Bart De Wever: ‘N-VA moet aan de macht komen, dat is de inzet van de verkiezingen’
Een greep uit de agenda van Bart De Wever. Boksen met PS’er Paul Magnette: check. Achterover leunen terwijl de oppositiepartijen elkaar bestrijden: check. Maar het grote punt op zijn todolijst is: ‘De ‘N-VA moet aan de macht komen. Dát is de inzet van de verkiezingen.’
Bart De Wever is niet ontevreden met zijn plaats in de grote politieke enquête van Knack . Hij is daarin de tiende ‘meest invloedrijke politicus sinds de Tweede Wereldoorlog’, en de tweede invloedrijkste politicus van deze ambtstermijn, vlak na Elio Di Rupo (PS). Maar tegelijk relativeert De Wever het resultaat. ‘Pas over dertig jaar kan men de balans opmaken of het optreden van Bart De Wever in de res publica slecht of goed is geweest. Mijn dag des oordeels is nog niet gekomen.’
Bart De Wever: ‘Cruciaal zal dan zijn of onze analyse klopt, namelijk dat het federalisme uiteindelijk geen antwoord is geweest op het uiteenvallen van de unitaire staat, en dat we daarom naar het confederalisme moeten. Jullie enquête zou daarvan al een weerspiegeling kunnen zijn. Met alle respect, maar op Kris Peeters (CD&V) na doen er eigenlijk maar twee politici mee: Elio Di Rupo en ik. Het kan de voorbode zijn van een botsing tussen hen die het systeem verdedigen en anderen die het ter discussie stellen. Dat bleek ook bij het debat tussen mij en Paul Magnette (PS), dat De Tijd en L’echo vorige week organiseerden. Het was a rumble in the jungle : een keihard gevecht, waar we alleen maar met elkaar in botsing kwamen.’
Men kan ook zeggen: u verhield zich tijdens dat debat tot elkaar zoals het strand en de zee. De ene leeft van het samenspel met de ander, en omgekeerd.
De Wever: ‘In 2010 heeft de N-VA voor een keerpunt in de geschiedenis gezorgd. Voor de allereerste keer zei een Vlaamse partij tegen de PS: ‘Wij zijn niet geïnteresseerd in ministersposten, wij willen ons programma realiseren, en dat is centrumrechts van aard. Kan dat niet, dan willen wij de bevoegdheden splitsen.’ Op dat moment was de PS absoluut niet klaar voor zo’n gesprek. Vandaar dat men zijn toevlucht zocht tot het ondenkbare: een regering met een Vlaamse minderheid. Die tweestrijd zal op 25 mei opnieuw zijn beslag krijgen. Die verkiezingen zie ik als de tweede ronde van een fundamentele kwestie waar het sinds 2010 om draait. Dat voelt de bevolking ook aan, en dat weerspiegelt zich dus ook in deze Knack -enquête, met Di Rupo en mijzelf met voorsprong op één en twee. Er woedt in dit land een politiek conflict dat nog niet beslecht is.’
De N-VA en de PS hanteren bij dat gevecht een gelijklopend discours. Met de N-VA in de regering gaat het land naar de verdoemenis, zegt de PS. Met de PS opnieuw in de regering gaat het land verder de dieperik in, zegt u.
De Wever: ‘Wij zijn ideologisch totaal verschillende partijen, en wij gedijen in een andere sociaal-economische context. Waarschijnlijk zal de PS-boodschap voor het Franstalige publiek geloofwaardig klinken: dat het nefast is om België op het spoor te zetten van het Noord-Europese, ‘Duitse’ model. Net zoals ik er oprecht van overtuigd ben dat het nefast is om te kiezen voor Frankrijk als gidsland. In het debat met Magnette was alvast die choque des idées zeer verhelderend. Lees die 498 bladzijden van het PS-programma: ik daag jullie uit om de woorden ‘begroting’, ’tekort’ of ‘loonkosten’ te vinden. Voor hen is dat geen probleem. Net zoals het ordewoord dat partijen becijferde analyses moeten voorleggen: die discussie is in Wallonië niet eens aan de orde.’
