Bij de jongste kiezers verloor het Blok terrein, terwijl andere partijen zich daar weerbaarder toonden.

De intuïtie van Filip Dewinter dat de aantrekkingskracht van het Vlaams Blok bij de jongeren vermindert, vindt bevestiging in de exit-poll die professor Marc Swyngedouw voor de BRTN en ISPO organizeerde. Slechts 11,4 procent van de nieuwe kiezers ongeveer 230.000 stemden voor het Blok. Dat is meer dan 3 procentpunt minder dan de 14,5 procent van 1991. Het Blok zit bijgevolg met een probleem. Agalev en de VLD trouwens ook. De groenen die in deze leeftijdskategorie doorgaans sterk scoren, daalden van 10,3 procent in 1991 naar 8,4 procent. De liberalen zakten van 18,6 naar 16,1 procent.

Uitgesproken winnaar bij de jongste kiezers was de SP, die 15,6 procent van de nieuwe stemmers binnenhaalde. Winst 3,6 procentpunt. De VU steeg van 5,5 naar 6,8 procent. De CVP hield het bij een positieve status-quo : 18,9 in plaats van 18,5 procent. Betekenisvol, zeker voor het Blok, was de forse toename van de blanco en ongeldige stemmen bij de nieuwe kiezers. Die stegen met 5 procentpunt naar 12,7 procent. Voor de harde kern van de apolitiek is het Blok blijkbaar geen valabel alternatief.

Zoals de drie traditionele partijen heeft het Blok een trouw kiezerspubliek : 75 procent van de kiezers van 1991 (kamer) bleven bij het Blok. Dat is iets minder dan bij CVP, SP en VLD die ongeveer 80 procent halen, maar aanzienlijk beter dan Agalev en VU. Daar bedraagt de trouw-score slechts 57 procent. Zoveel aanhankelijkheid van de Blok-kiezers ontlokt Swyngedouw de bedenking : “Daar zijn we het eerste decennium nog niet van af. ” Nieuw en problematisch voor het Blok is echter dat er voor het eerst een intense uitwisseling van kiezers was met andere partijen. De unilaterale beweging van 1991 alles naar het Blok is voorbij.

De CVP is de enige traditionele partij die evenveel stemmen verloor als won van het Blok : 20.000. Swyngedouw vermoedt dat de uitval van CVP-voorzitter Johan Van Hecke rendeerde. De CVP deed het alleszins beter dan de VLD die 24.000 kiezers aan het Blok verloor en er slechts 17.000 terugwon. Het lonken van Fernand Huts naar het Blok was niet echt efficiënt. De SP verloor 32.000 stemmen aan het Blok en won er 16.000, voor haar een spektakulaire verbetering in vergelijking met 1991. Toen vertrokken 82.000 SP-kiezers naar het Blok en kwamen er slechts 3.500 terug. Daarmee is de SP niet langer de grootste stemmenleverancier van het Blok. Die titel komt de VU toe. Zij verloor 35.000 kiezers aan extreem-rechts en won er 7.000 terug. In 1991 bedroeg het verlies voor de VU 63.000 en de winst 1.000.

In vergelijking met 1991 is het profiel van de Blok-kiezer volgens Swyngedouw niet veranderd. De leeftijdskategorie tussen 18 en 34 jaar is opvallend sterk vertegenwoordigd, arbeiders en mensen met een lagere opleiding domineren, zo ook de niet-gelovigen. Gezien de uitgesproken katolieke signatuur van de Blok-leiders is dat een intrigerend gegeven.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content