken als ‘ultiem redmiddel’ bijvoorbeeld in gevallen van terreurmisdrijven. Oppositiepartijen sp.a en Groen bekritiseren het behoud van de uithandengeving. Groen-parlementslid Elke Van den Brandt: ‘Dit is tegen het kinderrechtenverdrag en wars van bijna alle adviezen. Er was een brede consensus in alle voorbereidende werkgroepen om jongeren niet langer over te dragen aan het gerecht voor volwassenen. Het nieuwe decreet voorziet al sancties tot 7 jaar in een gesloten instelling.
Daarmee wordt een alternatief gegeven voor die uithandengeving’. Groen dient een voorstel in om de uithandengeving alsnog te schrappen. Dinsdag wordt daarover gestemd. Minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) verdedigt het behoud van de uithandengeving en vindt dat de discussie een groot ‘symboolgehalte’ heeft gekregen. ‘Het is eigenaardig dat dat debat opnieuw opsteekt. Dit stond al in het regeerakkoord en ook in de andere delen van het land blijft de uithandengeving behouden’, aldus Vandeurzen.
Hij wijst er ook op dat het aantal gevallen symbolisch klein is geworden en dat de voorwaarden nog eens verstrengd worden. ‘We voorzien ook een alternatief door de mogelijkheid van een gesloten setting voor verschillende jaren’, aldus nog Vandeurzen.