Wat u ‘loonkosten’ noemt, heet in een ander discours ‘sociale bijdragen’. Wie ze wil verlagen, moet ook zeggen waarop hij wil besparen.
De Wever: ‘Dat is het enige echte thema van deze verkiezingen. De recentste cijfers van Eurostat liegen er niet om: in de buurlanden bedraagt het gemiddelde bruto-uurloon in de privésector 33 euro per uur, bij ons meer dan 40. Het verschil bedraagt 16 procent. Dus zitten wij met een probleem. Als Heinz zijn ketchup morgen in Engeland fabriceert, komt dat dus niet door ons gebrek aan ‘innovatie’, zoals Magnette zei. De verkiezingen draaien om één vraag: hoe herstellen we onze competitiviteit? En daarop is eigenlijk maar één antwoord mogelijk: het overheidsbeslag moet naar beneden. Het daalt in heel Europa, en het stijgt in België.’
Ik heb zelden verkiezingen meegemaakt met zo’n scherpe tegenstelling, niet alleen tussen noord en zuid maar ook binnen elk landsgedeelte
Econoom Fons Verplaetse doet een paar ingrijpende suggesties om de staatsfinancies structureel te saneren. Een privatisering van bpost of Belgacom, bijvoorbeeld. Is dat voor u bespreekbaar?
De Wever: ‘Ik heb er in principe niet zo veel moeite mee dat de overheid mede-eigenaar is van die bedrijven. Toch voor zover men de beginselen van corporate governance respecteert, wat de regering- Di Rupo trouwens niet doet. Maar tegelijk is het natuurlijk ook geen kerntaak van de overheid om gsm’s te verkopen of brieven rond te laten dragen. We moeten alleen het referentiekader bepalen voor telecommunicatie en postbedeling. Dus een privatisering is zeker bespreekbaar. Men moet dividenden afwegen tegen het rentevoordeel. Als men bpost en Belgacom verkoopt, moet men de opbrengst van die operatie aftrekken van de staatsschuld. Als de uitgespaarde rente voor de overheid hoger is dan het dividend van haar overheidsbedrijven, moet men die verkopen.
Het is voor u dus meer een kwestie van wiskunde – wat brengt het op? – dan van politiek.
De Wever: ‘Inderdaad. Maar dat is dan weer een politieke keuze die vandaag níét wordt gemaakt.’
De zoveelste reden waarom u erop gebrand bent om de federale meerderheid te breken.
De Wever: ‘We moeten met de N-VA aan de macht komen. Dát is de inzet van de verkiezingen. Ik heb zelden verkiezingen meegemaakt met zo’n scherpe tegenstelling, niet alleen tussen noord en zuid maar ook binnen elk landsgedeelte. Ook in Vlaanderen. De CD&V en de Open VLD kunnen twee kanten op, afhankelijk van het oordeel van de kiezer. Ze kunnen zich versterken met de SP.A en Groen in Vlaanderen en federaal verder met de PS gaan. Maar de Open VLD en de CD&V kunnen ook zeggen: we gaan eerst met de N-VA een Vlaamse regering maken, en dan federaal samen aantreden. Dat is optie twee. Daarover beslist de kiezer.’
De voortekens zijn niet slecht voor een ‘draai naar rechts’: in de Senaat stemde een meerderheid van de N-VA, christendemocraten en liberalen onlangs voor een inperking van het volledig vrije stakingsrecht bij de NMBS.
