‘De helden van de zorg beschermden ons, nu moeten wij hetzelfde doen voor hen’

‘Na het applaus en de lakens, is het nu tijd om ook in ons dagelijkse handelen hetzelfde respect voor de mensen in de zorg te tonen’, schrijft Leuvens schepen Bieke Verlinden (SP.A). ‘Bescherm onze zorgverleners en houd je aan de regels.’

De Veiligheidsraad kondigde woensdag heel wat versoepelingen aan. We mogen onze bubbel uitbreiden van tien naar vijftien personen. Op evenementen die binnen plaatsvinden, mogen tot 200 mensen aanwezig zijn en vanaf 1 juli kunnen evenementen in open lucht plaatsvinden met 400 aanwezigen. Op markten worden weer meer dan 50 kramen toegelaten en we hoeven niet meer alleen naar de winkel. Zwembaden, pretparken en wellnesscentra gaan open. De zomer kan voor iedereen beginnen.

Iedereen? In de woonzorgcentra staat de wereld nog steeds stil. In heel wat zorgvoorzieningen leeft en werkt het zorgpersoneel, net als de bewoners, nog iedere dag in de angst dat het virus opnieuw zal opflakkeren. Dat de strijd van voor af aan zal beginnen. Dat de nachtmerrie die ze al eens hebben moeten doorstaan opnieuw werkelijkheid wordt. Voor hen is de minimale bescherming van een mondmasker in winkels of op drukke plaatsen geen overbodige luxe. En toch besloot de Veiligheidsraad deze week om het dragen ervan niet te verplichten.

Net dat is een harde klap in het gezicht van ons zorgpersoneel. Om na een shift de stad in te gaan, een winkel binnen te stappen, boodschappen te doen en daar te moeten zien dat het merendeel van de mensen geen mondmasker meer draagt, de handen niet ontsmet, geen anderhalve meter afstand houdt. Alsof ons zorgpersoneel niet maandenlang keihard gezwoegd heeft, opofferingen maakte en klaarstond voor bewoners, cliënten en patiënten in de frontlinie van deze crisis

Nog steeds strikte maatregelen in woonzorgcentra

In de woonzorgcentra blijven strikte richtlijnen gelden, zoals bijvoorbeeld voor bezoek, dat in tegenstelling tot vroeger uitsluitend uit één persoon bestaat. Mondmaskers zijn verplicht, mensen moeten op hun stoel blijven zitten, achter een glazen wand, maximaal één uur en knuffelen of aanraken is nog uit den boze. Bewoners die om welke reden dan ook naar het ziekenhuis moeten, wacht een week strikte kamerquarantaine bij hun terugkeer. Het lijkt misschien streng in contrast met de vrijheid die wij weer genieten, maar in het licht van wat de woonzorgcentra de afgelopen maanden hebben meegemaakt, mag het niet verbazen. Het personeel is, na wat ze hebben doorstaan, bang. Bang om nog eens die gruwel te moeten doormaken, om hun bewoners, collega’s, gezinsleden te besmetten, bang om de grip weer te verliezen, om zonder materiaal te zitten.

De offers van de zorgverleners

Als voorzitter van Zorg Leuven, een zorgorganisatie met onder andere vier woonzorgcentra, voel ik dat het gedrag van de samenleving onze zorgverleners hard raakt. De situatie versoepelt, en nu de strijd tegen het coronavirus afzwakt, wacht hen nog het gevecht met trauma, uitputting en onmacht, het gevoel dat de buitenwereld nu al vergeten is wat ze hebben gedaan.

Een zorgkundige, alleenstaande mama van een vijf maanden oude dochter, vertelde me dat ze bij het uitbreken van de coronacrisis, toen we nog maar weinig wisten over het virus, besliste om haar pasgeboren kindje naar haar moeder te brengen, om haar dochtertje te beschermen terwijl zij op de werkvloer mee de strijd aanging. Bijna drie maanden zag ze haar baby niet. Ze deed dat voor ons, onze moeders en vaders, oma’s en opa’s. Door wat ze ziet verschijnen in de media en rondom zich ziet gebeuren, krijgt ze het gevoel dat haar opoffering zinloos was, dat ze de kostbare tijd met haar dochtertje voor niets heeft opgegeven.

Een van de kinesisten die in onze woonzorgcentra werkt, leefde weken aan een stuk in zijn praktijk. Eten, slapen en proberen rusten deed hij tussen de vier muren van zijn werkplek. Zo wilde hij vermijden dat hij zijn gezin zou besmetten. Nu, maanden later, is hij op, uitgeblust. Hij vraagt zich af wat voor nut het had, nu zo veel mensen de regels aan hun laars lappen.

Nog andere verhalen gaan over medewerkers die tijdelijk niet meer bij hun partner slapen. Mensen wilden op de afdelingen blijven, durfden niet meer naar huis gaan uit angst om het virus over te dragen. Zij waren bereid hun leven om te gooien, om alles op alles te zetten en zo niet enkel hun eigen familie, maar ook die van jou te beschermen.

Als marsmannetjes, van kop tot teen ingepakt en volledig onherkenbaar, draaiden deze mensen lange shiften in permanente stress, om maar geen fouten te maken. Naast de vele aanpassingen en snel veranderende maatregelen, moest het zorgpersoneel leren omgaan met ondraaglijke situaties waarvoor niemand een stappenplan had.

Want hoe leg je aan een bewoner met dementie uit dat er ook nu – net zoals vorige week, gisteren of soms zelfs nog maar een uur geleden – geen bezoek mag langskomen? Telkens opnieuw zie je hun hart breken, drie maanden aan één stuk. Hoe ga je om met het overlijden van de zoveelste bewoner op je afdeling? Wat vertel je aan familieleden van bewoners over de laatste momenten, die niet zo fijn waren, wanneer ze de spullen van hun dierbare komen ophalen?

Met een mondmasker op zeg je ‘merci’ en toon je respect

Van bij het begin van de coronacrisis applaudisseerden we elke dag, hingen witte lakens uit en lieten ons horen voor de zorgsector. We pleitten massaal voor meer respect en waardering voor de helden van de zorg. Het is nu tijd om de daad bij het woord te voegen en effectief te doen wat nodig is om ons zorgpersoneel te beschermen en te helpen. Het is tijd om te handelen naar het respect dat we zeggen te hebben voor hen, en hen te laten voelen hoe hard we hun gevecht van de voorbije maanden waarderen.

Een mondmasker dragen in winkels en op drukke plaatsen is een nog groter teken van respect voor het zorgpersoneel dan applaus of witte lakens uithangen. Als je het niet voor jezelf wil doen, draag er dan eentje uit respect voor ons zorgpersoneel, uit elementaire beleefdheid voor je medemens, voor risicogroepen. Geneer je dus niet in de supermarkt als je anderen zonder mondmasker ziet, en spoor vrienden en familie aan om er eentje te dragen.

Ga gerust op bezoek, vertrek op vakantie, geniet van de zomer, dat hebben we allemaal verdiend. Maar respecteer ook de veiligheidsregels en onthoud dat dit nog niet voorbij is. Wees solidair.

Bescherm de helden van de zorg, hou je aan de regels

Heel wat helden van de zorg hebben de voorbije maanden een zwaar trauma opgelopen. Het zal tijd kosten om dat trauma te verwerken. Daarbij helpt het niet dat ze in een samenleving komen die zich de coronacrisis niet meer lijkt aan te trekken. Na het applaus en de lakens, is het nu tijd om ook in ons dagelijkse handelen hetzelfde respect voor de mensen in de zorg te tonen. Zij hebben maandenlang alles van zichzelf gegeven om ons te beschermen. Nu is het aan ons om hetzelfde voor hen te doen. Bescherm de zorgverleners, hou je aan de regels.