In Manchester overleed op zijn 79e Eric Allison aan botkanker. Na een carrière van een halve eeuw als draaideurcrimineel werkte hij negentien jaar als auteur en vooral als redacteur van de gewaardeerde Britse krant The Guardian.
Allison is geboren in Gorton, een arbeiderswijk in Manchester. Zijn vader, ex-militair, komt als manusje-van-alles aan de kost. Zijn moeder houdt haar vier zonen op het padje, behalve Eric, een loensend en stotterend jongetje. Op zijn elfde breekt hij samen met twee vriendjes in de buurt in. ‘We dachten dat het rijke mensen waren omdat ze een tv hadden’, vertelt hij later. De buit: een pot met muntjes. Een van zijn kompanen koopt zwemvliezen van de vangst en diens vader stapt naar de politie. Eric krijgt als aanstoker een eerste, voorwaardelijke straf.
Het kettingrokende opdondertje spijbelt en vecht bij de vleet ‘omdat ik altijd scheldwoorden naar mijn kop kreeg’. Op zijn veertiende vliegt hij na diefstal van een kauwgumautomaat naar een detentiecentrum en maakt er op dag één al kennis met de vuisten van een bewaker. Opnieuw vrij werkt Eric vijf jaar als kelner. ‘Toen dacht ik: in plaats te bedienen, word ik liever bediend.’
Dan begint zijn criminele carrière echt. Met diefstallen, kraken, veel valsheid in geschrifte. Hij wordt herhaaldelijk gepakt. Zijn celstraffen – in totaal zestien jaar – wisselen af met periodes op de vlucht en episodes dat hij thuis zit in decente welvaart. Even is het rustig, als hij in 1981 trouwt met de moeder van zijn twee dochters – later gaan ze uit elkaar, scheiden doen ze niet. Maar al snel begint de mallemolen opnieuw.
Bedplassers
Allison ontsnapt een paar keer uit de gevangenis – onder meer als de enige ooit uit de streng beveiligde Strangeways, met een vervalst borgtochtattest. Maar hij leert in de cel ook fatsoenlijk schrijven en praten. Hij verdedigt er bajesklanten tegen lamme advocaten en tegen bewakers met vaste principes en losse handjes. Of tegen het systeem, want ‘de gevangenis helpt geen enkele veroordeelde vooruit’. Allison merkt dat de eloquente brieven over misstanden die hij naar de media stuurt hem binnen de muren beschermen tegen afrossingen en isolement. De opspelende schurk heeft een stem buiten.
In 1996 lichten hij en zijn partners in crime met valse cheques Barclays Bank op. Eric hangt weer en krijgt zijn langste straf: zeven jaar. Als hij vrijkomt op zijn zestigste, valt hij op een jobaanbieding van The Guardian, die een redacteur justitie en gevangeniswezen zoekt. Hij kandideert zonder hoop. ‘Ik kon niet werken met een schrijfmachine, laat staan met een computer.’ Hij legt wel veel brieven voor, en een boek over beruchte rellen in Strangeways dat hij samen met een journalist heeft uitgebracht. Maar de hoofdredacteur valt voor Allisons taalbeheersing, punctualiteit en manifeste ervaring. Hij neemt hem aan.
De volgende negentien jaar schrijft Allison zich een reputatie bij elkaar. Hij laat de overheid veroordelen na de zelfdoding van een gemaltraiteerde jongen van veertien in zijn cel. Hij spit het systematische geweld door privébewakers van G4S in een opvoedingsschool boven. En in 2011 leidt zijn activistische journalistiek tot een megaschandaal rond massaal seksueel kindermisbruik in het Britse gevangeniswezen.
In 2010 publiceert hij een roman, hij doet veel vrijwilligerswerk met achtergestelde jongeren, en werkt de laatste jaren ook aan een biografie. Zonder wrok. ‘Een schrijnwerker die het fout doet, heeft een blauwe nagel. Een crimineel die mist, zit in de bak.’ Hij beklaagt zich er wel over dat journalistiek slechter betaalt dan misdaad. ‘Maar ik kom van ver. De eerste nacht in het detentietehuis plaste ik van schrik in bed. Ik vloog naar de zaal van de bedplassers. We moesten elk uur opstaan: verplicht naar het toilet. Ik raakte er snel overheen, andere jongens hebben de helft van hun leven geen droge nacht gekend.’