De Wever: ‘Ook al geloven wij niet meer in België als democratie, het geeft ons inderdaad enige appetijt dat de N-VA meerderheden heeft kunnen smeden om de snel-Belgwet af te schaffen, de gezinshereniging in te perken of het wilde stakingsrecht aan banden te leggen. Ik kan maar hopen dat die politieke krachten straks goesting krijgen om een structurele meerderheid te vormen. Die kan mooie zaken realiseren. En laat er geen twijfel over bestaan: als er zo’n meerderheid bereid is om een federale regering te vormen, doet de N-VA onmiddellijk mee. (nadrukkelijk) Onmiddellijk! Ik ga mij dit keer niet laten gijzelen om een tweederdemeerderheid voor een staatshervorming te bekomen. Waarbij men mij eerst in een kasteel heeft opgesloten, om mij nadien door de venster buiten te smijten. Dat is één keer kunnen gebeuren, maar geen twee keer. Eén keer heb ik de PS geloofd. Dat volstaat.’
Was het zo traumatisch?
De Wever: ‘Cruciaal was één belangrijk gesprek tussen mij en Elio Di Rupo. Dat vond trouwens niet in Vollezele plaats, daarover heb ik al te veel flauwekul gelezen. Het was op een privé-adres in de Vlaamse Rand dat hij had gekozen. ‘We hebben het signaal van de Vlaamse kiezer begrepen,’ zei Di Rupo, ‘we gaan écht moeten bewegen.’ Op dat moment geloofde ik hem. Ik wil Di Rupo niet beschuldigen van woordbreuk. Hij blijft voor mij een correcte man. Maar er is nu eenmaal een enorm verschil in referentiekader tussen Vlaanderen en Wallonië. Wat hij bedoelde als veel, was voor mij zelfs geen peanuts. En hij blijft een exponent van de Latijnse cultuur. Di Rupo gebruikt veel zinnen om iets te zeggen en spreekt soms in raadsels. Soms dacht ik dat ik zaken verstaan had die hij achteraf toch niet zo bedoeld had. En hij heeft nadien geplooid, onder druk van zijn eigen partij. Het is een misvatting dat Di Rupo de oppergod is van de PS.’
Bart De Wever heeft meer te zeggen in de N-VA dan Elio di Rupo in de PS?
De Wever: ‘Zonder enige twijfel.’
Ook u bent nochtans met handen en voeten gebonden aan de hardliners in uw achterban, heet het. ‘De Wever wil wel, maar hij durft niet in te gaan tegen zijn eigen partij.’
De Wever: ‘Dat is niet zo. Ik ben wel voorstander van consensueel leiderschap: ik probeer eerst in een kleine kring een consensus te vinden, en dan bij steeds grotere groepen medestanders. Wie onderhandelt, moet oppassen voor het stockholmsyndroom. Dat ligt altijd op de loer. Ik heb Wilfried Martens ooit uit een kasteel weten komen met de woorden: ‘Alles is opgelost. Voeren is aangehecht bij Brussel.’ (lacht) Alle kranten vroegen zich af of de regering helemaal crazy was geworden, maar binnen de muren van het kasteel leek dat voorstel perfect logisch. Martens voegde er nog aan toe: ‘De mensen mogen wel in Voeren blijven wonen, hein .’ Die onderhandelaars waren compleet van de wereld. Vandaar dat ik bij onderhandelingen voortdurend terugkoppel voor een reality check . En al bij al denk ik dat ik ‘machtiger’ ben in mijn eigen partij dan Di Rupo in de zijne.’
Als u het na 25 mei zonder de PS wil doen, en naar men mag aannemen ook zonder Ecolo, zal de volgende federale regering er één zijn met een Franstalige minderheid.
De Wever: ‘Die deur heeft de PS geopend. Magnette heeft letterlijk gezegd: een regering zonder Vlaamse meerderheid, ‘cela ne me regarde pas’. Daarmee is hij zelf de weg van het separatisme opgegaan. Magnette weet dat er in dit land een Vlaamse meerderheid is die zijn facturen betaalt. Toch vindt hij het niet erg dat die meerderheid niet democratisch vertegenwoordigd is. Wel, dan is het zeker mijn zaak niet dat de volgende regering er één kan zijn met een Franstalige minderheid. Als de MR en het CDH de politieke moed hebben om zonder de PS te regeren, gaan wij daar onmiddellijk op in.’
