Op de Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen pleit eurocommissarie Helena Dalli voor meer inzicht en bewustwording rond de complexe problematiek van gendergerelatieerd geweld.
Vandaag de dag wordt gendergerelateerd geweld nog steeds niet helemaal als een maatschappelijk probleem gezien: een aanzienlijk deel van de Europese bevolking blijft het zien als een privéprobleem. Deze volhardende perceptie heeft een negatieve impact op slachtoffers, die hierdoor besluiten te zwijgen of het geweld niet te melden. En wanneer ze de feiten dan toch signaleren, lopen ze het risico er zelf de schuld van te krijgen.
Al te vaak wordt aan slachtoffers gevraagd of iets het geweld uitgelokt kan hebben, hun gedrag misschien, of de kleding die ze droegen – alsof er redenen zouden bestaan die het geweld van daders rechtvaardigen. Dat verleggen van de focus is geen zeldzaam fenomeen: 27 % van de EU-burgers is van mening dat seks zonder wederzijdse instemming “in bepaalde situaties gerechtvaardigd kan zijn”. Seks zonder wederzijdse instemming is echter altijd verkrachting.
Er bestaat geen enkele reden die gendergerelateerd of huiselijk geweld kan rechtvaardigen. Het is niet gemakkelijk om als samenleving tot een uniforme perceptie te komen, aangezien dergelijke rechtvaardigingen soms zeer diep verankerd zijn in onze cultuur.
Eerste stap om intrafamiliaal geweld volledig uit te roeien, is de problematiek correct te erkennen.
Als we de samenleving willen veranderen en misvattingen over gendergerelateerd geweld de wereld uit willen helpen, moet het thema al op jonge leeftijd aan bod komen, onder andere in het kader van seksuele voorlichting. Er moet worden geïnvesteerd in overheidsbeleid dat inzet op een algemene nultolerantie ten aanzien van geweld.
Sociale bewegingen zoals #MeToo zijn echte krachten voor verandering gebleken. De beweging hielp miljoenen vrouwen de moed te vinden om zich uit te spreken. Ook de Europese Commissie werkt aan bredere bewustwording via campagnes zoals #SayNoStopVAW (zeg nee en stop geweld tegen vrouwen) en de campagne UNiTE onder leiding van de VN. Gendergerelateerd geweld had al lang meer aandacht moeten krijgen, en nu die er eindelijk is, is het ook tijd voor een reeks veranderingen.
Echte verandering is niet mogelijk zonder ook mannen meer te betrekken, en in veel grotere getale dan vandaag het geval is. We zullen het discours alleen maar kunnen veranderen als iedereen daarbij helpt. Daarnaast is het minstens zo belangrijk om in gesprek te gaan met daders, om te voorkomen dat zij opnieuw geweld plegen. Het is essentieel daarvoor de juiste benadering te vinden: daderprogramma’s moeten bredere vorming bieden over gendergerelateerd geweld en de gevolgen ervan.
Wat de bescherming van slachtoffers betreft, is het onze plicht secundaire victimisatie te voorkomen, dat wil zeggen dat een slachtoffer ook nog eens de dupe wordt van slechte hulpverlening, wat ook weer een gevolg is van een gebrek aan inzicht in gendergerelateerd geweld. Alle EU-lidstaten moeten meer investeren in de opleiding van professionals zoals rechters, politiediensten en maatschappelijk werkers, zodat zij de juiste vragen stellen en de juiste signalen oppikken.
Het Europees netwerk voor justitiële opleiding ontvangt elf miljoen euro per jaar uit de EU-begroting voor de organisatie van seminaries over gender en huiselijk geweld, seksuele uitbuiting bij mensenhandel en de rechten van slachtoffers in geval van geweld tegen vrouwen en kinderen.
We moeten ook rekening houden met nieuwe technologieën. Uit een enquête uit 2020 waarbij 14.000 meisjes uit 31 landen werden ondervraagd, bleek dat 58 % van hen te maken heeft gehad met online-intimidatie, en 50 % gaf aan vaker online dan op straat te worden lastiggevallen. De cijfers zijn de afgelopen jaren alleen maar gestegen. De pandemie en de daaruit volgende lockdowns hebben ons massaal richting het internet geduwd, waardoor meer dan ooit duidelijk is geworden dat ook onze digitale omgeving veilig moet zijn.
Gendergerelateerd geweld kan overal plaatsvinden en komt wel degelijk overal voor: op het werk, op school, op straat en online. Het heeft gevolgen voor de gezondheid en het welzijn van slachtoffers en beperkt hun mogelijkheden om zich te ontplooien binnen de samenleving. Gendergerelateerd geweld is geen vaststaand gegeven, noch een inherent onderdeel van welke cultuur dan ook en het kan worden voorkomen. De eerste stap om het volledig uit te roeien, is de problematiek correct te erkennen. Dat is wat de Europese Commissie zal doen met haar eerste wetsvoorstel over het bestrijden en voorkomen van gendergerelateerd en huiselijk geweld, dat begin 2022 voorgesteld zal worden.
Op deze Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen kan ook u uw steentje bijdragen. Wees alert en bespreek de problematiek met uw familie, vrienden en op het werk. Neem stelling tegen deze vorm van geweld. We hebben de steun van elk van u nodig om deze plaag uit te roeien.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier