‘België, erken Palestina als onafhankelijke staat’

In deze bijdrage voor het Schaduwparlement van Knack.be maant Saïd El Khadraoui de Belgische regering aan om werk te maken van de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat.

Na een periode van relatieve rust is de situatie in Israël en de bezette gebieden sinds deze zomer opnieuw geëscaleerd. De aanslag tegen een synagoge in Jeruzalem vorige week is slechts een topje van de ijsberg en toont aan hoe hevig de onderliggende spanningen zijn tussen Israëli’s en Palestijnen. Sinds de bilaterale vredesonderhandelingen in april uitdraaiden op een regelrechte mislukking neemt wederzijdse haat en geweld alleen maar toe.

In juni was er de moord op drie jonge Israëli’s door een geïsoleerde cel binnen Hamas, gevolgd door een hevige wraakactie door het Israëlische leger met 9 doden en meer dan 500 arrestaties tot gevolg. Enkele weken later heeft de dood van een jonge Palestijn nog verder olie op het vuur gegooid wat uiteindelijk heeft geleid tot 50 dagen oorlog in de Gazastrook met maar liefst 2.140 doden, waarvan de meeste onschuldige slachtoffers. Extremisten aan beide zijden wakkeren het smeulend vuur telkens opnieuw aan. De angst voor de ‘andere’ neemt toe. Wanhoop en frustraties leiden ertoe dat de ’tegenstrever’ steeds verder ontmenselijkt wordt, als een minderwaardig ‘beest’ dat het liefst afgeslacht dient te worden.

Enkel een nieuw feit, de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat, kan de status quo doorbreken en een dynamiek tot stand brengen die moet leiden tot vredesonderhandelingen en de totstandkoming van twee onafhankelijke en leefbare staten.

Administratieve pesterijen

In betere tijden, anderhalf jaar geleden, bracht ik een bezoek aan Israël en de bezette gebieden in het kader van een officiële delegatie van het Europees Parlement. We zouden de weinig benijdenswaardige situatie van de Israëlische Bedoeïenen in de Negevwoestijn bestuderen. Formeel gezien zijn deze Arabieren Israëlische staatsburgers, maar in de praktijk gaat het om tweederangsburgers wiens dorpen niet erkend worden en die elk moment verplaatst kunnen worden om redenen van ‘ruimtelijke ordening’. Economisch zitten ze volledig aan de grond.

Ik was getuige van een gelijkaardige politieke instrumentalisering van de ‘ruimtelijke ordening’ in de bezette gebieden op de Westelijke Jordaanoever. De autonomie van de Palestijnse Autoriteit beperkt er zich tot enkele van elkaar gescheiden dorpen en steden. Een beetje alsof Vlaanderen haar bevoegdheden enkel zou kunnen uitoefenen in de gebieden die gevormd worden door de centrumsteden.

Daarbuiten besturen de Israëli’s de bezette gebieden en via allerlei administratieve pesterijen ontmoedigen ze de Palestijnen om er te blijven. Hun dorpen mogen niet uitbreiden en scholen mogen niet gebouwd worden omdat ruimtelijke plannen het niet toelaten. Die plannen worden vanzelfsprekend niet besproken en goed- of afgekeurd door de betrokken mensen zelf of door hun politieke vertegenwoordigers, maar door één of andere Israëlische administratieve commissie. Dit is een perfide manier om traag maar zeker de Palestijnse bevolking weg te jagen naar een handvol dorpen en steden onder Palestijnse controle. Op die manier komt er bijkomende ruimte vrij voor Joodse nederzettingen en wordt de uitbouw van een economisch leefbare Palestijnse staat in de toekomst de facto onmogelijk gemaakt.

Gouden kooi

Enkele tientallen kilometers verder, achter de muur die Israël van de Palestijnse gebieden scheidt, leeft men in een gouden kooi, waar alles peis en vree lijkt. Daar ligt Israël, een welvarend land met een dynamische en creatieve economie. Wat me opviel was de apathie van de Israëlische bevolking ten opzichte van het Israëlisch-Palestijns conflict. Ze geloven dat bijkomende investeringen in veiligheid en fysische barrières de problemen wel op een afstand zou houden. Quod non.

Het is ondertussen al meer dan 20 jaar geleden dat in 1993 de akkoorden van Oslo een sprankeltje hoop brachten en waarbij de Palestijnen in de militair bezette gebieden een embryonale vorm van zelfbestuur verkregen. Dat had al lang moeten leiden tot nieuwe stappen en de vorming van twee onafhankelijke staten, waarbij Israël de nodige veiligheidsgaranties zou moeten krijgen van haar Arabische buren en Palestina de nodige hefbomen om duurzame economische groei en welvaart te creëren voor haar burgers.

De omstandigheden hebben er anders over beslist. Een snelle erkenning van de Palestijnse staat, ook door Israël, zou nochtans munitie wegnemen bij radicale moslimextremisten die het bestaan zelf van Israël in vraag stellen en de bezetting als alibi gebruiken om geweld te prediken en de dubbele standaarden die het westen hanteert aan de kaak te stellen.

135 landen

Het hoeft eigenlijk geen betoog: de bezetting is een straatje zonder einde, een tikkende tijdbom en zal de veiligheid van Israël niet garanderen op langere termijn. De tijd is gekomen om Palestina te erkennen op basis van de grenzen van 1967 en de twee staten als gelijkwaardige partners rond de tafel te brengen (en ze niet toe te laten de tafel te verlaten tot alle kwesties opgelost geraken).

Ook België zou hierin een voortrekkersrol moeten spelen door de Palestijnse staat te erkennen en binnen de Europese Unie te pleiten voor een duidelijk standpunt hierover. Meer dan wie ook kan de Europese Unie, als grootste geldschieter van de Palestijnse autoriteit, ‘honest broker’ spelen en samen met de Verenigde Staten een definitieve oplossing begeleiden. De erkenning van Palestina zou een belangrijke symbolische actie zijn, maar niet zo revolutionair als sommigen misschien vrezen. Maar liefst 135 landen hebben het al gedaan. Binnen de Europese Unie heeft Zweden op 3 oktober de stap gezet. Spanje is gevolgd. De parlementen van Groot-Brittannië en Ierland hebben zich uitgesproken voor de erkenning. Debatten worden opgestart in Frankrijk en andere landen zullen volgen.

Laten we gebruik maken van het momentum om de Palestijnse en Israëlische elites wakker te schudden en rond de tafel te dwingen. Enkel geloofwaardige diplomatieke onderhandelingen met het perspectief op echte vooruitgang zullen spanningen doen afnemen en de radicalen aan beide kanten het zwijgen opleggen.