En hoe kan de N-VA bij de federale regeringsvorming nog met de CD&V aan dezelfde tafel zitten, na jullie bazooka’s richting ACW over Arco en Dexia?
De Wever:’Dexia is het schandaal van de eeuw. Zo veel welvaart is door Dexia in één klap verzwolgen: daarover mag de politiek rekenschap vragen. Dat heeft niets te maken met politieke spelletjes. Het is allemaal veel eenvoudiger verlopen dan veel journalisten vermoeden. Op een dag spreekt Kamerlid Peter Dedecker mij aan: ‘Dit is het Arco-dossier. Het is mij voor een deel ter hand gesteld door insiders. De rest heb ik zelf opgezocht. Ik wil er mijn tanden in zetten.’ Dan reageert een partijvoorzitter toch niet met: ‘Effe opletten, want wat zal de CD&V of het ACW zeggen?’ Dan laat je zo’n jong en enthousiast parlementslid toch doorgaan met zijn werk?’
Als Peter Dedecker bij het begin van de campagne zegt: ‘Ik kan mij niet voorstellen dat het ACW hiervoor geen rekenschap zal hoeven af te leggen’, dan overstijgt dat zijn persoonlijke onderzoek. Dan spreekt hij namens de N-VA.
De Wever: ‘Ik ben geen man van breekpunten, en niemand moet mij breekpunten aanpraten. Zo doe ik niet aan politiek. Maar dat het Arco-schandaal ons zwaar op de maag ligt, mag duidelijk zijn. En wat mij enorm stoort, is de communicatie van minister van Financiën Koen Geens. Geens gaf te verstaan dat het de N-VA is die de Arco-spaarder wil beroven, en dat die daarom beter voor de CD&V stemt. Hoeveel cynischer kan de politiek nog zijn?’
Bij een eventuele regeringsonderhandeling tussen jullie partijen zal Wouter Beke het Arco-dossier toch op tafel leggen. En dan zult u beiden water bij de wijn moeten doen.
De Wever: ‘Dat zien we dan wel. U weet hoe politieke onderhandelingen verlopen: de kiezer geeft aan de stembus elke partij een aantal jetons, en die kan men tijdens onderhandelingen naar believen inzetten. En alles wat een partij vraagt, kost geld. Wij hebben de CD&V nu al laten weten: ‘Arco zal u iets kosten. U kunt niet zomaar de kluit belazeren en de hele factuur doorschuiven naar de belastingbetaler.’ Tot nu toe heeft het ACW zelfs niet het fatsoen gehad om minstens te zeggen dat het de 130 miljoen euro aan ‘inleg’ wil terugbetalen Dat is dus geld dat bij al die gewone mensen van hun eigen beweging ooit is opgehaald door de ACW-bodes. Ik wil dat er minstens ‘een rekenschap’ wordt gegeven.’
Dat het Arco-schandaal zwaar op onze maag ligt, mag duidelijk zijn
De N-VA ligt op ramkoers met allerlei sociale organisaties.
De Wever: ‘Dat is niet zo. Ik werk in Antwerpen over het algemeen goed samen met de vakbonden, ook als het gaat om het opvangen van de gevolgen van de sanering van de stadsfinancies. Er komen geen naakte ontslagen, wij raken ook niet aan hun ambtenarenstatuut. Er is een prettige samenwerking met het ACV. Alleen zie ik dat sommigen bij het ABVV zich laten opjutten. Blijkbaar staat die vakbond politiek onder druk om actie te voeren. Er is aan de Antwerpse loketten al weken een socialistische staking bezig: de stakingsbereidheid is amper dríé procent. De infiltratie van de PVDA in de ACOD zal ook wel haar rol spelen. Ik merk dat de ACOD op 31 april voor de allereerste keer in de geschiedenis haar nationale actiedag niet in Brussel maar in Antwerpen laat plaatsvinden.’
Uw aanpak van de foorkramers was zeer hard, op het brutale af.
