‘E-commerce kan ook zonder Amazombies’

‘Zet in op bedrijven die winst willen maken, zonder hun werknemers in zombies te veranderen’, raadt Meryame Kitir (SP.A) minister van Werk Kris Peeters aan. ‘Het probleem is dat de reuzen uit de e-commerce nachtarbeid aan dumpinglonen vragen.’

Twee jaar lang is ons voorgespiegeld dat onze ‘rigide’ arbeidswetten ons land duizenden jobs in de e-commerce jobs kost. Een leugen, blijkt nu: nachtarbeid is perfect mogelijk in Belgische bedrijven, alleen zweren de grote distributeurs bij de Nederlandse en Duitse dumpinglonen. Minister van Werk Kris Peeters (CD&V) stapt mee in de race to the bottom en wil hen nu belonen met een speciaal gunstregime. Drie keer raden wie daarvoor zal mogen betalen.

Steeds meer Belgen doen steeds meer inkopen via het internet, maar het aantal jobs dat die e-commerce oplevert blijft uiterst beperkt. Twee jaar lang klonk het dat onze rigide arbeidswetgeving ploegen- en nachtarbeid in de weg staat, en dat grote spelers ons land daarom links laten liggen. Onzin, blijkt nu. Vorig jaar al hebben alle paritaire comités uit de retailsector cao’s afgesloten om de flexibiliteit die e-commerce nu eenmaal vraagt ook toe te laten.

Alleen: de tienduizenden jobs die ons voorgespiegeld waren, willen maar niet komen. Volgens Open Vld en N-VA ligt dat aan de vakbonden, die op bedrijfsniveau hun fiat moeten geven aan bijvoorbeeld nachtarbeid. Dat doen ze ook. Vraag maar aan Nike. Vraag maar aan Colruyt. Vraag maar aan Torfs. De vakbonden zijn er zich perfect van bewust dat het internet ons koopgedrag heeft veranderd, dat consumenten de bestelling die ze ’s avonds laat plaatsen de volgende ochtend voor hun deur willen. Ze werken daar ook aan mee.

Het probleem is dat de grote spelers, de reuzen uit de e-commerce op kop, niet alleen nachtarbeid vragen. Ze vragen vooral spotgoedkope nachtarbeid, aan de dumpinglonen (zie Duitsland, zie Groot-Brittannië) en de studentenlonen (zie Nederland) in de landen rondom ons.

In Groot-Brittannië is er heel wat te doen rond een onthutsende undercoverreportage van de Daily Mail in een verdeelcentrum van Amazon: 22 uur stappen per dag, onaangekondigd en verplicht extra uren kloppen, werkuren die op het laatste moment veranderen, ijzeren discipline en sancties,…

Amazombies: What YOUR Christmas order does to your ‘worker’ elves https://t.co/jJ5hZiCMrn pic.twitter.com/KPgj5pA8fx

— Daily Mail U.K. (@DailyMailUK) December 4, 2016

De journalist bestempelt de medewerkers van Amazon als ‘amazombies’. Maar ook bij ons in Lommel werden 600 Polen tijdelijk in het vakantiecentrum Parelstrand ondergebracht die met interimcontracten werkten voor Nederlandse e-commercebedrijven zoals Bol.com om kerstcadeaus te verwerken die moeten worden teruggestuurd.

Lonen in de uitverkoop

E-commerce is een nieuwe realiteit én een nieuwe opportuniteit. E-commerce kan laagdrempelige jobs creëren voor doelgroepen die anders moeilijk aan de bak komen op de arbeidsmarkt. Denk maar aan minder geschoolde jongeren die in de allereerste plaats werkervaring nodig hebben om hun motor aan de praat te krijgen. Maar we mogen en we moeten eerlijke lonen en eerlijke voorwaarden blijven eisen. Ik wil binnen een paar jaar niet naar VRT of VTM kijken, en ook hier bij ons ‘Amazombies’ door mijn beeld zien slaapwandelen.

Minister van Werk Kris Peeters heeft het tovermiddel gevonden: belastingkortingen. Hij wil lagere loonlasten voor wie in (nacht)ploegen werkt, en hij wil dat extra geld van de hervorming van de vennootschapsbelasting naar de e-commerce sector gaat. Je moet echt geen Nostradamus zijn om te voorspellen dat de werkende mensen zullen opdraaien voor hun eigen loonlastenverlaging. Zo is het gegaan met de indexsprong, zo is het gegaan met het verlagen van de minimumlonen, zo gaat het elke keer opnieuw. Vestzak-broekzak.

Het ‘hogere’ – nu ja, normale – loon dat de werknemers in de e-commerce in de plannen – nu ja, ballonnetjes – van Peeters zullen krijgen, zullen ze meteen weer kwijt zijn. Alleen de grote bedrijven zullen er wel bij varen, want die zullen hun spotgoedkope arbeidskrachten krijgen. Het zijn bijna solden.

In plaats van mee te stappen in een race to the bottom die we toch nooit zullen winnen, benut de regering beter de mogelijkheden die er nu al zijn. Aan mij is geen groot marketeer verloren gegaan, maar voortdurend zelf herhalen dat onze arbeidswetgeving te rigide is, lijkt me niet de allerbeste tactiek om bedrijven aan het investeren te krijgen. Nike investeerde fors in zijn vestiging en zijn mensen in Laakdal om vanuit ons land ook in de rest van Europa te groeien, gebruik die voorbeelden om onze troeven te promoten.

Zet in op bedrijven die winst willen maken, zonder hun werknemers in zombies te veranderen. Zo zijn er meer dan genoeg.