Factcheck: nee, vaccins en boosters verzwakken ons immuunsysteem niet

‘Hoe meer vaccins en boosters, hoe meer ons immuunsysteem verzwakt’, kopt het zomernummer van Psychologies Magazine. De uitspraak komt uit een interview met een huisarts, maar blijkt niet wetenschappelijk onderbouwd.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In het zomernummer van Psychologies Magazine staat een interview met huisarts Anne Fierlafijn over de covidvaccins (vanaf pagina 92), met als titel ‘Hoe meer vaccins en boosters, hoe meer ons immuunsysteem verzwakt’. Op Twitter en Facebook worden screenshots met passages uit het interview gedeeld.

In het interview waarschuwt Fierlafijn voor de coronavaccins. Die zouden volgens haar ernstige bijwerkingen hebben en ons immuunsysteem verzwakken. Experten wijzen erop dat het interview desinformatie bevat. We vroegen dokter Fierlafijn om een reactie maar kregen nog geen antwoord.

In deze factcheck beperken we ons tot de claim ‘Hoe meer vaccins en boosters, hoe meer ons immuunsysteem verzwakt’. Op de website van Knack vindt u ook een factcheck over de claim ‘de coronavaccins kunnen slapende bacteriële infecties of virussen wakker maken’, een uitspraak die Fierlafijn deed in hetzelfde interview.

Dat vaccinatie ons immuunsysteem zou verzwakken is absolute nonsens zonder enige wetenschappelijke onderbouwing, zegt viroloog Johan Neyts (KU Leuven). ‘Vaccins trainen net het immuunsysteem om klaar te zijn om een ziekteverwekker uit te schakelen.’

Het immuunsysteem wordt blootgesteld aan ziekteverwekkers, bijvoorbeeld virussen, zowel bij een infectie als na vaccinatie. ‘Het immuunsysteem bouwt antistoffen op tegen die ziekteverwekkers en herkent die wanneer het lichaam er opnieuw mee in contact komt, met de bedoeling de ziekteverwekker te kunnen uitschakelen’, legt Neyts uit.

In het geval van de mRNA-vaccins, zoals de coronavaccins van Pfizer en Moderna, wordt geen verzwakt of geïnactiveerd virus ingespoten, zoals bij klassieke vaccins, maar enkel de genetische code van het zogenaamde ‘spike-eiwit’ of ‘S-eiwit’, het stekelvormige eiwit waarmee het coronavirus onze cellen binnendringt. Met die genetische code – het mRNA – kan het lichaam dat eiwit zelf aanmaken. ‘De productie van spike-eiwitten na vaccinatie is tijdelijk, want de levensduur van dat mRNA is erg kort eens het ons lichaam is binnengekomen’, legt Neyts uit. Zodra het eiwit is aangemaakt, is de taak van het mRNA volbracht en wordt het door enzymen afgebroken. Alleen al door onze lichaamstemperatuur heeft mRNA trouwens amper kans om lang intact te blijven. Vergeet niet dat de mRNA-vaccins bij -20°C (Moderna) en zelfs -80°C (Pfizer) moeten worden gestockeerd en getransporteerd, omdat ze bij hogere temperaturen uiteenvallen.

Volgens dokter Fierlafijn zou de aanmaak van het spike-eiwit langer in beslag nemen. ‘Dat is iets wat vaccinsceptici wel vaker beweren’, zegt Johan Neyts, ‘maar wat bedoelen ze precies met “langer”? Uren, dagen, weken? Het is ook niet duidelijk waarom een langere aanwezigheid nadelig zou zijn voor het immuunsysteem.’

Jeroen van der Hilst, infectioloog in het Hasseltse Jessa Ziekenhuis en hoofddocent immuunpathologie aan de Universiteit Hasselt, treedt Neyts bij. ‘Bij alle soorten vaccins, ook bij mRNA-vaccins, leidt één dosis al tot goede afweerstoffen, maar een tweede en derde dosis zorgen voor nog meer antistoffen. Vaccins en boosters verzwakken dus het immuunsysteem niet, wel integendeel.’

Soms beschermen vaccins ook tegen andere infecties dan die waartegen ze worden ontwikkeld, legt van der Hilst uit. Uit onderzoek in Afrika weten we dat kinderen die gevaccineerd zijn met het BCG-vaccin, het bekendste vaccin tegen tuberculose, in de periode na die vaccinatie minder kans hebben om te sterven aan andere infectieziekten. Het is ondertussen aangetoond dat BCG-vaccins niet alleen beschermen tegen tuberculose, maar ook tegen andere infecties. Er is onderzocht of het BCG-vaccin ook die tijdelijke bescherming bood tegen covid-19, maar dat bleek helaas niet het geval.’