De Wever: (diepe zucht) ‘Toen ik burgemeester werd, had ik nooit kunnen vermoeden dat het moeilijkste en meest verrotte dossier dat ik op mijn tafel zou krijgen de Sinksenfoor zou zijn. We erfden aan de Zuiderdokken een planologische ramp die al twintig jaar aansleept, en ook juridisch zaten we volstrekt vast. Dat is ironisch, want als gemeenteraadslid ben ik altijd voorstander geweest van het behoud van de foor op de Zuiderdokken. Ik heb dus meer begrip voor de foorkramers dan u denkt: de Sinksenfoor is goed voor één derde van hun jaaromzet. Maar zelfs al zou ik willen, ik kán ze daar niet meer helpen. Alleen krijg ik hen dat niet aan het verstand gebracht, ook al omdat een deel van de oppositie blijft zeggen dat de Zuiderdokken toch een optie zijn. Het SP.A-verkiezingsprogramma wilde van die dokken nog een park maken: voor hen moest de Sinksenfoor daar dus weg. Nu profileren de SP.A’ers zich als ‘de vrienden van de Foor’. Zo wekken ze natuurlijk het beeld op van een kille, ijskoude burgemeester die zelfs het leger wil inzetten.’
Klopt dat dan niet? Hebt u de militairen gevraagd, of was dat een idee van gouverneur Cathy Berx?
De Wever: ‘Het is een hilarische episode, achteraf gezien. De dag voor de actie zei de korpschef mij: ‘De dienst info meldt ons dat er “iets” op til is, want een aantal hardliners mobiliseert. Alleen weten we niet wat of waar, want de foorkramers zijn in fracties verdeeld.’ Net op dat moment was Barack Obama in Brussel, en werden veel Antwerpse manschappen daarvoor naar Brussel gevorderd. Om tegelijk voorbereid te zijn op een actie van de foorkamers moesten we nog eens 300 agenten extra oproepen. Een operatie van die omvang blijft onmogelijk geheim. Om de pers te misleiden gebruikten we dus de codenaam “Michelle”. En inderdaad: sommige media hebben gebeld om te vragen of het klopte dat Michelle Obama de Antwerpse diamantsector zou bezoeken. Helaas was de werkelijkheid erger dan we dachten: er was een blokkade van meer dan 200 vrachtwagens. De toestand was bijzonder precair. In allerijl moest de brandweer uitrukken om op strategische plaatsen te staan om te kunnen blussen als het ergens zou branden. Mensen die op weg waren naar hun nierdialyse stonden ineens vast.’
De zogenaamde ‘fracties’ hadden ditmaal wel goed afgesproken.
De Wever: ‘En er viel met de foorkramers niet te praten. We moesten ze wegtakelen, maar hoe? Private firma’s inschakelen was geen optie: geen enkel bedrijf wil zo het nieuws halen. Mensen zijn bang van de foorkramers. Ik kan dat begrijpen, want ze hebben op ATV hun critici al zonder verpinken fysiek bedreigd. De enige andere optie, zo vertelde men mij, waren de takelinstallaties van het leger. We konden die vorderen, via het protocol met Binnenlandse Zaken en Defensie, of via de gouverneur. En dus vroeg de politie mij: ‘Mogen we dat?’ Mensen denken dat ik op de Oudaan (hoofdkantoor van de Antwerpse politie, nvdr.) boven een landkaart gebogen stond, maar zo werkt het natuurlijk niet. De politie beslist – maar in noodgevallen geef ik ze politieke dekking. Zo werkt het ook in een democratie: het zou maar erg zijn als ordediensten carte blanche zouden hebben. En omdat de contacten tussen de politie en het leger niet vlot verliepen, heb ik uiteindelijk zelf met (defensieminister) Pieter De Crem (CD&V) gebeld. Twee minuten later was alles in orde. Men schreef ook dat ik hier op ’t Schoon Verdiep verschanst zat, omringd door bodyguards. In werkelijkheid gebeurden die afspraken vanaf mijn elektrische fiets, met als enige ‘bodyguard’ mijn trouwe woordvoerder. (wijst naar Philippe Beinaerts) En die takelwagens zijn gekomen, en ze hebben één vrachtwagen weggesleept. Inderdaad: het leger is dus ingezet in Antwerpen . Knack heeft zijn grote titel. (lacht)’
Ik zit niet op Twitter, ik lees geen tweets en schrijf er zeker geen. Mocht ik dat doen, dan kan ik na 48 uur ontslag nemen
U hebt soms het gevoel dat u verkeerd want asociaal gepercipieerd wordt, maar die tweet van Liesbeth Homans was toch niet verstandig: ‘Foorkramers, kraam op.’
