Sara De Bosschere speelt met Annette Kouwenhoven en Miranda Prein Liebe Jelinek, een nieuw sprookje over moeder-dochterrelaties, geïnspireerd op het werk van Elfriede Jelinek.
Dit stuk is ‘Akt 10’ van Weiblicher Akt, een reeks van Maatschappij Discordia. Wat voor reeks is dat?
Sara De Bosschere: Daarin onderzoekt dit Nederlandse collectief hoe vrouwelijke schrijvers over vrouwen schrijven. Elfriede Jelinek past perfect in de reeks. Deze vrouw, die haar hele leven bij haar moeder woonde, won in 2004 de Nobelprijs voor de literatuur. Haar oeuvre is eindeloos. Haar bekendste werken zijn De pianiste – over een 35-jarige pianolerares die gedomineerd wordt door haar moeder – en Lust. Dat laatste boek, over Gerti en haar huwelijk met een papierfabrikant, was een ontdekking voor me. Jelinek tracht er te doen wat Georges Bataille in Histoire de l’oeil deed. Hij beschreef porno vanuit de mannelijke blik. Zij probeert porno vanuit de vrouwelijke blik te beschrijven. Haarfijn legt ze het beeld bloot dat mannen van vrouwen hebben. Ze doet dat in een taal met het ritme van rauwe rap en vol verbijsterende zinnen die lezen als een mitrailleurvuur.
Geeft u eens een voorbeeld.
De Bosschere: ‘Hij duikt met zijn zwartgeblakerd stokbrood haar tuin in…’ Die zin citeren we wellicht tijdens het stuk.
Citeren? Waarom ensceneren jullie Lust of De pianiste niet?
De Bosschere: We kregen de rechten niet. Dat viel te voorzien, niet erg. We schreven een sprookje, geïnspireerd door drie thema’s in Jelineks werk: sprookjes, de moeder-dochterrelatie én het negatieve beeld over haar. Ze wordt vaak afgeschilderd als een heks, maar ze is een fragiele, minzame, grappige dame. Dat vertelde acteur Benny Claessens ons, die haar goed kent. We lazen ook De vrouw in het sprookje van de jungiaanse psychologe Marie-Louise von Franz.
Verdomme, wat een vrouw is Jelinek!
Ons sprookje schreven we al sprekend. Die techniek past Discordia vaak toe: babbelen over het werk van de auteur, alles noteren en uit dat materiaal de speeltekst puren. We praatten veel over onze moeders, over dat je je moeder soms mag en zelfs moet haten. We deden aan meedogenloze zelfobservatie. Ik moet toegeven dat je ‘onder vrouwen’ toch intiemere vragen durft te stellen.
‘Wordt uw liefdesleven bepaald door uw moeder?’ Die vraag opent de aankondiging van dit stuk op jullie site.
Sara De Bosschere: (lacht) Daar geven we, van op een houten vloer – dat is ons decor -, elk een ander antwoord op. Ikzelf vertel een fictieve droom over hoe ik in het bos met een jongen vrij terwijl mijn vader honderd jaar slaapt en mijn moeder met haar dochters in de velden leeft. Die fantasie deed me schrikken. Ze leunt dicht aan bij mijn jeugd. Mijn vader had het moeilijk terwijl mijn moeder zich om haar dochters en hun vrijgevochten ontplooiing bekommerde. Zij beknotte mijn liefdesleven nooit. Integendeel! (lacht) Onze missie? Het publiek naar huis sturen met de gedachte: verdomme, wat een vrouw is Jelinek!
De coronacrisis halveerde de tournee. Welke plannen hebt u nog dit najaar?
De Bosschere: Met De Roovers maken we De lange nasleep van een korte mededeling. Weet u, deze crisis is triest, maar ze is ook een opportuniteit om je taal te herontdekken. We lazen tijdens de lockdown via Zoom veel stukken. Een daarvan was de tekst van Magne Van den Berg. Daarin worden vier mensen ontwricht door een korte mededeling. Maar die ontwrichting werkt misschien ook bevrijdend.
Liebe Jelinek van Mij Discordia en De Roovers, op 01 en 02/10 in Monty, Antwerpen. De tournee wordt volgend seizoen hernomen.
De lange nasleep van een korte mededeling van De Roovers reist van 08/10 tot 21/01 door Vlaanderen en Nederland. Info: discordia.nl en deroovers.be
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
