Er bestaan belangrijke boeken en overbodige, grensverleggende en grensbevestigende, geinige en saaie, snelle en taaie, doodse en highe – maar er bestaan ook boeken die niets van dat alles, en toch de moeite waard zijn. Het Winkeldagboek (2003) van Hans Engberts en René Hesselink, van het befaamde Utrechtse antiquariaat Hinderickx & Winderickx, was er zo een. Jeroen Brouwers liet weten ‘ongeveinsd enthou- siast’ te zijn over het boek, ‘dat ik hier en daar zéér geestig vond. Er staan alleraardigste en scherpe observaties in, nu en dan vertroostend sarcastisch, en in zijn geheel is het perfect van schriftuur. Ik heb er bijzonder van genoten.’ De net verschenen tweede selectie uit de door Engberts en Hesselink in hun antiquariaat gemaakte dagboekaantekeningen, Oude Gracht 234, maakt de aldus gewekte verwachtingen helemaal waar.

‘Laten we onze ware klanten huldigen met al onze hulde. Of doodslaan’, noteert Engberts op 7 mei 2004. Want een winkel hebben is mooi, en een winkel gespecialiseerd in de herverkoop van de betere twintigste-eeuwse letterkunde heel mooi, alleen moesten er niet aldoor allerlei idioten naar binnen lopen. (Zijn compagnon Hesselink op 14 oktober 2003: ‘Een dame vraagt of wij ook “stamboeken” hebben. “Stamboeken?” “Ja, van paarden.”‘ 24 mei 2005: ‘Hebben jullie toevallig Vijf Tibetaanse oefeningen voor kinderen?’ 4 november 2006: ‘Heeft u ook papieren kerststallen?’)

Engberts is de drankzuchtigste van de twee, Hesselink ook figuurlijk de nuchterste, dat was in deel één al zo, maar schrijven kunnen ze nog steeds allebei. Over het (tweedehands) boek in al zijn verschijningsvormen (waarvan de omzet vaker wel dan niet tegenvalt) zowel als over het leven zelf. Een soort niet onopgewekte boekverkopersblues klinkt uit deze bladzijden op, waar je af en toe inderdaad bij in de lach schiet – en je steekt er nog eens wat van op ook, als je een beetje in boeken geïnteresseerd bent. Deze puntdichtachtige aantekening krijgt u hier als uitsmijter: ‘Een wat drukke man vraagt om ‘Aap Noot Mies-boekjes’. De aap is hijzelf, de noot is die harde, nooit gekraakte met zijn ouders, en Mies is met een ander getrouwd.’

HANS ENGBERTS & RENé HESSELINK, OUDE GRACHT 234. WINKELDAGBOEK 2003 – 2007, UITGEVERIJ IJZER, UTRECHT, 185 BLZ., 17,50 euro (PB.)/25 euro (GEB.).

Herman Jacobs