De Wever: ‘Ik zit niet op Twitter, ik lees geen tweets en ik schrijf er zeker geen. Mocht ik dat doen, dan kan ik na 48 uur ontslag nemen. Het is erg begrijpelijk dat je met je tweets emoties ‘vanuit de buik’ op de wereld afvuurt. De laatste zin van de tweet van Liesbeth heb ik ook gedacht, in even krasse termen, en met mij veel Antwerpenaren. Ik val mijn schepen dus niet af. Maar het is natuurlijk zo dat je niet alles wat je – terecht – denkt, ook in real time met het publiek moet delen. Mandatarissen zijn het best terughoudend.’
Uw beleid en uw partij hebben de reputatie: ‘you love them or you hate them’. Voor of tegen. Het nadeel daarvan is: u zorgt voor een verdeeld land, en voor een verdeelde stad.
De Wever: ‘Ik vind die beoordeling eigenlijk ongelooflijk. Ik heb een stad geërfd waar bijna 40 procent op extreemrechts stemde. Maar toen was Antwerpen blijkbaar niet verdeeld . (schamper) Onder Saint Patrick heerste hier peis en vree. ’t Stad was van iedereen en alleman was een dikke vriend. Waarom zegt men niet dat Antwerpen vandaag minder gepolariseerd is, want de stad wordt bestuurd door een centrumrechts bestuur dat boogt op een brede meerderheid, en extreemrechts is zo goed als van de kaart geveegd? Het is niet omdat een paar opiniemakers en – hier komt het – de culturo’s beweren dat er een polarisatie bestaat, die er in werkelijkheid ook een is. Ideologie is dus alles. Ik ben een absolute antimarxist: niet de sociaal-economische onderbouw bepaalt de geschiedenis, maar wat wij ervan maken, hoe wij ernaar kijken.’
De doorbraak van PVDA heeft SP.A de stuipen op het lijf gejaagd
In de Antwerpse gemeenteraad gaat het er nochtans bitser toe dan ooit. Of is dat ook maar perceptie?
De Wever: ‘De Antwerpse oppositie voert vooral onderling strijd, en niet tegen mij. De doorbraak van de PVDA heeft de SP.A de stuipen op het lijf gejaagd. De PVDA schiet met een stalinorgel haar kritieken af op het stadsbestuur. Dat leidt niet alleen tot een verbaal opbod, maar ook tot pure verzuring. In de eerste maanden ben ik die strijd aangegaan. Nu leun ik achterover in mijn stoel en laat ze doen, want ik zie nu in dat ze vooral tegen elkaar vechten, en niet tegen mij. Ze overtroeven elkaar in een competitie om de meest linkse, de meest negatieve en vooral meest anti-N-VA-gezinde partij te zijn.’
Hoopt u voor het eerst in uw leven stiekem toch niet dat PVDA-PTB veel stemmen behaalt? Want dat is in het nadeel van de SP.A en de PS.
