In de eerste vijf maanden van dit jaar werden al 146 Russen als vluchteling erkend. Dat is bijna evenveel als in het hele jaar 2024.
Elke dag krijgt een Russische staatsburger de status van vluchteling in ons land. Dat blijkt uit cijfers van het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS), dat verzoeken om internationale bescherming beoordeelt.
Tussen januari en mei kregen 146 Russische staatsburgers de vluchtelingenstatus toegekend. Daarnaast kregen twee Russen subsidiaire bescherming. Dat betekent niet dat elke Rus die een asielaanvraag indient die ook ingewilligd ziet. In dezelfde periode kregen 230 Russen een negatieve beslissing te slikken.
Het aantal Russische vluchtelingen in ons land zit in de lift. In heel 2024 werden 151 personen erkend als vluchteling. Dat is dus bijna evenveel als de eerste vijf maanden van dit jaar.
Over de erkende vluchtelingen is om privacyredenen weinig bekend. Zo is het moeilijk te achterhalen waarom ze het regime van Vladimir Poetin ontvluchtten: om politieke redenen of wegens de grootschalige invasie van Oekraïne, die in 2022 begon. Al van bij het begin van de oorlog kondigde Poetin een gedeeltelijke militaire mobilisatie aan.
‘Of een erkende vluchteling door de Russische autoriteiten als dissident wordt beschouwd, hangt af van het profiel en de activiteiten van de persoon in kwestie’, zegt CGVS-woordvoerder Olivier Brasseur. ‘Niet elke erkende vluchteling zal als een dissident worden beschouwd in de Russische Federatie.’
In elk geval weten we dat vooral mannen de aanvragen indienen. ‘Ongeveer twee derde van de aanvragen werd ingediend door mannen, voornamelijk in de leeftijdscategorie 18-34 jaar, gevolgd door de groep 35-64 jaar’, zegt Paulien Blondeel, woordvoerder van de Dienst Vreemdelingenzaken, die de asielaanvragen registreert. ‘Die trend blijft de afgelopen jaren vrij consistent.’
Nederlandse politoloog Joost van Spanje: ‘Een aanpassing van het Mensenrechtenverdrag kan de democratie net versterken’
Oorlogsmisdaden
Organisaties als Vluchtelingenwerk Vlaanderen en Pax Christi vragen al langer om Russische deserteurs en dienstweigeraars asiel te verlenen. Normaliter is dat geen evidentie, maar aangezien Rusland zich schuldig maakt aan oorlogsmisdaden – denk aan het bombarderen van ziekenhuizen en scholen – zou dat de kans op een positief antwoord moeten verhogen.
Het lijkt erop dat het CGVS vooral bezig is met een achterstand weg te werken. Naar aanleiding van de Russische inval in Oekraïne in 2022 besloot het CGVS de Russische dossiers tijdelijk te blokkeren. Pas eind februari vorig jaar werd de dossierbehandeling heropgestart. In 2023 piekte het aantal aanvragen met 931, zo blijkt uit gegevens van DVZ. In 2024 kwamen 457 aanvragen binnen. Sinds het begin van dit jaar gaat het om 233 aanvragen.
Het aantal beschermde Russen staat – logischerwijs – in schril contrast met het aantal Oekraïners dat naar België kwam. In de eerste drie jaar van de oorlog gaat het om 94.000 mensen.
In tegenstelling tot onder meer Russen hoeven Oekraïense vluchtelingen de traditionele asielprocedure niet te doorlopen. Via het systeem van tijdelijke bescherming krijgen ze meteen verblijfsrecht en toegang tot huisvesting, sociale bijstand, gezondheidszorg, de arbeidsmarkt en onderwijs. De huidige federale regering zal die sociale bijstand weliswaar verlagen en koppelen aan integratie-inspanningen.
De Europese Commissie stelde onlangs voor om die bescherming te verlengen tot maart 2027, een voorstel dat wordt gesteund door de Belgische federale regering en minister van Asiel en Migratie Anneleen Van Bossuyt (N-VA).
Vlaams Belang in Brecht, Ranst en Izegem: ‘Hun kleurloze beleid zet het cordon sanitaire verder op losse schroeven’