KBC geeft toe het over een andere boeg te willen gooien. Maar welke precies? Dat blijft nog even gokken. Het hangt dan ook niet alleen van KBC zelf af.
Niets is beslist en alles is nog mogelijk, zo klonk het kort en cryptisch in het persbericht dat de bank en verzekeraar vorige week verspreidde. Toch stond er ook op één cruciale plek het woord ‘bevestigt’. Eerder die dag had De Tijd namelijk beweerd dat KBC het met de EU overeengekomen afslankingsplan (straf voor de verkregen staatssteun) op een paar gevoelige punten zou willen aanpassen. Zonder ook maar één woord te lossen over de beschreven concrete denksporen, gaf de bank in het persbericht toch toe dat ze ‘bekijkt wat de toegevoegde waarde zou kunnen zijn van bepaalde wijzigingen aan haar strategisch plan’. De belangrijkste bewering is dat KBC dan toch aan een kapitaalverhoging denkt. Van twee miljard euro. In het licht van de andere mogelijke wijzigingen, is een kapitaalverhoging inderdaad plausibel.
Zoals bekend moet KBC, omdat het in 2008-2009 van de federale en de Vlaamse overheden in totaal 7 miljard euro toegestopt kreeg, een heleboel activiteiten afstoten. In eigen land werd bijvoorbeeld Centea verkocht. Eén probleem zou nu zijn, dat veel van de tot nu toe voltooide transacties niet hebben opgebracht wat KBC ervan verhoopt had. De economische logica van de verkopen is dat de opbrengst ervan dient om het kernkapitaal van de bank te versterken, waardoor die stabieler wordt. Maar tot nu toe dragen de verkopen dus onvoldoende bij tot dat doel.
Een tweede ‘probleem’ is dat de financiële markten zichzelf net op dit punt strenger lijken te behandelen dan voorzien was. Volgens de nieuwe normen, de zogenaamde Basel 3-normen, moet een bank voor elke 100 euro kredieten 8 euro kernkapitaal opzij hebben staan. Maar verschillende banken streven openlijk naar 9 of zelfs 10 procent en de markten zetten de andere banken nu onder druk om hetzelfde te doen. Voor KBC zou dat betekenen dat het enkele miljarden euro méér nodig heeft om de balans op te kuisen.
Een derde reden om nieuw kapitaal aan te trekken, is dat de bank zo snel mogelijk het federale stuk van de overheidssteun zou willen terugbetalen (3,5 miljard euro, wellicht plus een ‘boete’).
Een moeilijk punt in dit verhaal is dat de traditionele aandeelhouders van KBC altijd zorgvuldig gewaakt hebben over de Vlaamse verankering van de bank. De beursgenoteerde holding KBC/Ancora, de coöperatieve Cera, de Boerenbond en een aantal Vlaamse financiële families… ze houden samen 54 procent in KBC aan en konden die controle altijd bewaren, zelfs toen de overheid in de crisis met cruciale hulp over de brug kwam. (In andere banken kreeg de staat gewoon aandelen voor zijn steun, maar bij KBC werd een creatievere oplossing gevonden.) Die traditionele aandeelhouders zijn momenteel (misschien op de Boerenbond na) niet bij machte om extra kapitaal op te hoesten. Een kapitaalverhoging zal hun positie dus verwateren en hun controle ondermijnen. Er zal heel wat water naar de zee moeten lopen, om ze daartoe over te halen.
En zij zijn niet de enigen die een vinger in de pap houden. Ook Europees commissaris voor Mededinging Joaquin Almunia zal de wijziging van de plannen moeten goedkeuren. En de federale overheid zal de terugbetaling moeten aanvaarden onder condities die gunstig genoeg zijn voor KBC zonder daarbij de gerechtvaardigde belangen van de staat te schaden.
Luc Baltussen