De Wever: ‘In korte tijd is zo’n divide et impera -strategie wellicht verleidelijk. Maar toch pas ik ervoor. De PVDA is een partij die tot voor kort openlijk Cuba en Noord-Korea als model zag, en misschien nu nog. Tot mijn grote verbazing bestaat er geen cordon sanitaire rond die partij, zoals er één is rond het VB – en terecht. In Borgerhout zit de PVDA zelfs in het districtsbestuur, en niemand in de journalistieke beroepsgroep die daaraan tilt. Ik hoop dus níét op een doorbraak van de PVDA. Maar samen met u kan ik maar vaststellen wat ik zie: dat de aanwezigheid van de PVDA ontwrichtend is voor de linkerzijde. Ik moet de Antwerpse gemeenteraad tegenwoordig spreiden over twéé dagen, omdat onder andere de PVDA een resem initiatieven neemt en ons interpelleert over van alles en nog wat. Over de miljonairsheffing, over de nucleaire veiligheid: ik heb hen al uitgelegd dat ik er écht niet voor bevoegd ben. En ze zwepen Groen op. Dat wil wat zeggen, want Meyrem Almaci kan sowieso al dooremmeren zonder veel punten of komma’s te gebruiken. En de SP.A is helemaal het noorden kwijt. De socialisten hebben negentig jaar niets anders gedaan dan besturen, zij zijn gewoon niet in staat tot oppositie. Waar is Yasmine Kherbache? De ‘antipode van De Wever’, zo werd ze vorig jaar aangekondigd. De waarheid is dat ze nu al is weggedeemsterd. Op de laatste gemeenteraden was Kherbache zelfs niet aanwezig. Dat heb ik nog nooit geweten van een ‘oppositieleidster’.’
U wisselt uw bestuur in Antwerpen af met reizen door heel Europa. Dat zou uw grote bekommernis zijn: het beeld van de N-VA in Europa bijstellen.
De Wever: ‘Ik heb inderdaad heel wat ‘verborgen tijd’ geïnvesteerd in mijn Europese reizen. Overal heb ik contacten proberen te leggen. Ik heb het altijd een fout gevonden dat de Vlaamse Beweging vanuit de vloek van het ‘arme Vlaanderen’ altijd banden heeft zitten smeden met allerlei verdrukte minderheden. Ik heb respect en sympathie voor alle Schotten, Catalanen en Friuliërs, maar de Vlamingen zijn verdorie geen minderheid met culturele problemen . (fel) Wij zijn de demografische meerderheid en de economische sterkhouder. En dat moet zich uiten in de politieke verhoudingen. En reken maar dat het belangrijk is dat Downing Street 10 weet en zegt dat de N-VA geen problematische partij is, en dat het streven naar Vlaamse zelfstandigheid een legitiem politiek project is. En via Londen zit je veel sneller in de States. Dát telt. In het uitbouwen van die netwerken heb ik enorm veel geïnvesteerd. In Engeland en in Nederland liep het goed. In Duitsland reageerde men erg terughoudend: men heeft daar nog altijd een vrees voor Einmischung . Als ze horen dat het in een buurland ‘niet stabiel’ is, gaan ze een meter achteruit. En in Frankrijk is het faliekant mislukt. Maar het is de moeite waard geweest. Een belangrijke partij die zich in het buitenland systematisch als een bende malloten laat afschilderen, heeft vroeg of laat een probleem.’
U bestuurt een stad, een partij, u moet op campagne, u bereidt onderhandelingen voor en op de koop toe netwerkt u blijkbaar als gek, ook in het buitenland. Kan de mens Bart De Wever volhouden wat de politicus doet?
De Wever: ‘Nee. Ik weet ook niet wat er na 25 mei zal gebeuren. Tot dan word ik volledig geleefd. Ik vind dat ook niet zo verschrikkelijk erg . (denkt na) Het klinkt zo pathetisch, maar ik had bijna gezegd: ‘Alleen gaat het leven wel érg snel voorbij.’ Maar het is zo. Ik was 33 toen ik N-VA-voorzitter werd, ik word er straks 44, en de laatste vijf jaar heb ik aan ongeveer alles vaarwel moeten zeggen. Zolang sommige essentiële zaken op hun beurt geen ‘vaarwel’ zeggen tegen jezelf, kun je dat volhouden. Maar op het leven dat ik nu leid, staat sowieso een limiet.’
Dit interview verscheen eerder in Knack. Neem nu een supervoordelig abonnement op Knack.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier