Premier Mark Rutte moet nu behalve Geert Wilders ook de zwartekousenkerk te vriend houden.
Er zal een fotofinish aan te pas moeten komen. De vorige week gehouden verkiezingen voor Provinciale Staten (te vergelijken met onze provincieraden) hadden, in de woorden van premier Mark Rutte, een referendum moeten worden over het beleid van het door Geert Wilders gedoogde minderheidskabinet van liberalen en christendemocraten. De leden van de Provinciale Staten kiezen immers op 23 mei, via een ingewikkeld getrapt systeem, de leden van de Eerste Kamer (te vergelijken met onze senaat). Maar de uitslag blijft onduidelijk. Hoewel het maar één of twee zeteltjes scheelt, zullen naar alle waarschijnlijkheid noch de regeringscoalitie, noch de linkse oppositie erin slagen een meerderheid in de Eerste Kamer te verwerven.
In de aanloop naar de Statenverkiezingen had Rutte nog gewaarschuwd voor ‘Belgische toestanden’ – de horror! – als zo’n scenario zich zou voltrekken. Maar na de verkiezingen stelde hij zijn landgenoten gerust: ‘We gaan ervoor zorgen dat we dit prachtige Nederland teruggeven aan de Nederlanders’, oreerde hij en joeg daarmee D66-leider Alexander Pechtold in de gordijnen. Die beschuldigde de premier van ‘pure PVV-retoriek’, maar Rutte haastte zich uit te leggen dat hij niets ten kwade van buitenlanders of moslims had willen zeggen.
Rutte beseft als geen ander dat hij in de toekomst per wetsvoorstel in de Eerste Kamer een meerderheid zal moeten zoeken, en dat hij daarvoor een beroep zal moeten doen op wisselende hulptroepen. Een sleutelrol lijkt daarbij weggelegd voor de eenmansfractie van de SGP (Staatkundig Gereformeerde Partij), de politieke emanatie van de mannenbroeders van de zwartekousenkerk. De SGP is best bereid om steun te verlenen aan het strengere asiel- en migratiebeleid dat het kabinet voorstaat, maar voor wat hoort wat: de SGP zal dan allicht aandringen op een strengere abortuswet. En hoe moet Rutte dat bij zijn liberale achterban verkocht krijgen?
De premier zal dus, als een volleerd jongleur, vele ballen tegelijk in de lucht moeten houden. Naargelang het onderwerp zal hij nu eens met linkse oppositiepartijen (GroenLinks en D66) dan weer met gedoogpartners als Wilders en de SGP een pact moeten sluiten. Een bijkomend probleem voor zijn toch al wankele regering is dat coalitiepartner CDA (Christendemocratisch Appèl) bij de Statenverkiezingen een nieuwe dreun heeft gekregen. Hoewel ze er ten opzichte van hun desastreuze resultaat in de Tweede Kamerverkiezingen van juni vorig jaar 0,6 procent op vooruitgingen, zien de christendemocraten nu ook in de Eerste Kamer hun zetelaantal gehalveerd. Het leiderschap van minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen, die het nodig vond tijdens de verkiezingscampagne met wintersport te gaan, staat volop ter discussie. Maar ook Verhagen houdt de moed erin: ‘We zijn er nog!’
Piet Piryns
