De coronacrisis heeft het onderlinge wantrouwen bij de burgers aangewakkerd. Gelijkekansencentrum Unia constateert dat er een sterke neiging is om schuldigen of zondebokken aan te wijzen.
‘Mensen kijken wantrouwig naar personen met Aziatische roots, jongeren, ouderen en mensen van vreemde origine in het algemeen’, zegt Els Keytsman, directeur van Unia.
Het gelijkekansencentrum publiceert donderdag een rapport over de impact van de gezondheidscrisis op de mensenrechten. Het rapport is onder meer gebaseerd op de vele meldingen die de voorbije maanden werden opgetekend bij Unia.
Tussen 1 februari en 19 augustus kreeg Unia 6.279 meldingen binnen, 32 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Van al die meldingen houden er 1.846 (29,4 procent) rechtstreeks verband met corona. De stijging lijkt volgens Unia bijna integraal daaraan toe te schrijven.
De meldingen nemen toe vanaf de aankondiging op 9 maart dat er een strategie tegen corona komt en de lancering van de term ‘social distancing’. Er is een eerste piek in de maand mei, bij de eerste versoepelingen van de lockdown.
‘Het gaat om een ongeziene crisis’, stelt Keytsman. ‘Dit heeft sommigen van ons het beste van zichzelf doen geven. Maar de angst heeft ook sommigen ertoe aangezet om anderen met de vinger te wijzen en om, zonder duidelijke reden of tastbaar bewijs, wantrouwig te kijken naar personen met Aziatische roots, jongeren, ouderen, mensen van vreemde origine in het algemeen, de bewoners van het asielcentrum in Koksijde. De burgers verlangen sterk naar veiligheid en dat ondermijnt soms de solidariteit onder individuen.’
Heteronormatief gezin
Bij het begin van de coronacrisis werden in ijltempo maatregelen genomen. De meldingen bij Unia tonen dat daarbij vaak kwetsbare groepen uit het oog werden verloren. Over de dramatische impact op personen met een handicap publiceerde Unia in juni al een uitgebreid rapport.
Maar ook anderen kregen het moeilijk: zo hadden gezinnen niet altijd het digitaal materiaal om hun kinderen afstandsonderwijs te laten volgen. ‘En 65-plussers kregen het advies om hun kleinkinderen niet meer te zien. Koppels waarvan de partner in een ander land woont, bleven lang van elkaar gescheiden.’
Melders klaagden ook aan dat de maatregelen te vaak uitgingen van een ‘heteronormatief gezin’ en geen rekening hielden met andere samenlevingsvormen. Zo kreeg een homokoppel van de politie te horen dat ze afstand moest houden tijdens het wandelen, of mochten alleenstaande ouders winkels niet in met hun kind.
Unia beveelt de overheden dan ook aan om erover te waken dat de coronamaatregelen echt noodzakelijk en proportioneel zijn, en dat ze geen negatieve impact hebben op de kwetsbaarste groepen.
